Avrupa Merkez Bankası’nın faiz politikası üzerindeki tartışmalar yoğunlaşırken, enflasyon hesaplamasında konut fiyatlarının dışarıda tutulmasına yönelik eleştirilerin tonu yükseldi. Uzmanlar konut fiyatlarında patlama yaşanırken, mevcut hesaplama yönteminin gerçek enflasyonu yansıtmada eksik kaldığı görüşünde.
CEM COŞKUN/BERLİN
Faizlerin yükseltilmesi konusunda Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde üzerindeki baskı her geçen gün artıyor. Özellikle bankanın Almanya ve Hollanda gibi Kuzey Avrupalı yönetim konseyi üyeleri artan enflasyona karşı hızlıca harekete geçilmesini ve 2022’de faiz artışlarının başlaması gerektiğini savunuyorlar. AMB Yönetim Kurulu Üyesi Isabel Schnabel de bu koroya katıldı ve para politikasını yürütmekle görevli otoriteleri faiz kararında çok geç kalabilecekleri konusunda uyardı. Alman ekonomist FT’ye verdiği röportajda emlak piyasasındaki patlamanın bu riski artırdığını ifade ederek “AMB enflasyonu değerlendirirken konut fiyatlarındaki artışı da hesaba katmalıdır” dedi.
Sepette kira var konut fiyatı yok
Enflasyon oranının hesaplanmasında kullanılan yöntem AMB’de uzun süredir tartışma konusu. Yaz aylarında yapılan bir toplantıda merkez bankacılarının artan konut fiyatlarının daha fazla dikkate alınması gerektiği konusunda anlaştıkları söylendi. Ama o günden bu yana herhangi bir adım atılmadı. Diğer taraftan aynı dönemde enflasyon, tüm ekonomik faktörlerin önüne geçerek kamuoyunun odak noktası haline geldi. Ve merkez bankalarının geleceğe yönelik para politikalarının temeline oturdu.
Avrupa’da enflasyon oranının hesaplanmasında kiralar dikkate alınırken, konut fiyatları hesaplama dışında bırakılıyor. ABD’de konut fiyatları enflasyon hesaplamasının bir parçası iken Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat’ın mal sepetinde yer almaması tartışmaları da beraberinde getiriyor. Almanya’da birçok ekonomist uzun süredir yükselen emlak fiyatlarının Euro Bölgesi’ndeki enflasyon hesaplanmasına dahil edilmesi gerektiğini savunuyorlar. Bu durumda Euro Bölgesi’ndeki enflasyonun önemli ölçüde yukarı taşınacağını ve daha doğru bir değerlendirmeye tabi tutulacağını belirtiyorlar.
Varlık fiyatları enflasyonu hızlanıyor
Varlık fiyatlarındaki enflasyona bakıldığında, mevcut hesaplamalardaki tüketici fiyatlarının gerçek enflasyonu yansıtmada eksik kaldığı ortaya çıkıyor. Konut, hisse, altın ve işletme varlıklarının fiyatları 2021’de tüketici fiyatlarından çok daha fazla yükseldi.
Almanya’da 2021’de ortalama enflasyon yüzde 3,1 oranında artarken, varlık fiyatlarındaki artış ortalamada yüzde 9,2’yi buldu. Varlık fiyatları üzerindeki belirleyici etken, pandeminin ikinci yılında da devam eden emlak piyasasındaki ralliydi.
Emlak piyasasında on yıl süren fiyat artışı
Commerzbank’ın yakın tarihli bir çalışmasında konut fiyatlarının 2021’de ortalama yüzde 10,5 artması bekleniyor. Emlak piyasasındaki mevcut patlama, istatistiklerin başlamasından bu yana en uzun süreli olanı. Uzmanlar, 1970 ve 1990’ların başındaki fiyat artışı dönemlerinin her biri yaklaşık sekiz yıl sonra sona ererken, son dönemdeki fiyat artışının ise on yıldır devam ettiğine dikkat çekiyorlar.
(Kaynak: Tagesshau)
AMB, Şubat ayı başındaki son toplantısında faiz oranını yüzde sıfırda bıraktı. Lagarde, Aralık ayında yaptığı konuşmada 2022 için faiz oranında bir artışın “pek olası olmadığını” vurgulamış olsa da, son toplantıda bu kadar net bir taahhütte bulunmaktan kaçındı. Ekonomistler bunu, AMB’nin bu yıl faiz oranında değişikliğe gidebileceği şeklinde yorumladı. Şimdi gözler AMB Yönetim Konseyi’nin Mart ayında yapacağı toplantıdan çıkacak değerlendirmelere dönmüş durumda.
