Hükümet cari açığı azaltmak için mücadelesini hızlandırdı. Ekonomi yönetimi ilk etapta cari açığın en büyük kalemlerinden biri olan altın ithalatına yöneldi. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ocak-temmuz döneminde Türkiye’nin altın ithalatı yüzde 5,1 artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde işlenmemiş altın ithalatı yüzde 180 artarak 19,4 milyar dolar oldu. Borsa İstanbul verilerine göre, altın ithalatı temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 73 artarak 22 tondan 38 tona ulaştı. Ocak-temmuz döneminde ise yüzde 220 artarak 69 tondan, 220 tona çıktı.
Konu EKK’da ele alındı
Cari açık makro gösterge hedefleri arasında yer alırken, altın ithalatı cari açığın azaltılmasına ilişkin yapılan yol haritasında önemli konular arasında bulunuyor. Altın ithalatına yönelik alınan tedbirler de ithalatın azaltılmasına verilen önemi gösteriyor.
Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısı sonrası yapılan açıklamada, ”Son dönemde cari açığı önemli oranda etkileyen altın ithalatında yaşanan gelişmeler ve bu kapsamda ihracatçılarımızın beklentileri de göz önünde bulundurularak ilgili kurumlarımızca alınan tedbirler değerlendirilmiştir” ifadesi kullanılmıştı.
Aylık kota miktarı belirlendi
Geçen ay bazı mücevherci ve kuyumcu eşyasının AB ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler harici ülke menşeli olanlarının ithalatında yüzde 20 ek mali yükümlülük uygulamaya alınmasına karar verildi. Söz konusu yükümlülüğün, altından, pırlantalı altından, kıymetli metallerle kaplama adi metallerden olan ürünlerde uygulanması kararlaştırıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı işlenmemiş altın ithalatında kota uygulaması getirmeye karar verdi ve kotaların Borsa İstanbul AŞ üyesi kıymetli madenler aracı kuruluşları tarafından gerçekleştirilen işlenmemiş altın ithalatı için geçerli olması kararlaştırıldı. Tedbirler çerçevesinde aracı kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen işlenmemiş altın ithalatı için geçen yıllardaki ithalat miktarları dikkate alınarak aylık kota miktarı belirlendi. Söz konusu kota kıymetli madenler aracı kuruluşlarının ithalat ve borsa işlemleri göz önünde bulundurularak tahsis edilecek.
Alınan tedbir kararının dış ticaret dengesine olumlu yansıması beklenirken, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında gerçekleştirilen ithalat söz konusu kota uygulamasının dışında tutulacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geçen ay yayımladığı genelgeye göre ayrıca, rafineriler artık en az 1 gram, en fazla 100 gram altın üretebilecek. Şubat ayında da basılı kıymetli maden standartları belirlenmişti. Buna göre, her bir standart işlenmemiş kıymetli maden ithalat işlemi için sağlanan 20 kilogramlık istisna, kıymetli maden türleri ayrıştırılarak altın için 40 kilogram, gümüş için 200 kilogram olacak şekilde artırıldı.
Çin mallarına gözetim
Bu arada, Çin menşeli bazı ithal tuğla türleri için nihai gözden geçirme soruşturması açılmasına karar verildi. Ticaret Bakanlığınca hazırlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, yerli üretici Kümaş Manyezit İşletmeleri Sanayi AŞ. tarafından yapılan bazı yerli firmalarca da desteklenen başvuruya istinaden Çin menşeli kromit ateş tuğlalar, magnezit ateş tuğlalar, krom magnezit ateş tuğlalar ve magnezit, dolomit veya kromit içerenler ürünlerine yönelik yürürlükteki dampinge karşı kesin önleme ilişkin nihai gözden geçirme soruşturması açılması kararlaştırıldı. Öte yandan Ticaret Bakanlığı, “ithalatta ürün güvenliği denetimleri” kapsamındaki tekstil ve konfeksiyon ürünleri ile kırtasiye malzemelerinde özellikle azo boyar maddeler ve ithalat yönünden denetimi artıracak.
Yüzde 20 ek vergi üretim ve istihdamı destekler
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık, kuyumculuğun Kapalıçarşı ekolüyle dünyada nam salmış, geliştirdiği özgün ürün ve koleksiyonlarıyla ekonomiye en çok katma değer yaratan sektör özelliğini taşıdığını ifade ederek, , 27 sektörün ihracatının kg değeri 1,44 dolar iken bu sektörün ihracatının kg değeri 600- 700 dolar seviyelerinde olduğunu aktardı. Bazı altın ve mücevherlerin ithalatına getirilen yüzde 20 ek mali yükümlülüğün iç piyasada yerli üretimi ve istihdamı desteklediği için olumlu baktıklarını ifade eden Atayık, ”Fakat, bugün birçok firmamız, ithal ettiği altın, gümüş takı ve mücevherlerini bizi tercih eden yakın coğrafya, Balkanlar, Yakın Doğu ve Orta Avrupa ülkelerine ihraç ediyor. Ayrıca, ithal ürünler, firmalara özellikle piyasadaki çeşitlilik ve model zenginliği açısından olumlu katkılar sunuyor. Yüzde 20 vergi ile bu imkan bir anlamda ortadan kalkmış oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
