Xi, devam eden Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Kremlin’de Putin ile bir araya geldi. Liderler iki ülke arasındaki işbirliğini ilerletmeyi amaçlayan anlaşmalar imzaladı ve ilişkilerinde yeni bir sayfanın sinyalini verdi. Xi, iki günlük resmi ziyaretinin ardından ülkesine dönmek üzere Moskova’dan ayrıldı. Bu sırada Xi’nin verdiği mesajı dünya basını “Demokrasinin ölümü” başlığıyla gördü ve “tüyler ürperten” sözleriyle niteledi.
PUTİN UĞURLADI
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 20 Mart Pazartesi günü resmi ziyarette bulunduğu Rusya’nın başkenti Moskova’da temaslarını tamamladı. İki gün boyunca üst düzey temaslarda bulunan Devlet Başkanı Xi, Kremlin’den Rus mevkidaşı Vladimir Putin tarafından uğurlandı.
“BU DEĞİŞİMİ YÜRÜTEN BİZİZ”
Xi kapıdan uğurlandığı sırada, “Şu anda 100 yıldır benzerini görmediğimiz değişimler yaşanıyor ve bu değişimleri birlikte yürüten bizleriz” dedi. Putin ise, “Katılıyorum” şeklinde cevap verdi.
Xi, daha sonra Putin’e elini uzatarak, “Kendine iyi bak sevgili dostum” dedi. Putin ise Xi’nin elini iki eliyle tutarak, “İyi yolculuklar” karşılığını verdi.
Xi, Çin’e dönmek üzere başkent Moskova’daki Vnukovo Havalimanı’na geçerek ülkeden ayrıldı.
ORTAK BİLDİRİ İMZALANMIŞTI
Çin Devlet Başkanı Xi, pazartesi günü Putin ile 4.5 saat süren bir gayriresmi görüşme gerçekleştirmişti. Salı günü Rusya Başbakanı Mihali Mişustin ile görüşen Xi, daha sonra resmi görüşme için yeniden Putin ile bir araya gelmişti. İki lider “kapsamlı ortaklık ve stratejik iş birliğinin derinleştirilmesine dair ortak bildiriyi” imzalamıştı. Görüşmelerde Çin’in Ukrayna krizinin çözümüne dair sunduğu barış planı da ele alınmıştı. Putin, Çin’in önerisine dair, “Çin tarafından önerilen barış planının hükümlerinden birçoğu, Rusya’nın yaklaşımlarıyla örtüşüyor. Bu, Batı ile Kiev buna hazır olduğunda barışçıl çözüm için esas alınabilir. Fakat şu anda onların buna hazır olduğunu görmüyoruz” demişti.
ÇİN’İN TUTUMU
Çin ile ABD arasında jeostratejik rekabetin ve bölgesel gerilimlerin arttığı bir dönemde başlayan Rusya-Ukrayna savaşı, Pekin yönetimini, “ortak düşman” algısıyla benzer meydan okumalarla karşı karşıya olan Moskova’ya yakın bir tutum izlemeye yöneltmişti.
Pekin yönetimi, çatışmaların başlamasının ardından “savaş” ve “işgal” sözcüklerini kullanmaktan kaçınırken BM Genel Kurulundaki oylamada çekimser kalarak Moskova’yı kınamayan az sayıda ülke arasında yer almıştı.
Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik “tutum belgesi” açıklamıştı. Belgede ülkelerin egemenliklerine saygı gösterilmesi, meşru güvenlik kaygılarının dikkate alınması, tek taraflı yaptırımlara son verilmesi ve gerginliklerin aşamalı olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.
Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabulünün dayatılması olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev yönetimi, bu koşullardaki bir barışın, “savaşın dondurulması” anlamına geleceğini dile getirmişti.
Rusya da Çin’in görüşüne önem verdiğini ancak mevcut koşullarda Ukrayna meselesinin çözümünde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli koşulların oluşmadığını bildirmişti.
(İHA-AA)
