Tarımda teknoloji kullanımının önemi her geçen gün daha da artıyor. Bu alandaki projelerden biri de çiftçi bir ailenin çocuğu olan bilgisayar mühendisi Ömer Muratlı tarafından hayata geçirildi. Muratlı, ailesinin yaşadığı sorundan yola çıkarak AFARA adını verdiği bir tarım robotu geliştirdi. Amacı hasattan sonra yere dökülen pamukları kısa sürede insan gücü olmadan toplayıp ekonomiye kazandırmaktı. Başarılı da oldu. Gelin bu girişim hikayesine yakından bakalım.
“Yılda 130 milyon dolarlık pamuk yerde kalıyor”
Pamuk tekstil üretiminin olmazsa olmazı. Türkiye de tekstil üretimi alanında önde gelen ülkelerden biri. İhtiyaç duyulan pamuğun ancak yarısının üretilebildiğini dile getiren Muratlı, kalanının ithal edildiğini belirtiyor ve ekliyor:
“Minimum yüzde 5, maksimum yüzde 20 olmak üzere hasat sonrasında pamuklar yere dökülüyor. Türkiye’deki yüzde 5 döküntüyle 130 milyon dolarlık pamuk her yıl yerde kalıyor. Bütün dünyada da yaklaşık 150 bin ton yani 4 milyar dolarlık pamuk yerde kalıyor.”
.jpg)
Proje hem zaman hem de maliyet açısından çözüm sunuyor
AFARA projesinin hedefi, pamuk hasadından sonra yere dökülen pamukları toplayarak ekonomiye kazandırmak. Yere dökülen pamukları elle toplamak da mümkün. Ancak bu ne ekonomik ne de hızlı bir çözüm sağlıyor. Muratlı, özellikle işçiliğin pahalı olduğu bölgelerde çoğunlukla pamukların tarlada bırakıldığını belirtiyor.
“Dökülen pamukların toplanabileceği bir işçi portföyü yok aslında. Toplansa bile maliyetler çok yüksek. Bir de vakit yok. Yani bir sonraki aşamada buğday ekimi yapılacak. Dökülen bu pamuklar Güneydoğu’da kısmen elle toplanıyor. Ege’de toplanamıyor. İşçilik çok pahalı olduğu için. Amerika gibi ülkelerde hiç toplanmıyor.”
Görüntülü analiz ile tespit edip vakumlarla topluyor
Son yıllarda gelişen teknolojiler yeni projelerin ortaya çıkmasında ve başarı oranının yükselmesinde etkili oldu. AFARA da son teknolojileri kullanarak arazide kalan pamukları topluyor. Burada en kritik teknolojinin görüntü işleme olduğunu belirten Muratlı, robotun nasıl çalıştığını şu sözlerle anlatıyor:
“Pamuk hasadından sonra robotumuz tarlaya giriyor. Görüntü işlemeyle kameranın pamukları görmesi sağlanıyor. Pamukların bulunduğu koordinatla vakumlu bacalar arasında bir mesafe var. Robot giderken mesafeye ve hıza göre pamuktan sonra kaç saniye sonra vakumlu bacaların inmesi gerektiğini algoritma ile analiz ediyor. Sadece pamuğun üzerine geldiğinde vakumlu baca onun üzerinde duruyor, aşağı iniyor ve yukarıya çekip pamuğu depoya göndermiş oluyor.”
“Aldığımız destekler bizi motive etti”
Yeni bir fikrin somut bir girişime dönüşmesi için girişimcilere sağlanan destekler oldukça önemli. Muratlı da sağlanan desteklerden güç alarak projesini geliştiren girişimcilerden biri.
“Biz belki öz kaynaklarla da bir şekilde bu projeyi yapabilirdik. Ama 2 yılda, 3 yılda değil, 5-6 yılda yapardık. Yani biraz zor olurdu. Destek açıkçası bizi gerçekten motive etti. Sadece finansal anlamda değil. Akademik taraftan ya da KOSGEB’in değerlendirme şartları açısından ‘evet biz doğru yoldayız’ düşüncesini bize hissettirdi. İstanbul Kalkınma Ajansı ve Bakanlık desteği de çok çok iyi oldu. Çünkü bizi Las Vegas’taki tüketici elektroniği fuarı CES’e götürdüler. Bizi orada destekleyerek, motive ederek götürdükleri için bize büyük katkısı oldu. Yani biz tek başımıza böyle bir planı açıkçası yapamazdık.” dedi.
AFARA projesinin büyümesindeki bir diğer önemli aktör de Halk Bankası tarafından başlatılan ‘Fonlabüyüsün’ sistemi oldu. Paya dayalı kitle fonlama platformu olan ‘Fonlabüyüsün’ iki kampanya ile yatırım turuna çıktı. Bu kampanyalardan biri AFARA oldu. Yeni girişimlerin ihtiyacı olan yatırımı toplama ve yatırımcılara bu girişimlere yatırım yapma imkanı sunan bu sistemle AFARA gibi birçok girişimin fon bulması ve projelerini seri üretime geçirmesi hedefleniyor.
