Haziran ayı meclis toplantılarının detayları basına yansırken, oda ve borsa başkanlarının bu ayki gündemlerinde yeni vergi paketi taslağı yer aldı. Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Seyit Ardıç, “Şirketlerin istisnalarına bakılmadan ciroları oranında asgari vergi ödeyecek olması, yüksek faiz ve kârlıklıların düşük olduğu bir ortamda reel sektörü zorlayacaktır” derken, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, paketin sürdürülebilirliğine dikkat çekti.
Kestelli, gelire oranla az kazanandan çok, çok kazanandan az vergi almak ekonomik olduğu kadar sosyal olarak da sürdürülebilir bir durum değil” diye konuştu. Yeni vergilerin işletmelerin ayakta kalmasını zorlaştıracağını söyleyen Eskişehir Ticaret Odası (ETO) Başkanı Metin Güler ise ETO’nun taslağa dair görüşlerini daha önce Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği başta olmak üzere ilgili bakanlıklara dosya olarak ilettiğini belirtti.
Işınsu Kestelli: Taslak bu şekilde sürdürülebilir değil
Yüksek enflasyon, vatandaşların refah kaybının kronikleşmesi, kurlardaki reel denge sorunu ve kamu maliyesinde çifte açık meselesi başta olmak üzere pek çok alanda problemlerin yakıcı şekilde devam ettiğini söyleyen İzmit Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli, atılacak adımlardan ilkinin beklendiği üzere, vergi mevzuatında köklü değişiklikler içeren düzenlemeler olduğunu ifade etti.
2023 yılında devletin 5,2 trilyon lira olan gelirlerinin yüzde 86’sının, yani 4,5 trilyon lirasının vergi gelirlerinden oluştuğuna dikkat çeken Kestelli, “Vergileri devlet için sadece en önemli gelir kalemi olarak değil, aynı zamanda ekonomiyi yönlendiren bir maliye politikası aracı olarak da görmeliyiz. İyi bir vergi sistemi; ekonomik etkinliği bozmamalı; basit, esnek, şeffaf ve adil olmalı.
Ülke olarak bu özellikleri bütünlüklü olarak taşıyan iyi bir vergi sistemine sahip olmadığımızı üzülerek ifade etmeliyim. 2023 yılında devletin topladığı 4,5 trilyon liralık verginin 2,95 trilyonu yani yüzde 65’i dolaylı vergilerden oluşurken, 1,55 trilyonu yani yüzde 35’i dolaysız vergilerden oluştu. Aynı yılda, ülkemizde en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesimin toplam gelirin yüzde 50’sini, en fakir yüzde 20’lik kesimin ise gelirin yüzde 6’sını aldığını düşünürsek tablo çok daha net ortaya çıkıyor.
Gelire oranla az kazanandan çok, çok kazanandan az vergi almak ekonomik olduğu kadar sosyal olarak da sürdürülebilir bir durum değil. Herkesin ödeme gücüne göre adil vergi payını ödediği bir vergi sistemi kurmadığımız sürece gelişmişlik yolunda hep eksik kalmış oluruz. Hazırlanmakta olan vergi düzenlemesi paketine de bu anlayış ile bakılması gerektiğine inanıyorum” dedi.
Seyit Ardıç: Kazançlar vergilendirilirken akıllıca davranılmalı
ASO Haziran ayı meclis toplantısında kamuoyunun gündeminde yer alan vergileme mevzuatındaki çalışmalara değinen ASO Başkanı Seyit Ardıç, “Bu aşamada vergilendirmede adaletin sağlanması çok önemli. Ama sürdürülebilir kalkınma için gerekli olan sermayenin zaten kıt olduğu bir ekonomide bu kazançları vergilendirirken akılcı davranılması gerektiğini hatırlatmak isterim” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığının asgari kurumlar vergisi uygulaması adı altında yaptığı bir takım çalışmalardan haberdar olduklarını kaydeden Seyit Ardıç, “Yurtiçine yönelik asgari kurumlar vergisi uygulaması; cironun yüzde 2’si kadar matrahın yüzde 25’i vergi; yani cironun binde 5’i veya indirim ve istisnalar düşülmeden oluşan matrahın yüzde 10’u. Çalışmaları devam eden uygulamanın yürürlüğe konulması durumunda mükellef kurumun hesaplamış olduğu üç ayrı kurumlar vergisinden en yüksek olan beyan edilerek ödenmek durumunda kalınacaktır” diye konuştu.
“Asgari kurumlar vergisi bu haliyle reel sektörü zorlayacak”
Ardıç, “Asgari kurumlar vergisi eğer bu haliyle yasalaşırsa kurum kazancının indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarı üzerinden hesaplanacak. Buna göre şirketlerin istisnalarına bakılmadan ciroları oranında asgari vergi ödeyecek olması yüksek faiz ve kârlıklıların düşük olduğu bir ortamda reel sektörü zorlayacaktır” ifadelerini kullandı.
Adnan Ünverdi: Yeni vergi yasası sarraf terazisi gibi herkes için adil olmalı
Adil bir vergi sisteminin tüm iş dünyasının beklentisi olduğunu belirten GSO Başkanı Adnan Ünverdi, “Doğrudan vergiler konusunda sanayici, esnaf ve toplumun tüm kesimleri sarraf terazisi misali bir hesaplama ile vergilendirme planına alınmalıdır” diye konuştu.
Konuyu sanayici açısından değerlendiren Ünverdi, “İstihdamın devamı, yan sektörler ve tedarik zincirinin sürdürülebilirliği, ihracatta rekabetçi olabilmek adına vergi yasasında bu unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır. Vergi adaletini sağlayalım ama bunu yaparken risk alan, üreten üreticilerimizi yormayalım, ihracatta rekabet güçlerini kırmadan bu süreci birlikte yürütelim. Vergi yükü belli bir ölçeğin üzerinde gerçekleşir ve üreticiyi zorlayacak şekilde olursa bu ürün fiyatlarına da yansıyacaktır. Bu da en büyük mücadeleyi verdiğimiz bir dönemde enflasyonu tetikleyecektir’’ diye konuştu.
Metin Güler: Yeni vergiler işletmelerin ayakta kalmasını zorlaştıracak
ETO Başkanı Metin Güler ekonomideki tablonun farkında olduklarını belirterek, ancak tüm faturanın tüccara, esnafa ve sanayiciye kesilmesinin durumu daha da kötüleştireceğini kaydetti. İşletmelerin önce pandemi ardından da yüksek enflasyonun etkisiyle mücadele ettiğini, finansmana ulaşmakta güçlük çektiğini belirten Güler, uygulamaya konulması planlanan ek vergilerin tüccar ve sanayiciyi daha zor duruma düşüreceğini dile getirdi. İnşaat sektöründe daralma yaşandığını, sanayicinin rekabet gücünün azaldığını belirten Güler, yeni planlanan vergilerin ise işletmelerin ayakta kalmasını zorlaştıracağını söyledi. Güler, yeni vergi paketi meclise henüz gelmeden ETO’nun taslağa dair görüşlerini ilgili makamlarla paylaştıklarını kaydetti.
İsmail Kuş: Düzenleme işletmelerimizin yükünü daha da ağırlaştırmamalıdır
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsmail Kuş ise, “Yeni vergi paketi, işletmelerimizin yükünü ağırlaştırmamalı” dedi. Yeni vergi paketinin adil ve sürdürülebilir olmasının kritik önemine işaret eden İsmail Kuş, şöyle devam etti: “Yeni vergi düzenlemeleri zaten büyük zorluklarla mücadele eden işletmelerimizin yükünü daha da ağırlaştırmamalıdır. İşletmelerimiz, ekonomimizin can damarıdır ve onların ayakta kalması, ülkemizin ekonomik istikrarı için hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle, yeni vergi politikalarında, üretimin, istihdamın ve ihracatın aktörleri olan reel sektörümüzün rekabet gücünün ve sürdürülebilirliğinin de gözetilerek uygulanması en önemli beklentimizdir.
