Sevilay ÇOBAN
Bu yıl ikincisi düzenlenen Kurumsal Girişim Sermayesi Konferansı sonrası Girişimci Kurumlar Platformu Kurucusu ve Özyeğin Üniversitesi Girişimcilik Rektör Danışmanı İhsan Elgin, Türkiye’nin bu alandaki gelişimi ve yatırımların yönüne dair görüşlerini DÜNYA gazetesi ile paylaştı. Sorularımızı yanıtlayan Elgin, Türkiye’de 2021 yılından itibaren kurumsal girişim sermayeleri (KGS) ve kurum yatırımları oldukça hız kazandığını belirterek, Türkiye’deki toplam KGS’lerin yarısından fazlasının son üç yılda kurulduğunu söyledi.
“2023’teki yatırımların yarısını KGS’lerin”
“Bunun altında yatan iki temel neden hem devletin sağladığı vergi teşvikleri hem de iş dünyasının girişimlerin finansal getirisinin yanı sıra stratejik açıdan da gücünü anlaması oldu” diyen Elgin, “2023’te 124 adet yatırım turuna katılan KGS ve kurumlar hem oran hem de yatırım adedi olarak en yüksek seviyeye ulaştı. Şu an ülkemizde 83 adet KGS bulunuyor. Her 3 yatırımdan bir tanesini kurumlar gerçekleştiriyor. Geçtiğimiz sene gerçekleşen 500 milyon dolar büyüklüğünde Getir yatırım turunu dışarıda bıraktığımızda görüyoruz ki KGS’ler ülkemizde geçen sene gerçekleşen yatırımların neredeyse yarısını gerçekleştirmiş” ifadelerini kullandı.
“Eğilim erken aşama girişimlere yönelik”
Yatırımların çoğunlukla erken aşama şirketlere yönelik olduğunu gözlemlediklerini anlatan Elgin, en çok öne çıkan alanların yapay zekâ, finansal teknoloji ve SaaS sektörleri olarak göze çarptığını dikkat çekti. Elgin, “Türkiye’de son 3 yıldır bir anlamda KGS’lerin yatırım ekosistemini tanımaya ve oyunun kurallarını öğrenmeye odaklandıklarını gördük. Bundan sonraki dönemde KGS’lerin yatırım dünyasında daha aktif rol oynamaya başlayacağını ve bazı KGS’lerin erken aşama yatırımların ötesine geçip, daha entegre çalışabilecekleri, para koymanın ötesinde karşılıklı stratejik iş birlikleri kurabilecekleri girişimlere yöneleceğini düşünüyorum” dedi. Elgin, kurumsal girişim sermayesinin, Türkiye ekonomisine inovasyon ve istihdam yaratmanın yanı sıra girişimlere sağladıkları iş deneyimi, iş birliği fırsatı gibi sermaye dışı desteklerle de girişimcilerin ve girişimlerin rekabette güçlenmesini, farklı pazarlara daha kolay girmesini sağladığını söyledi. “Hızlı büyüyen girişimler istihdam ve vergi artışı sağlarken, yurt dışından da yatırımcıları çekiyor” diye söze devam eden Elgin, yapılan araştırmalara göre kurumsal girişim sermayelerinin sağladığı stratejik fayda sayesinde fonlanan girişimlerin başarılı olma olasılığının da yükseldiğini kaydetti.
“Globalde KGS’lere yapılan yatırım 55,1 milyar dolar”
Globalde KGS’lerin yatırımların toplam yatırımlara oranının yüzde 20 seviyesinde gerçekleştiği bilgisini paylaşana Elgin, “Geçtiğimiz sene tüm dünyada 55,1 milyar dolarlık yatırım gerçekleştiren kurumsal girişim sermayelerinin ağırlıklı olarak erken aşama yatırım yaptığını görüyoruz. Başlangıç yatırımları, girişimler için oldukça hayati bir öneme sahip, bu nedenle kurumsal girişim sermayeleri yatırım dünyasında aslında oldukça kritik bir role sahip. Yatırım alanları özellikle teknoloji, biyoteknoloji ve sürdürülebilir teknolojiler gibi alanlarda yoğunlaşıyor. Ekonomik belirsizlikler ve pazar dalgalanmalarına rağmen, kurumsal yatırımcılar dünyanın her yerinde yenilikçi çözümlere olan ilgilerini sürdürüyor” ifadelerin kullandı.
Yatırım yolculuğuna çıkan girişimcilere öneriler
Elgin, öncelikle girişimlerin kurumlarla birlikte çalışmayı öğrenmesi gerektiğini vurgulayarak, girişimcilere önerileri de de şu şekilde sıraladı;
– Pazar ve müşterileri derinlemesine analiz etmeliler ve büyüyen bir pazarda olsalar da gerçekçi iş modellerine odaklanmalılar
– Birim ekonomisine hâkim olmalılar
– Müşteri kazanımı için reklama dayalı pazarlama stratejisinin ötesine geçmeliler
– En iyi yatırımın müşterilerden alınan ödeme olduğunu unutmalılar
– Mentorluk ve network fırsatlarını çok iyi değerlendirmeliler; geribildirime açık olmakla birlikte kararlı bir duruş sergilemeliler
– Kısa vadeli hedeflerini hayata geçirirken uzun vadeli hedefleri için de stratejik yatırımcılarla iş birlikleri kurmalılar
2024’te odak yapay zekâ, siber güvenlik ve gömülü finans
Elgin, Finberg’in 2023 değerlendirmesi ve 2024 planları hakkında şu bilgileri verdi; “Fiba Grubu bünyesinde kurulduğumuz 2018’den bu yana 49 girişim ve 11 VC fonuna 75 milyon dolar yatırım gerçekleştirdik. 2024’te ‘Maximize the Potential’ yaklaşımını benimseyerek, girişimcilerimizin gerçek potansiyelimizi ortaya çıkarmaya odaklandık. Yatırımlarımızın %25’ini yabancı yatırımlar oluşturuyor.2024’te yapay zekâ, siber güvenlik ve gömülü finans gibi alanlara daha da yoğunlaşmayı hedefliyoruz. İngiltere ve MENA ekseninde B2B fintech, perakende teknolojileri, siber güvenlik ve yapay zekâ alanında belirli bir problemin çözüne odaklanan, somut bir iş modeli ortaya koymuş girişimlere en az 1 milyon dolar büyüklüğünde yatırımlar yapmayı planlıyoruz. Ayrıca Fiba Fırsat Fonu II ile de erken aşama girişimlere yatırımlara devam edeceğiz. Bunun yanı sıra 2-3 adet, 5-10 milyon dolar büyüklüklerde Tek Girişim Odaklı Fon (Single Asset Fund) kurmayı planlıyoruz.”
‘Başarılı iş liderlerini girişimci olmaya ikna ediyorum’
Kurumsal Girişim Sermayesi Konferansı’nın ikincisi, Girişimci Kurumlar Platformu (GKP) tarafından Özyeğin Üniversitesi iş birliğinde ve Fiba Holding ana sponsorluğunda CVC Bosphorus’24 adıyla düzenlendi. Yaklaşık 250 şirketten 500’e yakın katılımcıyla gerçekleşen konferansta, 26 konuşmacı yer aldı. Konferansta konuşan Fiba Grubu Kurucu ve Onursal Başkanı Hüsnü Özyeğin, “İş dünyasında genel olarak girişimciler, piyasaları dolaşıp iş fikirlerini yatırımcılarla paylaşarak finansman bulmaya çalışırlar. Ben farklı bir yöntem izliyorum. Uzun yıllar profesyonel yöneticilik yapmış başarılı iş liderlerini buluyor ve onları girişimci olmaya ikna ediyorum. Ben bunu ‘Bireysel sermaye girişimi’ olarak adlandırıyorum. Çok hızlı değişen bir dünyada yıllık yüzde 10-20 büyüme ile yetinen yönetici yaklaşımı geride kaldı” dedi.
Bu yıl Özyeğin Üniversitesi’nde girişimciliği destekleyecek geleceğin mesleklerine yönelik bir lisans programı başlatacaklarını kaydeden Özyeğin, “Üniversitelerin dış dünyayla özdeşleşmesi lazım. Geleceğin meslekleri hiç konuşulmuyor. Türkiye’de ilk girişimcilik lisans programını biz başlattık. Önümüzdeki yıl ‘Yapay Zekâ ve Veri Analitiği’ için dört yıllık lisans programı başlatacağız. 9 bin 900 öğrencimiz var, yüzde 18’i yabancı” diye konuştu. Fibabanka Genel Müdürü Ömer Mert ise Fibabanka olarak gerçekleştirdikleri yatırımlarla, bankanın dijitalleşme vizyonuna sunduğu katkıyı ve girişimlere sağladığı değeri anlattı.
