Emre ERGÜL
Emtia piyasaları, haftalık artış ve düşüş haberleriyle çalkalanıyor. Bir hafta tarım emtialarında yükselişe şahitlik ederken, bir sonraki hafta petrol öne çıkıyor. Bakır her daim 2023’ün yükselen yıldızı olmaya adayken; altın “güvenli liman”lığından taviz vermiyor.
Haziran kritik ay, resesyona bakacağız
Emtia piyasalarındaki dalgalanmayı 2006 yılından bu yana emtia tarafında hazine yönetimi yapan ekonomist Haluk İzzet Mutlu’ya sorduk. Emtia uzmanı Mutlu, mevcut durumu “ana havuzu yöneten balinaların çok sevdiği puslu hava” olarak nitelendirdi:
“Laf cambazlığı yapmadan net bir şey söyleyeceğim. Mevcutta kaotik bir durum var. Piyasalarda bozulma var. Eskiden emtia piyasasında korelasyonlar vardı. Örenğin altında dolar endeksi ya da Japon yeni gibi korelasyonlar vardı. Artık böyle bir durum yok.”
“Sistemi şöyle özetleyelim. En üstte 10-12 büyük banka var. Bunlar likidite sağlayıcılar. Onların altında da en aşağıdaki küçük yatırımcıya kadar inen ulusal, bölgesel bankacılık sistemi var. Ana havuz düşünelim. İşte şu anda ana havuzu yöneten balinaların çok sevdiği bir puslu hava var.”
“Belirli bir trend belirli zamanlarda artıyor. Dünyanın neresinde bir emtia ürününe ilgi varsa, balinalar yüzünü hemen oraya çeviriyor. Pozisyon artmaya başlayınca, balinalar da hemen ona dönüp oynuyorlar.”
“İşte bu yüzden de kısa vadede tahmin yapmak ya da trade yapmak, zar atmak gibi bir şey. Aslında olay tamamen pozisyon takibine döndü. Örnek nisan ayında altın fiyatları 1970 dolara kadar gitti, sonra 2070 dolara çıkarıldı.”
İşte bu noktada puslu havanın ne zaman sona ereceğini soruyorum. “Haziran, kritik bir ay” diyen Mutlu şöyle devam etti: “Amerika Merkez Bankası (Fed) faizde sabit kalacak. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 1-2 tane daha artışı yaptıktan sonra, oturup bakacağız resesyon ne kadar yaşanacak diye… Şahsen ben ABD’de derin bir resesyon beklemiyorum. Öyle olunca, Çin ekonomisini de olumlu etkileyecektir. Resesyon olursa, emtiada tarımdan metale her ürünün fiyatı düşer.”
Uzmanından uzun vade için 4 banko, 2 sürpriz senaryo
Ekonomist Haluk İzzet Mutlu, yatırımcıya emtia tahminlerini şöyle sıraladı: “Yılın ilk yarısı bitmeden bakır, demir çelik ve nikelde yukarı hareket görürüz. Ama uzun vadede altın, gümüş, platin ve buğdayda yukarı yönde ivme bekliyorum. Platindeki bir yükseliş, rodyum ve nikeli de tetikler, bu iki ürün de yukarı ivme gösterir.”
Petrolün şifresi: “Rafineri”
Ekonomist Haluk İzzet Mutlu’ya göre, petrol rafinerilerinin bakım dönemi yaklaşıyor. “Normalde rafineriler 3 ay tam zamanlı çalışır, 1 ay bakıma alınır” diyen Mutlu şöyle devam etti: “Bu tabi, 3 ay bitti, hemen bakıma alalım durumu değil. Ama genelde durum böyledir. Ve rafinerilerin bakım dönemi geliyor. İşte bu noktada petrol talebi karşılanabilecek mi? Arz dengelenmezse, petrolde değil ama petrol ürünlerinde artış olur. Benzin, dizel, uçak yakıtı… Önümüz yaz. Uçuşlar artacak. Fiyatlar etkilenebilir.”
Buğdayı Fed yükseltti, petrolü Çin düşürdü
Emtia piyasasındaki oynaklık geçen hafta yükseldi; fiyatlardaki dalga boyu yükseldi ve ürün bazlı ayrışmalar arttı. Çin’de ekonomik aktivitenin yeniden yavaşlama eğilimine girebileceğine yönelik endişeler emtia piyasasını aşağı yönlü etkiledi. Altın yüzde 1.4 ve gümüş yüzde 2.5 değer kazanırken; paladyum yüzde 0.7 ve platin yüzde 1.4 değer kaybetti. Çin’in fiziksel talebinin zayıflamasıyla bakır fiyatları düştü. Geçen hafta Brent petrol yüzde 6.2 ve doğalgaz da yüzde 11.3 değer kaybetti. Petroldeki düşüşte Çin’den gelen zayıf ekonomik veriler etkili oldu.
Tarım emtiaları geçen hafta pozitif seyretti. Para piyasalarında Fed’in yıl sonuna kadar 50 baz puan faiz indirimi yapabileceğine ilişkin fiyatlamalarla tarım emtiaları yükseldi. Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday yüzde 4.2, mısır yüzde 2.1, soya fasulyesi yüzde 1.2 ve pirinç yüzde 3.9 artış kaydetti. Intercontinental Exchange’de (ICE) pamuk yüzde 4, kahve yüzde 1.1 ve kakao yüzde 0.1 değer kazanırken, şeker yüzde 3.2 değer kaybetti.
