İstanbul Ticaret Odası (İTO), Türkiye’de gıda israfını azaltmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla geniş kapsamlı bir kampanya başlattı. “Gıdada İsrafa Dur De” adlı proje, İstanbul’daki kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör temsilcilerinin iş birliğiyle yürütülecek.
“Türkiye’de yıllık 19-20 milyon ton gıda israf ediliyor”
Proje kapsamında düzenlenen tanıtım toplantısında konuşan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’deki gıda israfının korkutucu boyutlara ulaştığını belirterek şunları söyledi:
“Elimizdeki verileri toparladığımızda, Türkiye’de yılda 19-20 milyon ton gıdanın israf edildiğini görüyoruz. Bu israfın parasal karşılığı 1 trilyon 570 milyar lira. Türkiye’nin 2025 yılı bütçesi 14,5 trilyon lira olarak açıklandı. Yani bütçemizin yaklaşık yüzde 12’si kadar bir israf söz konusu.”
Avdagiç, israfın sadece ekonomik değil, aynı zamanda çevresel ve insani bir sorun olduğuna dikkat çekerek, BM verilerine göre dünyada her yıl 1,5 milyar ton gıdanın çöpe gittiğini ve buna karşılık 9 milyon insanın açlıktan öldüğünü belirtti.
“İhtiyaçtan fazla tüketim israfa yol açıyor”
Gıda israfının temel nedenlerinden birinin bilinçsiz tüketim olduğuna vurgu yapan Avdagiç, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Tüketiciler, ihtiyaç duyduklarından daha fazla gıda satın alıyor. Market alışverişlerinde son kullanım tarihine dikkat edilmediği için birçok ürün tüketilmeden çöpe gidiyor. Lokantalarda büyük porsiyonlar nedeniyle tabakta kalan yemekler de ciddi bir israf kaynağı. Aynı zamanda tarladan market raflarına kadar olan süreçte de büyük kayıplar yaşanıyor.”
“Gıda israfı iklim krizini tetikliyor”
Avdagiç, israfın sadece ekonomik bir zarar olmadığını, aynı zamanda çevreye de büyük tehdit oluşturduğunu belirterek, biyolojik olarak ayrışan gıda atıklarının küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 6’sından fazlasını oluşturduğunu vurguladı.
“Biz sadece gıdamızı israf etmiyoruz, aynı zamanda küresel iklim krizine de katkıda bulunuyoruz. İsraf edilen gıdalar çürüdüğünde metan gazı salınıyor ve bu, küresel ısınmayı hızlandıran en önemli faktörlerden biri.”
İTO’dan 500 bin kişiye ulaşacak büyük kampanya
İTO öncülüğündeki “Gıdada İsrafa Dur De” projesi kapsamında öğrenciler, üreticiler, satıcılar ve hizmet sektörü çalışanlarına yönelik farkındalık eğitimleri verilecek. Proje sayesinde 100 bin kişiye doğrudan, 500 bin kişiye ise dolaylı olarak ulaşılması hedefleniyor.
45’er dakikalık iki oturum halinde toplam 90 dakikalık eğitimler düzenlenecek. Eğitimlerde şu konular ele alınacak:
* Türkiye’de gıda israfının mevcut durumu ve boyutu
* En çok hangi ürünlerin israf edildiği ve ekonomik kayıplar
* Gıda israfının çevresel etkileri ve küresel ısınmaya katkısı
* Tüketim alışkanlıklarında bilinçli davranış geliştirme yolları
* Kamuoyunda farkındalık oluşturmak için neler yapılabilir?
Bu eğitimler sadece öğrencilerle sınırlı kalmayacak, aynı zamanda ilgili kamu kurumları, market zincirleri, restoranlar ve gıda sektöründeki diğer aktörlerin çalışanlarına da verilecek.
“İsrafla mücadele milli bir görevdir”
İsrafın sadece bireysel bir mesele değil, toplumsal ve milli bir sorumluluk olduğunu vurgulayan Avdagiç, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Türkiye’de ‘israfa dur’ demek, sadece ekonomik bir zorunluluk değil, aynı zamanda insanlık vazifesidir. Biz bu proje ile yaygın ve etkin bir israf karşıtlığı oluşturmak istiyoruz. İsrafı azaltarak hem ekonomimizi güçlendirebilir hem de çevremizi ve geleceğimizi koruyabiliriz.”
İTO’nun öncülüğünde yürütülen bu kampanya, bilinçli tüketim alışkanlıklarını yaygınlaştırarak gıda israfını minimize etmeyi hedefliyor. Türkiye’de ve dünyada israfın önlenmesi için herkesin sorumluluk alması gerektiği belirtilirken, toplumun tüm kesimlerinin bu mücadeleye destek vermesi çağrısında bulunuluyor.
