Azerbaycan’ın doğal gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyan proje, 10 yıl önce bu imzalarla başladı.
Boru hattının temeli 2013’te atıldı. 7 milyar dolarlık yatırımla, 3 yılda tamamlandı. 4 yılda 40 milyar metreküplük doğal gaz pompalandı.
TANAP; Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı. Bir zamanlar, Avrupa’da bazı çevrelerin gerekliliğini sorguladığı TANAP’a dört elle sarıldılar.
Şimdi, Rusya’ya alternatif arayan Avrupa’nın can damarı olacak. Hat, 20 ilden geçiyor, İpsala’da son buluyor. Yunanistan’da Trans Adriyatik Boru Hattı’na bağlanıyor. Avrupa’ya doğal gaz güvenle aktarılıyor.
Ukrayna savaşı, enerji arz güvenliği sorununu tetikledi. Rusya, Avrupa’nın gaz vanasını kapattı. TANAP, en uygun alternatif olarak öne çıktı. Avrupa Birliği ve Azerbaycan arasında üretimin artırılması için ön anlaşma imzalandı.
“Avrupa’nın enerji arz güvenliğine katkı sağlayan boru hatlarından”
Enerji Uzmanı Eser Özdil, enerji tartışmalarının alevlendiğinin altını çiziyor:
“TANAP şu an Avrupa’nın enerji arz güvenliğine Türkiye’nin de büyük destekleriyle birlikte katkı sağlayan boru hatlarından bir tanesi. Bu gaz krizinden sonra özellikle Rusya-Ukrayna savaşından sonra yine alternatif tedarik imkanlarına ilişkin tartışmalar alevlendi.
Bunların içerisinde Von der Leyen’in yapmış olduğu pek çok görüşmeye tanık olduk. Azerbaycan ile yaptığı görüşmelerde daha fazla Hazar gazının Avrupa Birliği’ne yönlendirilmesi.
Yine Cezayir ile yapmış oldukları görüşmeler çerçevesinde daha fazla Cezayir’den gaz tedariki. Yine Mısır’dan daha fazla gaz tedariki gibi aslında daha çok mutabakat zaptı seviyesinde olan fiziki manada akışların daha fazla zaman gerektirdiği süreçlere girdik.”
TANAP’ın kapasitesi arttırılacak
TANAP, yılda Türkiye’ye 6 milyar, Avrupa’ya 10 milyar metreküp doğal gaz taşıyor. 16 milyar metreküplük toplam kapasite arttırılacak.
Türkiye bölgesinde önemli bir oyun kurucu. Enerji arz güvenliğinde de ilk akla gelen ülke.
Türkiye kadar gelişmiş bir alt yapı sistemine sahip olan Doğu Avrupa’da ikinci bir ülkenin olmadığını söyleyen Özdil şunları söylüyor:
“Türkiye’nin bugün itibarıyla baktığımızda BOTAŞ tarafından işletilen çok geniş bir boru hattı şebekesi var. Bu boru hattı şebekesini besleyen hali hazırda 4 tane LNG terminali var. Bunların iki tanesi karada kurulu, iki tanesi yüzen LNG terminali olmak üzere ve beşincisinin bu kıştan önce de devreye girmesini bekliyoruz Saroz Körfezi’nde.
Türkiye boru hatları itibarıyla, yer altı depolama tesisleri itibarıyla, LNG gazlaştırma tesisleri itibarıyla Doğu Avrupa’da rakipsiz pozisyonda. Türkiye kadar gelişmiş bir doğal gaz alt yapı sistemine sahip olan Doğu Avrupa’da ikinci bir ülke söz konusu değil.
Türkiye güçlü bir altyapıya sahip. Türk Akımı, Mavi Akım, Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim, Bakü Tiflis Erzurum… Türkiye’den geçen TANAP dışındaki boru hatları. Depolama sahaları da mevcut. Silivri ve Tuzgölü yüksek kapasiteleri ile öne çıkıyor.
Putin’in önerisi karşılık buldu. Türkiye ve Rusya Enerji Bakanları çalışma başlattı. Trakya uluslararası dağıtım merkezi olacak.
