Başbakan Sunak, İngiltere Parlamentosunda düzenlenen Başbakana Sorular oturumunda milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi Lideri Keir Starmer’ın, Kuzey İrlanda’da 1998’de imzalanan Belfast Anlaşması’nın (Hayırlı Cuma Anlaşması) kötü bir şekilde uygulanıp uygulanmadığı sorusuna yanıt veren Sunak şunları söyledi:
“Ben Muhafazakarım, Brexit yanlısıyım ve birlik yanlısıyım. Bir anlaşma olacaksa bu üç kutuyu da işaretlemesi lazım. Kuzey İrlanda’nın egemenliğini koruması, birliğimizdeki yerini koruması ve insanlarla işletmelerin karşılaştığı sorunlara pratik çözümler bulması gerekiyor. Kuzey İrlanda ve Birleşik Krallık için en iyisi için savaşma konusunda kararlı olacağım.”
Bir anlaşmanın mallar üzerindeki gereksiz kontrolleri kaldırmayı içermesi gerektiğini de vurgulayan Starmer’ın kendisini planları konusunda açık olmamakla suçlamasına da cevap veren Sunak, ana muhalefet liderinin AB’ye teslim olduğunu belirterek, “AB söz konusu olduğunda pozisyonu bu. AB’ye açık çek vermek ve teklif ettikleri her şeyi kabul etmek, bu bir strateji değil, bir teslimiyettir.” değerlendirmesini yaptı.
Kuzey İrlanda Protokolü
Brexit anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre, Brexit’e rağmen Kuzey İrlanda, AB’nin Gümrük Birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma Anlaşması) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziki bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu yüzden kontrollerin ancak denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında sorunlar yaşanıyor.
İngiltere, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit ettiğini savunduğu protokolün geniş ölçüde değiştirilmesini istiyor. AB ise buna sıcak bakmıyor.
