İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması sonuçlarına göre İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı bulundukları oda bilgilerine göre sıralandığında; dağılım, Anadolu lehine değişmeye devam ediyor.
Son yıllarda sayısal olarak düşüş eğiliminde olmasına karşın en büyük pay, 151 firma ile halen İstanbul Sanayi Odası’na ait. İstanbul’u 45 kuruluş ile Ankara Sanayi Odası izliyor. Eğe Sanayi Odası ve Kocaeli Sanayi Odası 38’er kuruluşla sıralamada yer alıyor. Daha sonra 29 kuruluş ile Gaziantep Sanayi Odası, 16 kuruluş ile Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, 14 kuruluş ile de Kayseri Sanayi Odası geliyor. Araştırmada yer alan oda başkanları, İSO 500’ü değerlendirdi.
Adanalı firmaların üretimden net satışları yüzde 56 arttı
Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, 2022 yılında 14 firma ile temsil edilen Adana’nın bu yıl açıklanan 2023-İSO 500 listesinde 11 sanayi firmasının sıralamaya girdiğini belirterek “Tüm dünya ve ülkemiz açısından zorlu geçen 2023 yılında özelikle bölge olarak ardı ardına yaşadığımız asrın felaketinin de etkisiyle, sanayi sektörüne yansımalarını gözler önüne serdi.
2022’de 14 firmanın toplam üretimden net satışları 67.3 milyar TL iken, 2023’te 11 firmanın toplam net satışları 82.6 milyar TL’ye ulaşmıştır. Firma sayısı azalmasına rağmen, toplam net satış miktarı artmıştır” dedi. 2023 yılında listede yer alan firmaların her birinin ortalama satışlarının 2022’ye göre önemli ölçüde arttığına dikkat çeken Kıvanç, “Ortalama net satışlarda yaklaşık yüzde 56’lık bir artış söz konusu. Bu artış, firmaların bireysel performanslarının iyileştiğini göstermektedir” açıklamasını yaptı.
“Onlar bu ülkenin yüz akıdır, katma değerin merkezidir”
Sıralamaya giren ve bu ülke ekonomisi için canla başla üretim yapan tüm sanayi kuruluşlarıyla gurur duyduklarını söyleyen Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Nadir Küpeli, “Onlar bu ülkenin yüz akıdır, istihdamın, ihracatın ve katma değerin merkezidirler. İSO 500 sıralamasında Eskişehir›de farklı lokasyonlarda ve Eskişehir OSB’de üretim yapan 17 sanayi kuruluşumuz yer alıyor. Sıralamaya giren tüm firmaları, Eskişehir ve ülke ekonomisine, ihracata ve istihdama sağladıkları büyük katkılardan dolayı kutluyor, başarılar diliyorum” dedi.
İlk 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 17 firmayla temsil ediliyor olmanın Eskişehir adına gurur verici olduğunu kaydeden Nadir Küpeli, şunları söyledi: “Eskişehir OSB’de halen yapımı ve inşaat çalışması süren 250’nin üzerinde yeni sanayi tesisi inşaatı var. Eskişehir’den çok daha fazla sanayi kuruluşunun bu listede yer aldığını hep birlikte göreceğiz.”
“Eskişehir, ülkemizin en önemli üretim merkezlerinden biri”
Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş, Eskişehir Sanayi Odası’na üye 19 firmanın İSO 500 büyük firma sıralamasında yer aldığını hatırlatarak, “Eskişehir’de üretim yapan ciddi sayıda firmanın bulunmasının gurur duyuyoruz.
Eskişehir ülkemizin en önemli üretim merkezlerinden biri” dedi. Başta havacılık, savunma, beyaz eşya, makine imalat ve gıda sanayi olmak üzere tüm sektörlerde ciddi bir üretim ve ihracat potansiyeline sahip olan Eskişehir’in ülkenin en hızlı büyüyen sanayilerinden birine sahip olduğunu belirten Celalettin Kesikbaş, “Bugün bin 500’den fazla üretici firma, 9 milyar dolara yakın cirosu, 4,3 milyar dolar ihracatı ve 100 bin kişilik istihdam ordusuyla Eskişehir sanayisi bölge ekonomisine ciddi bir değer katıyor” açıklaması yaptı. Kesikbaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Zorlu geçen 2023 yılında şirketlerimiz birçok riskle karşı karşıya kaldı. 2024’ün de kolay bir yıl olmayacağını tahmin ediyorduk. Elimizdekini nasıl koruyabiliriz sorusuna yanıt aradığımız bir yıl yaşıyoruz. Şirketler açısından nakit akış süreçlerini doğru yönetmek her zamankinden daha önemli olacak. Enflasyonist ortamın devam etmesi ve faizlerin aşağıya çekilememesi nedeniyle şirketler finansmana erişimde zorlanıyor. Diğer taraftan, elinde nakit olan işletmeler için bu dönem bir fırsat yaratabilir. Bu fırsatı özellikle yeşil dönüşüm, dijitalleşme ve yalın üretim alanlarında değerlendiren işletmelerin önemli bir avantaj sağlayacağına inanıyorum.”
Eskişehir markaları ülke ekonomisine değer katıyor
Eskişehir Ticaret Odası Başkanı Metin Güler ise sıralamada yer alan Eskişehir merkezli firmalara ve Eskişehir’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine şehir ekonomisine kattıkları değer adına teşekkür etti. Metin Güler, Eskişehir sanayisinin her yıl gelişme kat ettiğini ve 5 milyar dolar ihracat hedefine adım adım yaklaştığını gözlemlediklerini belirterek “Eskişehir’deki yeni sanayi tesisi yatırımlarının da 5 milyar dolar hedefine ulaşmayı kolaylaştıracağını düşünüyoruz.
Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında Eskişehir firmalarının sayısının artması, şehrin istihdamının ve refahının da artması anlamına geliyor. Eskişehir’in tüccar ve sanayicisi tüm zorluklara rağmen kararlılıkla çalışmaya, üretmeye, katma değer sağlamaya ve istihdam oluşturmaya devam ediyor” dedi.
Deprem felaketine rağmen büyük başarı
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması’nda Gaziantep’ten 29 firma yer aldı. “Listeye göre, önceki yıl 28 olan firma sayısının bu yıl 29’a yükselmesi ve iller bazında 5. sırada yer almalarını memnuniyet verici bulan Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, “6 Şubat 2023 tarihinde şehrimizde ve bölgemizde meydana gelen deprem felaketinin yıkıcı etkileri başta olmak üzere küresel sorunlarla mücadele eden firmalarımızın sergilediği performans, kent ve ülke ekonomimizin büyümesine ve kalkınmasına önemli katkılar sunmaktadır” dedi. Ünverdi, şu açıklamayı yaptı:
“İskenderun Limanı’nda deprem nedeniyle çıkan yangın ve buna bağlı olarak Mersin Limanı’ndaki yoğunluğun dış ticaretimize olumsuz etkileri, uluslararası ticarette bozulan tedarik zinciri, lojistik ve konteyner sorunları, navlun ve hammadde fiyatlarındaki artışlar, krediye ulaşım ve yüksek maliyetlere rağmen Gaziantepli sanayiciler büyük bir başarı göstermiş, üretim, ihracat ve istihdamını sürdürmüştür.
Bundan sonrası için de sanayimizin gelişerek büyümesi, ülke kalkınmasına daha fazla katkıda bulunabilmek için yeni yatırım alanlarının desteklenmesi, savunma sanayisine yönelik sürdürdüğümüz çalışmalar kapsamında bu alanın şehrimizde geliştirilmesine destek verilmesini istiyoruz. Ayrıca şehrimiz ve bölgemiz ticaretinde dönüm noktası olacak olan ve ihalesi yapılan Amanos Tünel Projesinin hızlandırılarak İskenderun Limanına olan mesafenin kısalması kritik önem taşıyor. Yine kamu tarafından alınan kararlarda bölgemizde yaşanan depremin devam eden olumsuz etkilerinin göz önünde bulundurulması gerekiyor.”
“Gaziantepli firma sayısı daha da artacak”
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023 Araştırması’nın sonuçlarına göre ilk 500 sanayi şirketi içerisinde 29 Gaziantepli firma yer aldığını söyledi. Yıldırım, bölge ve ülke ekonomisinin lokomotifi, ticaretin merkezi Gazi şehrimize bu gururu yaşatan firmalarımızın işverenlerini ve bütün personelini yürekten kutluyorum. Geçtiğimiz yıl 28 firmayla yer aldığımız bu listede firmalarımızın sayısını 29’a çıkartmaktan da memnuniyet duyuyoruz” dedi. Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Umut ediyorum ki ilerleyen yıllarda bu listede yer alan Gaziantepli firma sayımız çok daha artacak, bizler de bununla gurur duyacağız. Gaziantep’imiz için, güzel vatanımız için üreten, istihdam yaratan tüm firmalarımızı ve emektar çalışanlarını bir kez daha tebrik ediyor, başarılarının daim olmasını diliyorum.”
“Gücümüzü gösterdik”
Açıklanan listede Kahramanmaraş’tan 6 firmanın yer aldığını belirten ve sıralamaya giren firmaları kutlayan Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, “Geçtiğimiz yıl yaşadığımız deprem felaketine ve tüm güçlüklere rağmen şehrimiz, İSO 500 listesinde 6 firma ile yer alarak üretim, istihdam ve ihracattaki gücünü ve direncini bir kez daha gösterdi” açıklamasını yaptı.
Bu sonuçlarla birlikte Kahramanmaraş’ın Sakarya, Balıkesir ve Samsun ile beraber Türkiye sıralamasında 15’inci sırayı paylaştığına dikkat çeken Mustafa Buluntu, “Büyük afete rağmen geçtiğimiz yıl şehrimizden 1 milyar doların üzerinde ihracat yapıldı. Böylesine önemli bir listede, ilk 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 6 şirketimizle temsil ediliyor olmak Kahramanmaraş’ımız için çok önemli” dedi.
Firma sayısındaki artış memnuniyet verici
İSO 500 – 2023 araştırmasına Konya’dan 8 firma girdi. Geçen seneye göre listeye giren firma sayımızdaki artışı memnuniyet verici olarak değerlendiren Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk, “Türkiye’nin en büyükleri arasında yer alarak gurur duymamıza vesile olan firmalarımızın yöneticilerini, tüm çalışanlarını tebrik ediyor, şehrimiz ve ülkemiz ekonomisine katkı sağladıkları için teşekkür ediyorum” dedi.
Konyalı firmaların şehrin küresel bir üretim ve ticaret merkezi olması yolunda özveriyle çalışmaya devam ettiğini vurgulayan Selçuk Öztürk, şunları söyledi: “Özellikle sanayi alanında yapılan teknolojik yatırımlar, yeni üretim tekniklerinin benimsenmesi ve AR-GE çalışmalarının artması, rekabet gücümüzü daha da artırmaktadır.
Bu özellikler Konya’nın daha fazla sayıda en büyük 500 listesine girebilecek sanayi kuruluşu çıkarma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. İlerleyen dönemlerde Konya’nın daha fazla firması ile listede yer alacağına inancımız tamdır.”
“Kayseri’deki potansiyele güveniyoruz”
2023 yılının sanayi sektörü adına zorlu bir yıl olduğunu belirten Kayseri Ticaret Odası Başkanı Ömer Gülsoy, dünyadaki jeopolitik gerilimlerin yüksek seviyede olmasının sanayi sektörünü de etkilediğini kaydetti. Gülsoy, “Asrın felaketini yaşadığımız 6 Şubat depremleri de sanayimize büyük bir darbe vurdu. Enflasyon, iş yapma koşullarını zorlaştırdı. Yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen Kayseri’den firmalarımızın listede yer almasının anlamı ve önemi bizler için çok büyüktür” dedi.
“Mersin firmaları gururumuz”
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, sanayi üretiminin bir raporu ve envanteri niteliğinde olan İSO 500 listelerinin çok önemli bilgiler verdiğine dikkat çekerek “Üretime destek ekonomimizin mottosu olmalı. Tüm sorunlara rağmen üreten bir Mersin olmaktan dolayı gurur duyuyoruz” dedi. OSB’lere destek veren Küçük İhtisas Sanayi sitelerine ihtiyaçları olduğunu belirten Hakan Sefa Çakır, “Sanayi yatırımcısı uygun arsa bulamıyor. Bu konuda tarıma elverişli olmayan, taşlık ve kıraç hazine alanlarının sanayi arazisi olarak imara geçmesi gerekiyor. Bu konuda sadece yerel yönetimler değil, devletin destek olması, yapılan imar planlarında bu uygun bölgelerin sanayi parseli olarak işaretlenmesi lazım” dedi.
Çakır, “Merkezleri Mersin olan; Başhan Gıda, Aves Enerji, Çimsa, Memişoğlu Tarım, Arbel Bakliyat, Armada Gıda, Teknopanel, Durum Gıda, Koluman Otomotiv, Yılbor Boru ve Medcem Madencilik firmalarımıza; aynı zamanda merkezi şehir dışında olup kentimizde üretim yapan; Yıldız Entegre, Türkiye Şişe Cam, Kastamonu Entegre, Hayat Kimya, Toros Tarım, Ankutsan Kutu, Yayla Agro, Kalekim ve Europap kağıt firmalarımıza, teşekkür ediyorum. İSO 500 Listesindeki toplam 20 firmasıyla Mersin artık kendisini sanayide de ispat eden marka bir kent olarak yoluna devam etmektedir” açıklaması yaptı.
Sanayinin devleri arasında Konya’dan 8 firma yer aldı
Konya Sanayi Odası Başkanı Mustafa Büyükeğen, “Konya’mız 12 organize sanayi bölgesi, 100’den fazla sanayi sitesi ve muhtelif yerlerdeki üretim tesisleri ile ülkemizin sanayi üretimine güçlü katkı vermeye devam ediyor. Konya, üretimdeki gücü ile Türkiye’nin önemli sanayi merkezlerinden biri haline gelmiş durumda. Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan firmalarımız da bunun en büyük göstergesi” dedi. Sanayi devlerinin bulunduğu listede geçen yıl 7 firma yer alırken, bu yıl firma sayısının 8’e yükseldiğini belirten Mustafa Büyükeğen, “Konya Şeker, AYD Otomotiv, Eti Alüminyum, TÜMOSAN Motor, Panagro Tarım, Daxler Enerji, Enka Süt ve Ova Un firmalarımız İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluş arasında yer adı” dedi.
“Listedeki sanayicilerimizle gurur duyuyoruz”
Listede Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nden 12 firma yer aldı. Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Tekli; listede, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları’nın 16’ncı, Yıldız Entegre Ağaç 27’nci, Hayat Kimya’nın 39’uncu, Memişoğlu Tarım Ürünleri’nin 197’nci, Armada Gıda’nın 301’inci, Teknopanel Çatı ve Cephe Panelleri’nin 306’ncı, Erciyas Çelik Boru’nun 324’üncü, ANKUTSAN Antalya Kutu Sanayi Oluklu Mukavva Kağıt’ın 361’inci, Göymen Food Gıda 426’ncı, Kalekim Kimyevi Maddeler’in 470’inci, Europap Tezol Kağıt’ın 477’inci, Yılbor Boru Plastik’in 491’inci sırada yer aldığını belirtti.
Bifa Bisküvi Türkiye’nin 500 devi arasında yer aldı
Listede Bifa Bisküvi’nin 358’inci sırada yer aldığını ifade eden Karaman Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gökhan Alkan, “İsteğimiz ilimizden daha fazla şirketin listeye dahil olması ve Karaman’ın üretim, potansiyelinin yükselmesidir” dedi.
Armada Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Kalıpçı Sönmez: Yükselişin sürmesi gurur verici
Şirketimiz, Armada Gıda’nın katma değerli ve üretimden satışlar odağı sayesinde ISO 500 listesinde yükselişini sürdürmesi gurur verici. 2022 yılında 347’nci sırada yer almıştık. 2023 yılı verilerine göre ise İSO 500 listesinde 301’inci sıraya yükseldik. Bu başarımızda ihracat performansımızın ve kapasite artırımı yatırımlarımızın payı çok yüksek.
Durum Gıda Genel Müdürü Gülçin Arslan Hazar: Başarımız tesadüf değil
Makarna ve irmik sektörünün önde gelen üreticilerinden biri olarak bu yıl da İSO 500’ün içinde olmaktan ve hatta geçen yıla oranla daha yüksek bir basamakta bulunmaktan gurur duyuyoruz. Durum Gıda çatısı altında yıllık 180 bin ton irmik ve 160 bin ton makarna üretim kapasitesine sahibiz ve Afrika ülkelerinden AB ülkelerine, 100’e yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz.
PANKOBİRLİK Genel Başkanı Ramazan Erkoyuncu: Listeye adını altın harflerle yazdırdı
Konya Şeker, sürekli büyüyen, gelişen iş hacmiyle, köklü tecrübesiyle, yüksek kaliteli ürünleri ve yenilikçi yaklaşımıyla listeye adını altın harflerle yazdırmayı başardı. 45 tesis ve yaklaşık 10 bin çalışanı ile ekonomiye dev katkı sunmaya devam eden Konya Şeker, listede 52’nci sırayla başarısını taçlandırdı. Bu başarı çiftçilerimiz ve çalışanlarımızla hepimizin başarısıdır. Bizler Konya Şeker olarak çok büyük bir aileyiz.
Aves Enerji, Yağ ve Gıda San. Tic. Direktörü Muhammed İdin: Yerimizi sağlamlaştırdık
Firmamız, 2023 yılı verilerine göre İSO 500 listesinde 4 puan yükseliş kaydederek Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasındaki yerini sağlamlaştırdı. Balık yemi hammaddesi olan soya protein konsantresi üretimi, bu yıl içinde tamamlanacak olan 20 milyon dolar maliyetli tesisle öne çıkıyor. Mersin’deki bu tesisimiz, günlük 300 ton kapasiteyle ithalatı azaltma potansiyeline sahip.
