Emre ERGÜL
Son 20 yılda ekonomik krizlerle boğuşan, AB’ye yük olmasından dolayı Euro Bölgesi’nden atılması konuşulan Yunanistan “büyük bir dönüşüme imza attı.” Uluslararası kredi değerlendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), komşunun notunu durağandan pozitife çevirdi.
Komşunun kurumun B— puanına (S&P’nin en düşük yatırım ülke kategorisi) yükselmesine ramak kaldı. Yunanistan Merkez Bankası da dahil ülkenin önde gelen ekonomi kurmayları, bu terfinin 21 Mayıs seçimlerinden sonra gerçekleşeceğine inanıyor.
Tek şart, yeni hükümetin reformlara devam etmesi… İngiliz Financial Times gazetesine konuşan Eurobank’ın CEO’su Fokion Karavias, “Yatırım yapılabilir düzeye dönüş Avrupa mali sistemindeki en büyük geri dönüşün işareti olacaktır” derken, şöyle devam etti: “Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkmasını isteyen birçok ses vardı. Hiçbir şey imkansız değil.” Yıllarca Avrupa’nın “problem çocuğu” olan Yunanistan yükselişe geçti.
İşte rakamlar: Gayri safi yurtiçi hasıla 2021’de yüzde 8.4 ve geçen yıl yüzde 5.9 genişledi. Ülke 2022’de yüzde 0.1 faiz dışı bütçe fazlası verdi. Bankaların bilançolarında şu anda takipte olan kredilerin miktarı 2016’da yüzde 50’den fazlayken şimdilerde yüzde 7’lere indi.
Pandemi sırasında yüzde 206’ya yükselen Yunan hükümetinin borcunun GSYİH’ya oranı geçen yıl yüzde 171’e; 2012’den bu yana en düşük seviyeye düştü.
Bu, dünyadaki en hızlı borç azaltma oranlarından biri oldu. Derecelendirme kuruluşlarındaki ve Goldman Sachs gibi yatırım bankalarındaki ekonomistler, Yunanistan’ın bu yıl ve gelecek yıl AB’den daha iyi performans göstermeye devam etmesini bekliyor.
Yunanistan’ın yeniden elde etmeyi hayal ettiği “yatırım kategorisi,” S&P’nin 70 ülkeyi dahil ettiği bir kategori. Bir Yunan uzmanı göre, ülkenin yine de zamana ihtiyacı olacak… Çünkü bir zamanlar çıktığı zirveden dibe doğru neredeyse dörtte bir oranında küçülen Yunanistan’ın üretimi, kriz öncesi seviyelerin önemli ölçüde altında…
Yunanistan Merkez Bankası Başkanı’nın ekonomi danışmanı Giorgos Chouliarakis, zirveye dönüş için “hâlâ bir on yıla daha ihtiyacı olduğuna” inanıyor. Atina merkezli bir ekonomi düşünce kuruluşu olan IOBE’nin Genel Müdürü Nikos Vettas’a göre de “birçok hane hala gıda, enerji ve diğer temel mallardaki yüksek fiyatların baskısını hissediyor.”
Yunanistan Merkez Bankası başekonomisti Dimitris Malliaropulos’a göre de “Yunanistan’ın son on yıldaki en büyük başarı öyküsü ihracat. Ancak, ücretlerdeki kesin kesintiler büyük bir faktör. Bu, iyileştirmenin bedeli yüksekti.”
Malliaropulos’a göre, Yunanistan pandemiyi iyi değerlendirdi, çünkü “COVID, dükkânlar kapanırken insanları izlemesi daha kolay elektronik ödemeleri kullanmaya zorlayarak gelirlerin artmasına yardımcı oldu. Karanlıkta olan ekonomik faaliyet şimdi ortaya çıktı ve vergilendirildi.”
Ülkenin iki gelir kapısından, turizm ve inşaattan da iyi haberler geliyor. GSYİH’nın yaklaşık beşte birini oluşturan Yunan ekonomisinin en büyük sektörü olan turizm, geçen yıl toparlanarak salgın öncesi seviyelerin yüzde 97’sine ulaştı.
FT, “Yabancılar ülkede sadece tatil yapmakla kalmıyor, aynı zamanda gayrimenkule de yoğun bir şekilde yatırım yapıyor” yorumu yaparken, rakamları da verdi: “Denizaşırı alıcılara yapılan emlak satışları geçen yıl 2007’ye göre neredeyse dört kat artarak yaklaşık 2 milyar euroya ulaştı.” Denizaşırı alıcıların talepleri sayesinde inşaatta da bir patlama yaşanıyor.
