Hilal SARI
Şubat ayına ilişkin öncü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verileri, Euro Bölgesi ve İngiltere gibi Türkiye’nin önemli ihracat pazarlarında özel sektör faaliyetlerinin Omicron dalgasına rağmen hızlandığını, ancak tedarik darboğazlarında gevşeme olsa da artan işgücü ve enerji maliyetleri nedeniyle üretici fiyatlarının yeni rekorlar kırdığını gösteriyor.
IHS Markit tarafından açıklanan öncü hizmet ve imalat sektörü PMI raporlarına göre, şubatta Euro Bölgesi’nde fiyat artışlarının anket tarihinin yeni rekorunu kırdı. COVID-19 kısıtlamalarının büyük ölçüde kaldırılmasıyla Euro Bölgesi Hizmet PMI 51,1’den şubatta 55,8’e sıçrarken, İmalat PMI 58,7’den 58.4’e geriledi. İmalat PMI verisi 2 ayın en düşük düzeyi olsa da hala güçlü bir büyümeye işaret ediyor. Ayrıca İmalat üretim büyümesi öncü PMI verilerine göre 55,4’ten 55,6’ya yükselerek 5 ayın zirvesini gördü.
Raporda “Tedarikteki gecikmelerin azalmasıyla ham madde girdi maliyet enfl asyonu yavaşlasa da artan ücretler ve enerji faturaları, ürün ve hizmet fiyatlarını PMI anket tarihinin rekor hızında yükseltti” değerlendirmesi yapılıyor. Öte yandan Euro Böglesi’nde hem ekonomik beklentiler, hem yeni siparişler hem de istihdam güçlenmeye devam ediyor.
Hizmette maliyetler, ücret artışları ve enerjiyle rekorda
İmalat sektöründe girdi maliyetleri keskin yükselmeye devam etse de, artış hızı 2021 Mart’tan bu yana en düşük düzeyde. Ancak hizmet sektöründe girdi maliyetleri rekor artış kaydetti. Nedeni ise hizmet sektörünün genelinde artan ücretler ve enerji maliyetleri. Üretici fiyatları özellikle hizmette yaşanan rekor artış ve imalatta rekorlara yakın seyreden artışlarla Euro Bölgesi’nde genel üretici enfl asyonunun yüksek seyretmeye devam etmesine neden oluyor.
Kısıtlamaların kaldırılması hizmet sektörlerini hızlandırdı
Başbakan Boris Johnson’un parti skandallarıyla uğraştığı bir dönemde neredeyse tüm kısıtlamaları kaldırmasıyla birlikte, İngiltere’de de özel sektör faaliyetleri şubatta Haziran 2021’den bu yana en güçlü büyümeyi kaydetti. İmalat PMI ocaktaki 57,3 düzeyinden değişmedi. Hizmetler PMI ise ocaktaki 54.1 düzeyinden 8 ayın zirvesi olan 60,8’e çıktı. Almanya’da da birçok kısıtlamanın kalkmış olması ve talebin güçlenmesi Hizmetler PMI verisini 6 ayın en yüksek düzeyi olan 56,6’ya çıkardı. Almanya’nın İmalat PMI verisi ise 59,8’den 58,5’e geriledi. Batısında sıfır COVID-19 politikalarını sürdüren Avustralya’da kısıtlamaların bir kısmının kalkması hizmeti daralmadan büyüme bölgesine geçirdi, PMI 46,6’dan 56,4’e sıçradı.
Fransa hem imalat hem hizmette pozitif ayrışıyor
Fransa ise Almanya ve İngiltere’nin aksine hem hizmet hem imalat büyümesi hızlanan bir ekonomi oldu. İmalat PMI 7 ayın en yüksek düzeyine 57,6’ya çıkarken, Hizmetler PMI ise 49 ayın en güçlü büyümesine işaret etti ve 53,1’den 57,9’a sıçradı.
Japonya ise yeni Omicron dalgası nedeniyle uygulanan yeni kısıtlamalarla özel sektör faliyetleri şubatta sert daraldı. Ocakta 49,9’a kadar yükselen Bileşik PMI tekrar 44,6’ya düştü. İmalat PMI 54,8’den 48,7’ye gerilerken, Hizmetler PMI 47,6’dan 42,7’ye düştü.
“Talep arzı geçince, fiyatlama gücü üreticilere geçti”
IHS Markit Başekonomisti Chris Williamson şubat ayı öncü PMI verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor: “Euro Bölgesi ekonomisi şubatta, birçok tüketicinin COVID-19 kısıtlamalarının kaldırılmasıyla seyahat, turizm ve rekreasyon gibi alanlara yönelik talebi güçledirmesiyle momentumunu yeniden kazandı. Kısıtlamaların kaldırılması tedarik darboğazlarında da gevşeme sağladı. İş dünyasının görünüme ilişkin beklentileri yükseldi ve yeni işe alımlar da bu iyimserlikle güçleniyor. Ancak bir gevşeme yaşansa da tedarik darboğazları yaygın şekilde devam ederek sipariş birikmelerine yol açıyor. Talebin arzı tekrar geçmiş olmasıyla fiyatlama gücü üreticilere ve hizmet sağlayıcılara geçiyor. Aynı zamanda artan enerji maliyetleri ve ücretler enfl asyonist baskıları artırarak satış fiyatlarının anket tarihinin en yüksek hızında yükselmesine yol açıyor.”
Artan talep ve gevşeyen darboğazlar umut oldu
Raporda ankete katılan Euro Bölgesi şirketlerinin önümüzdeki döneme ilişkin beklentileri hazirandan bu yana en yüksek düzeyde ve bunun nedeninin hem imalat hem hizmet sektöründe artan talep ve kısıtlamaların azalmasıyla darboğazların gevşemeye başlaması olarak görülüyor.
