Recep ERÇİN
Şikago’da 125.’si düzenlenen Inspired Home Show’a sohbet ettiğimiz Türk firmaları kendilerini ziyaret eden her katılımcının alternatif tedarikçi arayışında olduğunu anlattı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği’nin (İDDMİB) davetlisi olarak bulunduğunuz fuarda 24 katılımcı Türk firmasından bazılarının temsilcileri ile sohbet etme fırsatı bulduk. Türkiye’den iki basın mensubu olarak fuarın ilk günü olan 2 Mart’ta gözlem yaptığımız fuarda sorularımızı yanıtlayan firmalar, güncel kur seviyelerinin pazarlardaki rekabet güçlerini zayıflattığı ifade ettiler.
Gondol: ABD’de geometrik büyüme fırsatı var
“Kurun sabit kalması ve görece maliyetlerin artması ihracatçıları olumsuz etkiliyor” diyen Gondol İhracat Müdürü Yavuz Uysal, “2024 biraz tatsız geçti ama son üç yılda ihracatımızda ABD’nin payı yüzde 1’den yüzde 3’e çıktı. On yıl önce de buraya geliyorduk ama ürün yelpazemiz uygun değildi. Kalıpları değiştirdik, buraya özel ürünler yaptık.
Tj Maxx ile çalışmaya başladık. Buradaki zincir marketler, Wallmart akreditasyonuna da sahip olduğumuzu görünce ilgi gösteriyorlar. Alıcı gelip ürünü görüyor burada ama ürünü gerçekten sen mi üretiyorsun vs. bilmek isterler. Firmaya güvenmediklerinde sipariş vermezler. ABD çok büyük pazar. Bilmediğimiz bir alıcı geliyor bir bakıyorsunuz 3 bin mağazası var.
ABD pazarı katlamalı fırsat sunuyor. Burada geometrik büyüme fırsatı var. Kanada’dan, Meksika’dan, Güney Amerika’dan, Porto Riko’dan birçok ülke gelmiş buraya; B ve C planlarına bizi dahil etmek istiyorlar. Amerikalılar, Çin’e alternatif arıyor, onun dışındakiler de ABD’ye alternatif arıyor. Hepsi birbirine karşı vergileri artırdığı için” bilgilerini verdi.
Mehtap: Durum Türkiye lehine görünüyor
Fuardaki gözlemlerini sorduğumuzda İDDMİB Yönetim Kurulu Üyesi, Mehtap Mutfak Eşyaları Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Öncel, “Trump politikalarının piyasalar üzerinde olumsuz etkileri oluşmuş. Mal tedarikçileri hangi şartlarda, hangi vergilerde, nereden gelecek malları alabileceklerine tam emin değiller. Bunun için siparişleri olsa da çekimser davranıyorlar.
Bu Çekimserlik hangi ülkeye, hangi vergilerin konulacağını netleşmemiş olmasından kaynaklanıyor. Bilinen bir şey Çin’in üzerindeki vergilerin gün geçtikçe artması. Bu bizler için bir avantaj gibi gözüküyor şu anda fakat bununla ilgili de müşteride net bir kanaat oluşmuş değil. An itibarıyla bakıldığında durum Türkiye lehine olarak gözüküyor fakat kararlar bir an önce netleşir, uygulamada hangi şekilde uygulanacağını belirlenirse bundan sonra hızlı bir şekilde işlerini açılması ihtimali büyük gözüküyor” ifadelerini kullandı.
Qlux Ideas: ABD’yi eyalet eyalet çalışmak lazım
Üretiminin yüzde 65’ini 90’a yakın ülkeye ihraç eden Qlux Ideas Genel Müdürü Burak Önder, “Çin’in ABD pazarına ihracatında yüzde 11 civarında azalış oldu. Bu da Türkiye gibi ülkelere kapı açtı. ABD’yi tek bir ülke olarak değil eyalet eyalet çalışmak lazım. 13-14 yıldır bu pazara ürün satıyoruz. Pandemiden bu yana ABD’ye ihracatımızda artış var. ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı engelleyici politikalar önümüzü açsa da kapasite ve rekabetçilik sorunumuz var.
Kısa vadede kur önemli bir enstrüman ama sadece kur yeterli değil. Rekabetçilikte seviye atlanması lazım. Türkiye’nin farklı kaslarını güçlendirmesi lazım” ifadelerini kullandı. Türk ev ve mutfak eşyaları sektörü özelinde en çok plastik ve cam eşyaların ABD pazarında talep gördüğünü kaydeden Burak Önder, “Trump vergileri konusunda çok kaygılı değilim. Meksika ve Kanada’ya farklı nedenlerden ek vergi koydu. Avrupa ile farklı sorunları var ve dış açık veriyor. Almanya ihracatını yüzde 3 artırmış ve 70 milyar avro fazla vermiş.
Bizim ABD ile dengeli o yüzden ticari anlamda bize bir engel beklemiyorum. Başarılı olmak için finansman da gerekiyor. Türkiye’den buraya 45-60 günde ürün geliyor. Beş konteyner yüklüyorsunuz, bir o kadar fabrikanın siparişte olması lazım, bir o kadar da adamın deposunda olması lazım. Burada finansman devreye giriyor. İşletme sermayesi anlamında finansman, uzak pazarlardaki ihracat performansında önemli bir unsur” mesajları verdi.
“Cumhurbaşkanımızdan ‘Trump muafiyeti’ rica ediyoruz”
Avşar Emaye Genel Müdürü Murat Tabak, “Ciromuzun % 12-13’ü ABD’den geliyor.. Aldi ile bir dönem çalıştık ama şu anda maliyetler ve kur dezavantajı yüzünden bunu kaybettik” ifadelerini kullandı. “Trump vergisi belirsizliği yüzünden şu anda müşterilerimiz siparişleri beklemeye aldı” diyen Tabak, “Daha önceki Trump döneminde olduğu gibi hem alüminyum hem çelik hem de emaye sektörlerinin ek gümrük vergisinden muaf tutulmasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın, Trump ile yapacağı görüşmede bu konuyu gündeme getirmesini rica ediyoruz. ABD ve AB pazarı için onların istediği kriterlerde sertifika verecek test merkezimiz yok. Testleri Çin veya Hindistan’da gidip yaptırıyoruz. Bir akredite test merkezine ihtiyacımız var” görüşlerini dile getirdi.
“Çinlilerle ortak üretim yapıp Çin ile rekabet edeceğiz”
Şanlıurfa’dan 40 ülkeye ihracat yapan Termomug’un CEO’su Mehmet Nuri Yılmaz, “ABD, termos ve vakumlu şişeler grubunda dünya üretiminin yüzde 30’dan fazlasını tüketiyor. Çin harici bir firma olduğumuz için Amerikalıların dikkatini çekiyoruz. Ürün grubu üretimi dünyada Çin bazlı. Türkiye de Çin’den alıyordu on yıl önce. Biz üretime başlayınca yüzde 55- 60 yerlileştirdik. Şanlıurfa’da Çinlilerle birlikte yeni bir tesis kuruyoruz.
Onlarla birlikte uluslararası arenada Çin ile rekabet edeceğiz. Günlük 10 bin adet üretim yapıyoruz. Yeni yatırımla 50 bine çıkacak. Çinliler dünyada kendilerine karşı artan korumacılık nedeniyle farklı bir çıkar yolu görmüyorlar; birçok sektörde Çinli üreticiler Vietnam ve Tayland ekseninde gidip geliyorlar. Bizim ortağımız da orada yatırım yapacak iken Türkiye’de yatırım yaptı” dedi.
“Bayrampaşa’dan Şili’ye akrilik tedarik ediyoruz”
Fuarda konuştuğumuz DEPA Kitchenware İhracat Müdürü Demet Zanburkan Üsküdar, şunları anlattı: “Bayrampaşa’da üretim yapıyoruz. En büyük rakibimiz Tayvan. Camın alternatifi akrilik ürünler üretiyoruz. 74 ülkeye ihracat yapıyoruz, ağırlıklı Meksika, Kolombiya, Ekvator, Şili, Arjantin ve Panama. İhracatımızın % 30’u ise Kuzey Amerika’ya. % 80’e yakını ABD’ye. Akrilik ürünler bu kıtada düzenlemelerden dolayı tercih ediliyor. Çünkü okyanus kenarında, bahçede vs cam yasak. Çin’in bu alandaki ürünleri ucuz grupta. Wallmart Mexico’da varız. ABD, Avustralya ve Kanada’daki Tj Maxx’in tüm mağazalarına ürün veriyoruz. Camdan bir limon sıkacağı 20-25 cent, bizde indirimli fiyat 55-60 cent.”
