Milyonlarca vatandaşın merakla beklenen asgari ücret zammı belli oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan asgari ücrete zam oranını yüzde 30 olarak açıkladı. Erdoğan açıklamasında, yeni asgari ücreti net 5.500 olarak açıkladı.
Tüm çalışanların ücretinden asgari ücret kadar kısmından vergi alınmaması uygulaması devam edecek. 2021’de brüt 3 bin 577 lira, net 2 bin 825 lira olarak uygulanan asgari ücret yüzde 50’lik artışla 2022 yılı için brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira olarak belirlenmişti.
ASGARİ ÜCRET SÜRECİNDE NELER KONUŞULDU?
TÜRK-İŞ’ten asgari ücret açıklaması
İşçi tarafını temsilen Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarına katılan TÜRK-İŞ’ten toplantı sonrasında açıklama geldi. Toplantının ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulunan TÜRK-İŞ Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, “İnsanca yaşayabilecek bir ücreti insanların hak ettiğini ifade ettik. Enflasyon oranlarını ortaya koyduk. Bugün itibariyle 15 milyon 200 bin çalışan var. Bunların 2 milyon 200 bini örgütlü. İnsanca yaşayabileceğimiz bir ücreti ifade ettik. Geldiğimiz noktada işverenlerin istekleri oldu. Komisyonda, net bir rakam üzerinde değerlendirme yapılmadı. İşveren tarafı da net bir rakam söylemedi. Biz enflasyon ve alım gücünün dikkate alınarak yeniden bir değerlendirme yapılmasını istedik.” ifadelerini kullandı.
DİSK taleplerini paylaştı
Asgari ücret görüşmeleri devam ederken DİSK, asgari ücrete ilişkin görüş ve taleplerini sosyal medya hesabından maddeler halinde paylaştı. DİSK’in 10 maddelik görüş ve talepleri şu şekilde:
1-Asgari ücretin tespitinde asgari ücretin ortalama ücret haline geldiği dikkate alınmalıdır.
Asgari ücret ülkemizde en düşük ücret değildir. Ortalama ücret haline gelmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan asgari ücret kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Asgari ücret, milyonların meselesidir. Asgari ücret tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
2- Asgari ücret artışında gayri safi yurt içi hasıla esas alınmalıdır.
Asgari ücret tartışmalı resmi enflasyon oranlarına göre değil, geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına gayri safi yurt için hasıla artışı esas alınmalıdır. Çalışanların büyümeden/verimlilikten pay almasını sağlayacak bir hesaplama yöntemi gereklidir.
3- Brüt asgari ücret net olarak ödenmelidir.
Asgari ücretli işçinin SGK prim payı bütçeden karşılanmalıdır. Hükümet 14 yıldır işverenlere 5 puan SGK prim desteği sağlıyor. Bunun bir benzeri de işçi için yapılmalı. İşçilerin SGK pirim payı yüksek enflasyon döneminde bütçeden karşılanmalıdır.
4- Yüksek enflasyon döneminde asgari ücretin iki katına kadar bütün ücretler vergiden istisna tutulmalıdır.
Yüksek enflasyon döneminde ücretler bir yandan enflasyonla öte yandan vergi ve kesintilerle azalmaktadır. Asgari ücrete sağlanan vergi istisnası yüksek enflasyon döneminde (enflasyon yüzde 10’un altına ininceye kadar) asgari ücretin iki katına kadar yükseltilmeli. Asgari ücretin iki katına kadar olan ücretlerden geri vergisi alınmamalıdır.
5- Asgari ücret sonrası ilk vergi dilimi oranı yüzde 10’a indirilmelidir.
Asgari ücrete sağlanan vergi istisnası yanında, asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak tarife oranı da yüzde 10’a düşürülmelidir. Böylece asgari ücrete yakın ücretlerle çalışan işçiler daha az vergi vermiş olurlar.
6- Gelir vergisi tarife dilimleri en az asgari ücret artışı kadar artırılmalıdır.
Vergi tarife dilimlerinin, enflasyondan ve asgari ücret artışından az arttırılması nedeniyle ücretliler her yıl daha fazla vergi vermektedir. Vergi tarife dilimleri en az asgari ücret artışı kadar arttırılmalıdır.
7-Asgari ücret uluslararası kurallara uygun saptanmalı, İşçinin kendisi ve ailesi birlikte hesaba katılmalıdır.
Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Asgari ücret tespitinde işçinin ailesi hesaba katılmıyor. Asgari ücret tespitine ilişkin 131 sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
8- Asgari ücret yüksek enflasyon döneminde yılda dört kez belirlenmelidir.
Enflasyon yüzde 10’un altına düşene kadar asgari ücret üç ayda bir (yılda 4 kez) belirlenmelidir. Temmuz’dan sonra Ekim ayında da asgari ücret yeniden belirlenmelidir.
9- En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir.
2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı yasadan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. Günümüzde emekli aylıkları Hazine tarafından karşılanan farla 2.500 TL’ye tamamlanmaktadır. En düşük emekli aylığı alan emeklinin aylığı, asgari ücretin yüzde 42 altındadır. Bu haksızlık giderilmelidir.
10- Destekler için işsizlik sigortası fonu kullanılmamalıdır.
Küçük ölçekli işletmeler için ayrı bir asgari ücret kabul edilemez. Küçük ölçekli işletmelere asgari ücret için verilecek desteklerde Bütçe ve Hazine kaynakları kullanılmalı. İşsizlik Sigortası Fonu, asgari ücret destekleri için kullanılmamalıdır.
HAK-İŞ: Enflasyonun üzerinde iyileştirme bekliyoruz
HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan asgari ücret zammıyla ilgili olarak, “Enflasyonun üzerinde bir iyileştirme bekliyoruz” dedi.
Yüksek enflasyonun hayatı zorlaştırdığına vurgu yapan Arslan, “Ülkemizin yaşadığı yüksek enflasyon, hayat pahalılığı, hepimizi gerçekten zorlayan, yaşamımızı altüst eden bu hızlı fiyat artışları ve enerjideki yüksek fiyatlar, belli maaşlarla hayatlarını idame ettiren insanlar için ciddi bir zorluk getirdi. Sayın Cumhurbaşkanı’mız bu zorluğun farkında. Bizim de ısrarla 3 aydır devam ettirdiğimiz ‘asgari ücret tespit komisyonu bir an evvel toplansın’ talebimiz karşılık gördü ve Cumhurbaşkanı’mız tarafından bu konuda bir adım atıldı. Dün ilk toplantılar yapıldı. Asgari ücret tespit komisyonunun enflasyonun altında bir ücreti belirlememesini diliyoruz. Onun için ocak ayından bu tarafa gerçekleşen enflasyon ortada. Bu doğrultuda inşallah enflasyonun üzerinde bir iyileştirme bekliyoruz” dedi.
