Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de ilk kez maymun çiçeği vakasının görüldüğünü açıkladı. İlk maymun çiçeği vakasını sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımla duyuran Bakan Koca, “Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. BİLİNDİĞİ GİBİ, bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor.” ifadelerini kullandı.
Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. BİLİNDİĞİ GİBİ, bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor.
— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) June 30, 2022
Haziran ayında Türkiye’nin yanı sıra Kolombiya, Bulgaristan, Güney Afrika, Güney Kore, Singapur, Lübnan gibi ülkelerde de ilk kez maymun çiçeği vakasına rastlandı.
Maymun çiçeği nedir?
Maymun çiçeği virüsü, çift sarmallı bir DNA, zoonotik virüs ve Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir türüdür. Variola (VARV), sığır çiçeği ve vaksinya virüslerini içeren insan ortopoks virüslerinden biridir. Çiçek hastalığının doğrudan atası ya da akrabası değildir ancak iki hastalığın benzer sonuçları vardır. Maymun çiçeği virüsünde hastalarda çiçek hastalığına göre daha hafif bir döküntü ve daha düşük ölüm oranı görülür.
Belirtileri nelerdir?
Maymun çiçeği belirtileri ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonları şeklindedir. Belirtiler genellikle virüsle temastan 6-13 gün sonra ortaya çıkar. Özellikle lenf bezlerinde şişlik maymun çiçeğini çiçek, su çiçeği ve kızamıktan ayırma noktasında önemli bir belirtidir.
Nasıl bulaşır?
Virüs insana, infekte hayvan, infekte insan veya virüsle kirlenmiş cansız maddeler (giysiler, havlu, çarşaf vb.) ile yakın temas sonucunda bulaşmaktadır. Virüs sağlıklı kişilere, ciltteki gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla girer.
İnfekte hayvandan insanlara (zoonotik) bulaşma ısırık, tırmalama, hayvanın kan ve vücut sıvıları ile veya etiyle temas, lezyonlara direkt temas veya tüm bunlarla kirlenmiş cansız materyalden indirekt yolla gerçekleşebilmektedir. İnsandan insana bulaşmanın esas olarak büyük solunum salgısı damlacıkları ile olduğu düşünülmektedir. Büyük damlacıklar uzak mesafelere gidemediğinden insandan insana bulaşma için; yüz yüze, uzun süreli ve yakın temas gereklidir.
İlk nerede görüldü?
Maymun çiçeği virüsü ilk olarak 1958 yılında bir maymun üzerinde görüldü. 1970 yılında ise ilk kez bir insanda görüldü. Bu ilk vaka Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ortaya çıktı. Afrika dışındaki ilk vaka ise 2003 yılında görüldü.
Maymun çiçeği virüsünün tüm dünyada duyulması ise 2022 maymum çiçeği salgını ile oldu. 29 Nisan 2022’de Nijerya’dan İngiltere’ye seyahat eden bir İngiliz vatandaşında görülen semptomlar sonrasında vaka 4 Mayıs 2022 tarihinde tespit edildi. Maymun çiçeği vakaları hızla yayılırken 30 ülkede tespit edilen küresel bir salgın haline geldi.
Bulaş hızı yavaş, ölüm oranı yüzde 1
Maymun çiçeği haftalığının bulaşması için yakın temas gerekmektedir. Bu da COVID-19 pandemisi kadar hızlı bir bulaş durumunun olmayacağı öngörüsüne neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre maymun çiçeği vakalarında ölüm oranı ise yüzde 1.
