Küresel borç seviyesi, 2024 yılı itibarıyla 318 trilyon dolara ulaşarak yeni bir rekor kırdı. Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) yayımladığı “Küresel Borç Monitörü” raporuna göre, küresel borç miktarı geçen yıl yaklaşık 7 trilyon dolar artış gösterdi.
Bu artış, ABD Merkez Bankasının (Fed) 2023 yılındaki gevşeme döngüsüne kıyasla daha düşük seviyede gerçekleşse de, borçlanmada küresel ölçekte önemli bir yükselişe işaret etti. Raporda, Fed’in faiz indirimi beklentilerinin azalması ve küresel belirsizliklerin artması nedeniyle borçlanma hızının yavaşladığı ancak toplam borç seviyesinin hâlâ yüksek olduğu belirtildi.
Özellikle, 2024’ün dördüncü çeyreğinde borç seviyelerinde belirgin bir yavaşlama görülse de, borçlanmadaki artışın yaklaşık yüzde 65’i gelişmekte olan piyasalardan kaynaklandı. Gelişmiş ekonomilerde toplam borç 214,3 trilyon dolara ulaşırken, gelişmekte olan piyasalarda 103,7 trilyon dolara çıktı.
Borçlanmanın dağılımı ve GSYH oranları
Sektörel dağılım açısından bakıldığında:
* Hanehalkı borçları 60,1 trilyon dolara,
* Finansal olmayan şirketlere ait borçlar 91,3 trilyon dolara,
* Kamu borçları 95,3 trilyon dolara,
* Banka ve finansal şirketlere ait borçlar 71,4 trilyon dolara yükseldi.
Küresel borcun GSYH’ye oranı ise 2024 yılında yüzde 328’e çıkarak 2020’den bu yana ilk kez yükseldi. Pandemi döneminde büyük bir sıçrama kaydeden borç oranı, son yıllarda düşüş eğilimindeydi ancak 2024’te ekonomik büyümenin yavaşlaması ve enflasyon baskılarının hafiflemesiyle tekrar artış gösterdi.
Özellikle finans sektörü dışındaki borç oranları İsveç, Nijerya, Çin, İsrail ve Suudi Arabistan‘da artarken, Arjantin, Türkiye, Hollanda, Yunanistan ve İrlanda’da düşüş yaşandı.
Türkiye’de borç seviyeleri geriledi
Türkiye’de borçların GSYH’ye oranında genel olarak bir düşüş kaydedildi. 2024’ün son çeyreğinde:
* Hanehalkı borçları yüzde 11,3’ten yüzde 10’a,
* Finansal olmayan şirketlerin borçları yüzde 47,5’ten yüzde 39,7’ye,
* Kamu borçları yüzde 33,8’den yüzde 26,6’ya,
* Banka ve finansal şirketlere ait borçlar yüzde 17,3’ten yüzde 16,3’e geriledi.
Raporda, 2025’in ilk yarısında küresel borçlanmada daha fazla yavaşlama beklendiği belirtilirken, küresel ekonomik politika belirsizliklerinin yüksek seviyede seyretmesi nedeniyle özel sektörün kredi talebinde daha temkinli bir yaklaşım sergileyebileceği öngörülüyor.
