Dünyanın en büyük nikel üreticisi Tsingshan’ın patronu Xiang Guangda’nın vadeli piyasalarda aldığı devasa pozisyonlar sebebiyle milyarlarca dolarlık zarara uğrarken Çinli otoritelerin finans kuruluşlarından türev emtia ürünlerine maruziyetleriyle ilgili rapor istediği belirtiliyor.
SADİ KAYMAZ/BLOOMBERG HT ASYA TEMSİLCİSİ
Çin Borsaları son 6 günü kayıplarla tamamlarken, bugün öğleden sonra Şanghay Bileşik’te yüzde 4,4’e varan satış dalgası Asya’da kısa süreli paniğe yol açtı.
Sabah seansında eksi ile artı arasında yatay seyreden ana endekslerde öğleden sonra seansının ilk yarım saatinde neredeyse 4 yüzde puanlık satış gerçekleşti. Endeksler son bir saatte kamu fonlarının desteğiyle toparlandı.
Düzinelerce şirketi geçici olarak tabana yollayan yoğun satışları tetikleyen ani gelişme bulunmamasına karşın, hafta başından beri bir araya gelen çok sayıda faktörün yarattığı kara bulutların piyasa oyuncularını aynı anda çıkışa koşturduğu sanılıyor.
Havayı bozan unsurların başında petrol ve metal fiyatları geliyor. Goldman Sachs’ın yayımladığı rapora göre ham petrol fiyatındaki her 20 dolarlık artış Çin’in büyüme oranından 0,3 puan götürmeye yeterli. Kuruluş, bu çerçevede büyümeden 0,5 puan eksilme bekliyor. Çin, petrol ihtiyacının yüzde 70’ini ithalat yoluyla karşılıyor. Dünyada sanayi metallerinin aşağı yukarı yarısını Çin kullanıyor, artan fiyatlar nedeniyle sanayi işletmelerinin marjlarının bozulmasından endişe ediliyor.
Nikel devinde milyarlarca dolarlık zarar
Diğer taraftan dünyanın en büyük nikel üreticisi Tsingshan’ın patronu Xiang Guangda’nın vadeli piyasalarda aldığı devasa pozisyonlar sebebiyle milyarlarca dolarlık zarara uğraması madencilik hisselerini günün en kötüsü haline getirdi.
Çinli otoritelerin finans kuruluşlarından türev emtia ürünlerine maruziyetleriyle ilgili rapor istediği biliniyor. Bloomberg News kaynaklarına göre, en az iki büyük banka müşteri kayıpları nedeniyle iç toplantılar gerçekleştirdi. Çinli patronun 6 ila 8 milyar dolarlık zararın üstünde oturduğu tahmin ediliyor. Madencilik alanında faaliyet gösteren şirketlere yatırımcılar tarafından türev ürünler pazarında pozisyonları olup olmadığı da soruluyor. Londra’daki tarihi oynaklığın yol açtığı hasara ilişkin belirsizlikler var.
Bu arada borsa işlemleri kapandıktan sonra piyasaya düşen haberlere göre, Çinli patron milyarlarca dolarlık teminat tamamlama çağrısını karşılayabilmek için banka kredisine erişim sağlamış durumda. Grup elektrikli araçlar endüstrisine nikel matte sağlayan en büyük üretici, bu nedenle Pekin yönetiminin nazarında bir nevi stratejik öneme sahip olmalı.
Norveç Varlık Fonu’nun kararı risk iştahını bozdu
Risk iştahını bozan bir diğer faktör ise trilyon dolarlık Norveç Varlık Fonu’nun son dönemin gözdeleri arasında yer alan spor giyim firması Li Ning’den çıkışı oldu. Karar sabahtan itibaren Hong Kong borsasında sert satışlara yol açtı. Batılı yatırımcıların Norveç devininin peşinden gitme olasılığı kafalarda soru işareti yarttı.
Öte yandan Washington yönetiminden Rusya yaptırımlarını delen şirketlerin bazı sonuçlara maruz kalacağına yönelik sesler yükseliyordu. Ticaret Bakanı Raimondo bu sabaha karşı bir adım ileri giderek Çin şirketlerine doğrudan uyarıda bulundu, ihlallere yıkıcı biçimde karşılık vereceklerin söyledi. Sert uyarının Çinli şirketlerin Rus enerji ve maden şirketlerinde pay edinmek için görüşmelere başlamasının ardından gelmesi dikkat çekti.
Üst üste yığılan faktörler momentum etkisini de devreye sokmuş bulunuyor. Shanghai Jade Stone Investment’a göre algoritmik işlemler oynaklığın dozunu artırdı. Çin’de aktif işlem yapan kurumsal ve bireysel yatırımcı sayısı 80 milyon dolayında. Sert satış dalgaları panik etkisiyle diğerlerini da arka arkaya getirebiliyor.
Çinli yatırımcıların radarında beliren bir başka tehlike ise Kovid, zira ülkede yeni vaka sayıları son üç gündür 500’ün üzerinde kaydediliyor. Pandeminin büyük kısmını vakasız veya tek haneli sayılarla geçiren Çin’de yüzlerce vaka aynı anda çok sayıda kritik ekonomi merkezinde kapanma ihtimali doğuruyor.
Yatırımcılar Çin yönetiminin Sıfır Tölerans Politikası’nda kritik bir yol ayrımına yaklaşıyor olabileceğini düşünüyor. Dünyanın ikinci büyük ekonomisinde yaygın kapanma, küresel ekonominin ana motorlarından birinde büyük güç kaybına sebep olabilir.
