GÖKHAN GÖKSEL-E-Ticaret Altyapı Sağlayıcıları Derneği-(EDER) Sözcüsü / Projesoft YK Başkanı
Tüm dünyada dijital dönüşüm hızla devam ederken, sosyal medya platformları da sadece iletişim aracı olmaktan çıkıp önemli bir pazaryeri hâline geldi. ‘Social Commerce/Sosyal Ticaret’ olarak adlandırılan bu yeni trend, Türkiye’de de hızla yaygınlaşıyor. E-ticaretin bir alt dalı olarak gelişen ‘Sosyal Ticaret’, doğrudan Instagram, TikTok ve Facebook gibi platformlar üzerinden yapılan alışverişleri tanımlıyor. Küresel veri analizi şirketi Deloitte’un yaptığı araştırmaya göre; sosyal medya kullanıcılarının yüzde 67’si, favori influencer’ları tarafından tanıtılan bir ürünü hemen sepete atıyor. HubSpot’un raporuna göre de, kullanıcıların yüzde 47’si sosyal medya üzerinden alışverişlerde kendilerini daha rahat hissediyor.
2033’te 15 trilyon dolara ulaşacak
E-ticaretin sosyal medya platformlarıyla entegrasyonu sayesinde hızla büyüyen S Ticaret’in küresel pazar büyüklüğü 2024 itibarıyla 1,26 trilyon dolar olarak tahmin ediliyor ve 2033’e kadar 14,9 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Dünyada en büyük S Ticaret pazarı ise Asya-Pasifik bölgesi. Toplam pazarın yüzde 70’ini oluşturan bu coğrafyada özellikle Çin ve Hindistan gibi ülkelerde S Ticaret, geleneksel e-ticareti hızla geride bırakıyor. Kuzey Amerika ise en hızlı büyüyen ikinci pazar konumunda bulunuyor. Dijital altyapının çok güçlü olduğu Avrupa’da özellikle Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde Sosyal Ticaret’in e-ticaret içindeki payı da giderek artıyor. 2024 yılı itibarıyla, küresel e-ticaret satışlarının yüzde 19,4’ünün sosyal medya platformları üzerinden gerçekleşeceği öngörülürken, bu rakamın 2028’de yüzde 21,7’ye çıkması bekleniyor.
57 milyon sosyal medya kullanıcısı var
Türkiye’deki S Ticaret rakamları da dünya ile paralellik gösteriyor. 2024 itibarıyla Türkiye’de 74,41 milyon internet kullanıcısı bulunuyor. Bu sayı nüfusun yüzde 87,16’sına denk geliyor. Yine 2024 verilerine göre, Türkiye’de 57,7 milyon sosyal medya kullanıcısı bulunuyor ve bu oran da nüfusun yüzde 67’si. 57,7 milyon insanın sosyal medyada günlük ortalama 2 saat 37 dakika vakit geçirdiğini göz önüne alırsak bu işletmeler için çok hareketli ve iştah kabartıcı bir pazaryeri. Hangi pazarda bu kadar saat kalıyoruz ki?
Türkiye’de 2024 verileriyle internetten alışveriş yapan bireylerin oranı da yüzde 57,9 olarak belirlendi. Yani, her 10 internet kullanıcısından yaklaşık 6’sının çevrimiçi alışveriş yaptığını görüyoruz. Bu kullanıcıların büyük bir bölümü ise, sosyal medya platformları aracılığıyla doğrudan alışveriş yapmayı tercih ediyorlar. Özellikle TikTok ve Instagram, Sosyal Ticaret açısından en fazla kullanılan platformlar arasında yer alıyor. TikTok’un Türkiye’deki kullanıcı sayısı 39 milyona ulaşırken, Instagram kullanıcı sayısı 53,8 milyon olarak açıklandı. Türkiye’de sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde en çok tercih edilen ürün kategorileri arasında giyim (yüzde 76,7), restoran teslimatları (yüzde 47,5), gıda (yüzde 34) ve kozmetik (yüzde 32,4) ilk sıralarda yer alıyor.
‘S Ticaret’in dinamosu genç nüfus
‘S Ticaret’in hızla büyümesinde en büyük katkıyı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de genç nüfus yapıyor. 2023 yılında Türkiye’nin e-ticaret hacmi yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon TL’ye ulaşmış, bu büyümenin önemli bir kısmını sosyal medya üzerinden yapılan satışlar oluşturmuştu. Özellikle genç nüfusumuz, ‘S Ticaret’in hızlı büyümesinde kritik bir rol oynuyor. 25-36 yaş arasındaki kullanıcılar, toplam e-ticaret harcamalarının büyük bir kısmını sosyal medya platformları üzerinden gerçekleştiriyor ve alışveriş için en çok 18.00-00.00 saat dilimini tercih ediyorlar.
Küçük işletmeler ve bireysel satıcılar için büyük fırsatlar sunan ‘S Ticaret’, geleneksel e-ticarete kıyasla daha etkileşimli ve müşteriyle doğrudan iletişim kurmaya dayalı bir sistem sunuyor. Canlı yayın satışları (live shopping) ve artırılmış gerçeklik (AR) ile sanal deneme uygulamaları, sosyal ticaretin gelecekte daha da popüler olmasını sağlayacak önemli faktörler arasında. Rakamlardan da gördüğümüz üzere ‘S Ticaret’, işletmeler için hayli cezbedici. Ancak beklenen yüksek cirolar ve sunduğu büyük fırsatlardan yararlanmak isteyen markaları yeni stratejiler geliştirmeye zorluyor. Pasta büyük olmasına büyük ama yüzbinlerce satıcıyla rekabet de bir o kadar çetin. Peki, ‘S Ticaret’ pastasından kesecekleri dilimleri büyütmek isteyen işletmeler neler yapmalı?
Firmalar için en önemli stratejiler arasında doğru platform seçimi, influencer ve kullanıcı içeriklerine yatırım yapma, canlı yayın alışverişlerini kullanma, sosyal medya reklamlarını etkin yönetme ve artırılmış gerçeklik gibi yenilikçi teknolojileri entegre etme gibi adımlar öne çıkıyor.
Öte yandan ürünlerini tüketiciye doğrudan sunabilmek isteyen yalnız küçük ve orta ölçekli işletmeler değil büyük teknoloji şirketlerinin de ‘S Ticaret’e yatırım yaptığını vurgulamak gerek. Örneğin, Amazon ve Meta iş birliği yaparak entegre bir sosyal ticaret deneyimi sunmaya başladı. TikTok ve Snapchat gibi platformlar da doğrudan satın alma özelliklerini geliştirerek bu alana odaklanıyorlar.
Sonuç olarak ‘S Ticaret’, dijital ekonominin en hızlı büyüyen alanlarından biri olmaya devam ediyor. Küresel perakende satışlar içindeki payı her geçen hızla artan ‘S Ticaret’in, markaların ve girişimcilerin artık daha fazla dikkate alması gereken önemli bir pazar haline geldiğini söyleyelim.
