Zühre KURT
Osmanlı mimarisinin en zarif yapılarından biri olan Hürrem Sultan Hamamı, tarihi boyunca yalnızca bir temizlik ve arınma mekânı olmanın ötesinde, Osmanlı’nın sosyal yaşamında önemli bir rol üstlenmiş.
Osmanlı ve İslam sanatı alanında uzmanlaşmış Türk sanat tarihçisi, akademisyen ve yazar Prof. Dr. Nurhan Atasoy’un 7 yıllık titiz araştırmaları sonucunda ortaya çıkan “Ayasofya Haseki Hürrem Sultan Hamamı: Türk Hamam Kültürü ve Avrupa’ya Yayılışı” adlı eser, bu kültürel mirası kapsamlı bir şekilde ele alarak okurlarla buluşturuyor.
Prof. Dr. Nurhan Atasoy, çocukluk yıllarından itibaren Hürrem Sultan Hamamı’na duyduğu derin ilgi ve hayranlığın, onu bu kitabı yazmaya yönlendirdiğini belirtiyor. Sanat tarihine olan ilgisinin temellerinin de bu dönemde atıldığını ifade eden Atasoy, kitabın ortaya çıkış sürecini şu sözlerle anlatıyor: “Çocukluk yıllarım Sultanahmet’te geçti.
Okula giderken her gün Ayasofya Hamamı’nın önünden geçerdim. Mimar Sinan’ın bu şaheserine duyduğum hayranlık içimde hiç eksilmedi. Pandemi sürecinde yaşanan zorluklar kitabın tamamlanmasını geciktirse de, asistanlarım Kaan Doğan ve A. Çağrı Başkurt’un arşiv taramaları ve Gülayşe Karslıoğlu’nun yabancı gezginlerin hamam notlarını derlemesiyle araştırma süreci ilerledi.
Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahip Haseki Hürrem Sultan ve onun yaptırdığı vakıf eserlerinden biri olan Haseki Hürrem Sultan Hamamı, detaylı bir inceleme ile ele alındı. Yerli ve yabancı kaynaklardan görseller ve anlatılar derlenerek Türk hamam kültürü hakkında geniş kapsamlı bir kaynak oluşturuldu.”
Hürrem Sultan Hamamı kitabın merkezinde yer alıyor
Hem Türkçe hem de İngilizce olarak hazırlanan kitap, Osmanlı hamam kültürünün kökenlerini, toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini ve Avrupa’daki yansımalarını detaylı bir şekilde ele alıyor.
Osmanlı tarihinin en güçlü kadın figürlerinden biri olan Hürrem Sultan’ın hayatı, hamam kültürüne verdiği önem ve Mimar Sinan’ın onun için inşa ettiği Hürrem Sultan Hamamı bu çalışmanın merkezinde yer alıyor. Aynı zamanda Evliya Çelebi’nin anlatımları, Avrupalı seyyahların gözlemleri ve sanatçıların hamamlara dair tasvirleriyle desteklenen eser, Osmanlı’da su ve temizlik anlayışının nasıl bir gelenek haline geldiğini gözler önüne seriyor.
Masa Yayınları tarafından yayımlanmış olan eser ile ilgili Hürrem Sultan Hamamı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Katipzadeler: “Kitap, yalnızca tarihi ve kültürel bir araştırma değil, aynı zamanda hamam mimarisi ve estetiği açısından da önemli bir kaynak niteliğinde. Mimar Sinan’ın özgün mimari yaklaşımını, 16. yüzyılda inşa edilen Hürrem Sultan Hamamı’nda uyguladığı tasarım ilkelerini ve bu yapının günümüze kadar nasıl ulaştığını kapsamlı bir şekilde inceliyor. Arşiv belgeleri, Osmanlı dönemine ait illüstrasyonlar, müzelerden temin edilen özel fotoğraflar ve hamam kültürüne dair geniş bir literatür taramasıyla desteklenen eser, okuyuculara benzersiz bir tarih yolculuğu sunuyor” dedi.
