Ukrayna Rusya’nın müzakerelerde Kiev ve Cherchiniv’de askeri operasyonları daraltma taahhüdünde bulunmasına şüphe ile yaklaşırken, Batılı devletler Rusya’nın ülkenin başka bölgelerinde saldırıları yoğunlaştıracağını düşünüyor.
Müzakerelerin son turu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin birinci ayını doldurmasının ardından dün İstanbul’da gerçekleşti.
İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da bir devlete gerçekleştirilen en büyük saldırı olarak nitelendirilen işgal, binlerce insanın yaralanmasına ya da hayatını kaybetmesine, yaklaşık dört milyon Ukraynalının ülkelerini terk etmesine neden olurken, Batılı devletler Rus ekonomisine ağır yaptırımlar uygulamaya başladı.
Ukrayna’nın bazı büyük kentleri sivil nüfusla birlikte Ruslar tarafından kuşatılırken Ukrayna birliklerinin direniş göstermesiyle birlikte Rus taarruzu çoğu cephede ivme kaybetti. Bir süre sonra Ukrayna Rusyaların ele geçirdiği toprakları geri almaya başladı.
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı Alexander Fomin, gazetecilere “Karşılıklı güveni artırmak, müzakerelerin devamı için gerekli koşulları oluşturmak ve nihai hedef olarak uzlaşıya varıp anlaşma imzalamak için Rusya’nın Kiev ve Cherchiniv kentlerindeki askeri faaliyetlerini büyük oranda azaltılması kararı alındı” dedi.
Fomin, Mariupol, Sumy, Kharkiv, Kherson ve Mykolaiv gibi ağır saldırılar ve yoğun çatışmaların görüldüğü diğer kentler ile ilgili bir açıklama yapmadı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy dün gece saatlerinde yaptığı açıklamada, “Ukraynalılar saf insanlar değillerdir. Ukraynalılar 34 gündür devam eden işgal ve Donbass’ta sekiz yıldır devam eden savaş boyunca güvenebilecekleri tek şeyin somut sonuçlar olduğunu öğrendi” dedi.
Büyük bir saldırı mümkün
Pentagon tarafından dün yapılan açıklamada Rusya’nın az sayıda askeri birliği başkent Kiev etrafındaki mevkilerden çektiğini, ancak hamlenin geri çekilmeden çok birliklerin tahkim edilmesine benzediği ifade edildi.
Pentagon sözcüsü John Kirby basın toplantısında, “Ukrayna’nın diğer bölgelerinde geniş çaplı taarruz harekatı görmeye hazırlıklı olmamız gerekiyor… Kiev için tehdidin ortadan kalktığı anlamına gelmiyor” dedi.
İngiltere Savunma Bakanlığı tarafından dün yayımlanan istihbarat raporu güncellemesinde de, “Rusya’nın kuzeyde bulunan taarruz gücünü bölerek Donetsk ve Luhansk bölgelerine yönlendirme ihtimali yüksek görünüyor” ifadeleri yer aldı.
Reuters Pentagon ve İngiltere Savunma Bakanlığı’nın iddialarının doğru olup olmadığını başka kaynaklardan teyit edemedi.
Ukrayna’nın teklifi ne?
Ukraynalı müzakereciler sundukları teklifler kapsamında, Kiev’in askeri bir ittifaka katılmamayı ve yabancı ülkelerin askeri üslerine ev sahipliği yapmamayı kabul edebileceklerini belirttiler. Ancak Ukrayna bu şartları kabul etmek için NATO anlaşmasının 5. maddesinde yer alanlara benzer güvenlik garantileri istedi.
Müzakereciler güvenlik konusunda garantör olabilecek ülkelerin İsrail ve NATO üyeleri Kanada, Polonya ve Türkiye olabileceğini belirtirken, Rusya, ABD, İngiltere, Almanya ve İtalya’nın da daha sonra bu ülkeler arasına katılabileceğini ifade ettiler.
