Ferit PARLAK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde, 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi ile Büyük Ölçekli Sanayi Yatırımları Tanıtım Toplantısı’na katıldı. Ar-Ge harcamalarının milli gelir içindeki payını yüzde 2,2 seviyesine yükseltmeyi de hedefler arasında gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Organize Sanayi Bölgeleri ve Endüstri Bölgeleri’nin toplam yüzölçümünü 149 bin hektardan 350 bin hektara çıkartacağız.
2030 yılına kadar 20 milyar dolar girişim sermayeli yatırımı çekerek 100 bin teknoloji girişimi ve 100 milyar dolarlık Turcorn değerlemesi hedeflerimize ulaşacağız” şeklinde konuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi Tanıtım Toplantısı’nda yaptığı değerlendirme ana hatları ile şöyle:
5 amaç, 100 strateji, 20 makro hedef
Milletimize karşı sorumluluğumuz daha büyük idealler için çalışmamızı, küresel ekonomide kalıcı bir liderlik inşa etmemizi gerektiriyor. 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi işte bu büyük vizyonun bir parçası olarak hazırlanmıştır. Stratejimiz 5 amaç çerçevesinde belirlenmiş 100 strateji ve 20 makro hedef içermektedir.
İlk amacımız doğrultusunda yüksek teknolojide ve kritik alanlarda Ar-Ge ve yerli üretim kapasitesini artıracak, dışa bağımlılığı ortadan kaldıracağız.
Bu amaç altında tanımlanmış 27 strateji yoluyla kritik alanlarda özgün teknoloji geliştirme kapasitemizi ve bunların ölçek ekonomisine uygun yatırımlara dönüşümünü hızlandıracağız. Yarı iletkenler, nükleer teknolojiler, biyoteknoloji, petrokimya gibi stratejik alanlarda kamu destek mekanizmalarıyla sahadaki etkimizi pekiştireceğiz. Otomotiv sektörünün batarya, hidrojen yakıt pili ve elektronik yakıt teknolojilerine geçişini sağlamak üzere adımlar atacağız.
Uçan araba ve otonom araç teknolojileri, batarya ve enerji depolama teknolojilerine yönelik Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları ile yatırımları destekleyeceğiz. Terminal İstanbul, Go Girişim Ofisleri, Girişim Sermayesi Fonları ve benzeri enstrümanlarla ülkemizi teknoloji girişimciliği alanında küresel çekim merkezlerinden biri haline getireceğiz. HIT 30 Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı, proje bazlı teşvikler gibi odak programlar ile yatırım taahhütlü avans kredisi gibi finansman uygulamalarını çeşitlendirecek ve yaygınlaştıracağız.
15 strateji ile dijital dönüşüm
İkinci amacımız dijital ekonomiye geçişi sağlayarak teknoloji çağının lider ülkelerinden biri olmak. Bu amaç altında yer alan 15 strateji ile dijital dönüşümü sadece sanayi sektöründe değil, ekonominin genelinde hızlandıracağız. Fiber iletişim, 5G ve ötesi yeni nesil haberleşme altyapımızı güçlendirici adımlar atacağız. Endüstriyel robotlar ve diğer ileri imalat teknolojilerinde yerli üretim kapasitemizi ve rekabet gücümüzü artıracağız. İşletmelerin dijital dönüşümüne yönelik destekleri genişleteceğiz. Navigasyon, ödeme sistemleri gibi dijital platformlarda yerli çözümler geliştireceğiz.
Strateji belgemizin üçüncü amacı yeşil ve döngüsel ekonomiye geçişi sağlayarak sanayi kaynaklı karbon emisyonlarını azaltmaktır. Ülkemizin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa Birliği ile rekabet gücünü koruyabilmesi için yeşil dönüşüm süreçlerine uyum sağlaması şart.
Üçüncü amaç altında Avrupa Yeşil Mutabakatı ve beraberinde sınırda karbon düzenleme mekanizmasına uyum düzeyimizi artıracak teknik ve hukuki düzenlemeleri hayata geçireceğiz. Güneş enerjisi ve rüzgâr türbini teknolojilerine yerli üretim kapasitemizi geliştireceğiz. Yeşil hidrojen ekosistemini harekete geçirerek karbon yakalama, kullanma ve depolama teknolojilerinde yerli çözümler üreteceğiz.
Stratejik ve uluslararası işbirlikleri
Dördüncü amacımız küresel pazarlara entegrasyonu ve rekabet gücünü artırmaktır. Bu kapsamda gelişmiş ülkelerdeki teknoloji şirketleri, araştırma ve test merkezleri ile entegrasyonumuza özel önem vereceğiz. Küresel değer zincirlerindeki kırılmalara karşı ihracat ve ithalatta pazar çeşitliliğini sağlayacak bu mekanizmaları da içeren tedbirler alacağız. Kritik hammadde ve minerallere erişimi güvence altına almak için uluslararası ittifaklar ve stratejik işbirlikleri tesis edeceğiz.
Basra’da El Fav ve Hazar’da Zengezur merkezli olmak üzere Asya, Ortadoğu ve Avrupa arasında kalkınma ve ticaret koridorlarını stratejik ortaklarımızla birlikte inşa edeceğiz. Stratejimizin beşinci ve son amacını da imalat sanayinin verimlilik, kapasite ve ölçek sorunlarını çözmek, kriz ve şoklara karşı dayanıklılığını artırmak olarak belirledik ve bu başlıkta 22 stratejiye yer verdik. Yeni üretim, lojistik ve istihdam koridorları oluşturacağız. Başta organize sanayi bölgeleri olmak üzere sanayi tesislerimizin ulaşım bağlantılarını çeşitlendirecek ve altyapılarını güçlendireceğiz.
KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştıracak mekanizmalar geliştirecek, sanayiye ve teknoloji girişimlerine özel olarak yapılandırılmış bir bankacılık ve finansman yaklaşımının benimsenmesini sağlayacağız. Sanayimizin verimlilik odaklı dönüşümüne rehberlik edecek model fabrikaların sayısını çoğaltacak, KOBİ’lerin ölçek büyütme yatırımlarını destekleyeceğiz.
Çelik kubbe ağı
2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Belgemizde stratejilerin yanında bizi hedeflerimize taşıyacak 37 öncelikli proje ve program tanımladık. Türkiye’nin stratejik altyapılarda dışa bağımlılığını azaltmak için bölgesel konumlanma ve zamanlama sistemi geliştireceğiz. Uydu üretimindeki yeteneklerimizi bir araya getirecek, koordinasyonu artıracak, uluslararası rekabet gücünü yükseltecek bir milli uyduyu sistem olarak kuracağız. Savunma sanayindeki başarımızın uzay alanında da tekrarlanması için üçlü bir ekosistem oluşturmak amacıyla Uzay Teknopark tesis edeceğiz.
Milli muharip uçağımız Kaan seri üretime geçecek. Çelik Kubbe ile hava savunma sistemlerimizi tek bir ağa entegre edeceğiz. Kuantum teknolojilerinde ülkemizin insan kaynağını ve araştırma altyapısını güçlendirecek Ulusal Kuantum Enstitüsü’nü kuracağız. Nükleer enerji alanında büyük sıçrama sağlayacak bir nükleer teknopark kuracak ve yerli modüler nükleer reaktör geliştireceğiz. Bugüne kadar 9 başarılı araştırma seferi gerçekleştirdiğimiz Antarktika’ya bir kutup araştırma üssü inşa edeceğiz.
Türkiye çip üretecek, 9 milyar $’lık yatırım devreye girecek
Teknolojik bağımsızlık açısınd an son derece kritik olan çip üretiminin tüm aşamalarını Türkiye’de gerçekleştireceğiz. Yapay zekâ, süper bilgisayar yatırım programımız ile bu alandaki altyapımızı daha üst seviyelere taşıyacağız. Ülkemizin otomotiv üretim altyapısını özel olarak tasarlanmış kamu destek ve finansman programlarıyla güçlendiriyoruz. Tersine beyin göçü programımızla yurt dışında yaşayan nitelikli bilim insanlarının araştırmalarını ülkemizde sürdürmesini teşvik ediyoruz.
Temel Bilim Araştırmaları Liderlik Programımızla temel bilimler alanındaki araştırmaların ve gençlerin bu alana yönelmesini sağlıyoruz. Sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünü yetiştirecek, meslek liseleri ve fen liselerinin özelliklerini bir araya getiren Sanayi ve Teknoloji Kolejleri kuracağız. Gençlerin bilim ve teknoloji yarışmalarına hazırlanmaları için Milli Teknoloji Atölyeleri ve Girişim Ofisleri tesis edeceğiz. Stratejimizde detaylıca vurguladığımız kalkınma önceliklerine hizmet etmek üzere yeni yatırım teşvik sistemini hayata geçiriyoruz.
Yeni program ve uygulamalar ile güçlendirdiğimiz teşvik mekanizmasının detaylarını yakında kamuoyuyla paylaşacağız. Yeni modelimizde, destek programlarımızı iki ana başlık altında yapılandırmış durumdayız. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi programıyla, özellikle sanayimize, teknoloji ve katma değer bakımından seviye atlatacak yatırımlara daha yoğun destekler sunacağız. Sektörel ve bölgesel teşvikler kapsamında ise bölgesel gelişmişlik farklarını azaltmaya dönük seçici ve odaklı teşvikler uygulayacağız. 9 milyar doları aşan büyüklüğe sahip yeni yatırımlar devreye giriyor. Bu yatırımlarla 20 bini aşkın istihdam ve cari dengemize 12 milyar dolar katkı sağlanacak.
Chery’den Türkiye’ye dev yatırım
Toplantıda Çinli otomotiv devi Chery’nin 1 milyar dolarlık fabrika yatırımı yapacağı ortaya çıktı. Çinli marka, Samsun’da yıllık 200 bin kapasiteyle kurulacak tesislerde, yeni nesil elektrikli araçlar ve parçalarının üretimini gerçekleştirecek. Ar-Ge merkezinde kurulması planlanan projede toplam 1 milyar dolar olması hedeflenen yatırımlarla 5 binden fazla kişiye istihdam sağlanacak.
Chery’nin fabrika açması, Avrupa’ya araç ihracatı için giderek bir merkeze dönüşen Türkiye’de Çinli otomobil üreticilerinin varlığını artıracak. Türkiye’nin proje için 1,5 milyon metrekare arazi tahsis ettiği ve geçtiğimiz yıl Chery ile görüşmelerde bulunduğunu belirtildi. Çinli BYD firması ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında, Türkiye’de yatırıma yönelik 1 milyar dolarlık anlaşma imzalanmıştı.
“Heybedeki büyük turplar dökülmedi”
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin TBMM’deki grup toplantısında açıklamalarda bulundu. İBB’ye yönelik soruşturmalarla ilgili değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, “İstanbul’un büyükşehir ve kimi ilçe belediyeleriyle yolsuzluk, hırsızlık, irtikap konusunda yamyamlığın kitabını yazdığı anlaşılıyor. Bunlar heybedeki büyük turplar ortaya dökülmeden CHP içinden gelen yargının elde ettiği suçlar. Heybedeki büyük turplar ortaya saçıldıkça kendi yakınlarının yüzlerine dahi bakacak yüzleri kalmayacak.
Bunca hırsızlık sahtekârlık varken CHP yönetimi iddiaları aydınlatmak yerine ucuz siyasete başvurdu. İnsanları sokağa döküp kaos çıkarmaya çalışarak skandalı örtbas girişimine başvurdular” dedi. CHP’nin eylemlerini ve ‘boykot’ çağrısını sert sözlerle eleştiren Erdoğan “Türkiye ekonomisine, milletin refahına yönelik her türlü sabotajın hesabı yargı önünde sorulacaktır” diye konuştu. Erdoğan, ‘ABD ziyareti olabilir mi?’ sorusuna ‘İnşallah’ diyerek yanıt verdi.