2022 yılı, ABD yönetimi için dış politikada kritik dönüm noktalarına sahne oldu. Dünyayı etkisi altına alan uluslararası krizlerde ABD ön plandaydı.
8 Kasım’daki ara seçime bir gün kala, ABD dış politika gündeminde seçmenlerin oy tercihini belirleyecek farklı unsurlar ön plana çıkıyor. Bunlar Rusya-Ukrayna Savaşı, Çin-Tayvan gerilimi, İran ile nükleer görüşmeler ve Kuzey Kore’nin nükleer programı.
Gündemdeki en önemli başlık Rusya-Ukrayna savaşı. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Yeşiltaş, bu krizde Cumhuriyetçilerin Demokratları bir bütün olarak eleştirdiğini belirtti. Buna gerekçe olarak 2014 yılında Obama döneminde Kırım’ın ilhak edilmesini ve ABD’nin bu konuda bir şey yapamamasını gösterdi.
Yeşiltaş, Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açmasının da Demokratlar dönemine denk gelmesiyle, Rusya’ya gerektiği gibi yanıt veremeyen bir yönetim görüntüsünün ortaya çıkmasına yol açtığını ifade etti.
Cumhuriyetçilerin Rusya politikası, Demokratlardan daha farklı. Cumhuriyetçilerin Kongre’de çoğunluğu elde etmesi, savaşın gidişatını da değiştirebilir. Ukrayna’ya yapılan yardımlar tartışmaya açılabilir çünkü yardımlar konusunda Cumhuriyetçiler ve Demokratlar aynı fikirde değil.
Çin ve Tayvan politikaları
Çin de ABD gündemindeki önemini koruyor. Biden yönetimi için dış politikadaki en önemli dosyalardan biri Çin. AUKUS’un ilan edilmesiyle Biden yönetimi altında Çin’e yönelik bir politika zaten hayata geçirilmişti. Prof. Dr. Yeşiltaş’a göre ABD burada artık Çin’e yönelik angajman siyasetinden vazgeçtiğini ve Çin’i bölgede dengelemek üzerine bir politika izleyeceğini gösterdi.
Çin ile ilgili bir diğer dosya ise Tayvan. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, ara seçim öncesi kamuoyuna “Tayvan’a destek” mesajı vermek için yarış halinde. Yeşiltaş, Tayvan’ın savunulmasının partiler üzeri bir politika haline geldiğini vurguladı. Cumhuriyetçilerin Tayvan konusunda daha şahin bir politika tutumu benimsediğinin, Biden yönetiminin ise tıpkı Rusya gibi Çin konusunda da Amerikan dış politikasını etkin bir şekilde kullanamadığı gerekçesiyle eleştirildiğinin altını çizdi.
İran ile nükleer görüşmeler
İran ile nükleer görüşmeler de gündemde. Trump’ın ardından Biden yönetimi, İran ile nükleer görüşmelerin tekrar başlatılmasına karar vermişti. Ancak Kongre’de halihazırda anlaşmanın hiç yapılmaması gerektiğini düşünenler var. Bu konuda özellikle İsrail yanlısı lobilerin ABD ara seçimlerinde İran dosyası üzerinde etkili olması bekleniyor.
Kuzey Kore ile müzakereler
Kuzey Kore’nin füze ve nükleer programı konusunda da Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında farklılıklar mevcut. Cumhuriyetçiler, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması için ABD ile Kuzey Kore arasında diplomatik müzakerelerin devam etmesi konusunda ısrarlı. Demokratlar ise Kuzey Kore konusunda bugüne kadar somut bir adım atmış değil.
