Yasemin SALİH
Avrupa Birliği, 16 Mayıs’tan itibaren uçaklarda maske takma zorunluluğunu kaldırdı. Bu karar zaten bir süredir yaşanan COVID-19’la ilgili rahatlamayı taçlandırdı. Uzmanlar sonbahara temkinli yaklaşsa da Kuzey Yarım Küre’nin son üç yılın en rahat yazını yaşayacağını belirtiyor. Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma ve Uygulama Merkezi Direktörü Prof. Dr. Önder Ergönül de pandemiyle ilgili artık rahatlanabileceğini belirtti. Merkezin kapılarını DÜNYA’ya açan Ergönül, “COVID-19 hakkında artık rahatlayabiliriz. Önemli derecede atlatıldı. Aşılarla belli bir bağışıklık doygunluğuna ulaşıldı. Türkiye’nin yüzde 62’si aşılı. En rahat yazımızı yaşayacağız. Sonra sonbahar yine hareketlenebilir” dedi. Prof. Dr. Ergönül, COVID-19 aşılarında yeni dozların gerekip gerekmeyeceğiyle ilgili sorumuzu ise, “Dünya Sağlık Örgütü, kışa girerken bir doz daha devam gerekliliği görebilir” şeklinde yanıtladı.
Yeni virüslere hazırlık
Aynı zamanda Amerikan Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölüm Başkanı ve Koç Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı da olan Prof. Dr. Ergönül, bundan sonraki dönemde yeni virüslerle karşılaşılabileceğinin de altını çizdi. Ergönül, şöyle konuştu: “Bu konuda aslında çok şey oluyor ama açıklanmıyor. Örneğin 2021’de Kırım Kongo virüsüyle ilgili bin 400 vaka tespit edildi ama açıklanmadı. Son olarak karaciğerleri etkileyen adenovirüs vakaları var. Dünyada 250 vaka tespit edildi. Bu önemli, takip edilmesi gerekiyor. Yeni virüsler hep olacak. Buna hazırlıklı olmak gerekiyor.”
Bir yıl önce açılan Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin virüs ve bakterilerle ilgili araştırmalar yürüttüğünü vurgulayan Ergönül, Türkiye’nin nadir Biyogüvenlik 3 laboratuvarlarından birini açtıklarını ifade etti. Ergönül, merkezdeki çalışmaları şöyle anlattı: “Çalışmamızda Biontech ile Sinovac aşılarını farklı dozlarda etkinlikleri bakımından karşılaştırdık. Dünya çapında bir bilim dergisinde sonuçları yayınlandı. Çok yerden alıntılanmasını bekliyoruz. Halk sağlığı ve enfeksiyon hastalıkları için tek sağlık kavramı çok önemli. Enfeksiyonların birçoğu zoonotik. Biz de bu nedenle veterinerlerle birlikte çalışıyoruz. En iyi beyinleri kendimize çekme çabası içindeyiz. Bunun için de fon gerekli. İlk desteği İş Bankası verdi. Buraya beş yıl için 25 milyon TL’lik yatırım yaptı. Burada çok iyi işler yaparsak beyin göçü de engellenecek.”
ÜÇ YENİ MOLEKÜL TEST EDİLİYOR
Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma ve Uygulama Merkezi Direktör Yardımcısı Prof. Dr. Füsun Can da merkezde dokuz yüksek lisans, sekiz de doktora öğrencisinin halen araştırma çalışmalarında yer aldığı bilgisini verdi.
Biyogüvenlik 3 düzeyinde bir laboratuvar olduğu için güvenlik tedbirlerinin yüksek tutulduğunu vurgulayan Can, “Biz burada aşı çalışmaları yürütmeyeceğiz ama ilaç çalışmalarına başladık bile. Burada yeni virüsleri tespit edebilen bir sistem kurduk. Virüsün DNA’sını tanımlıyor, virüs üretiyoruz, davranışlarıyla ilgili ipuçları elde ediyoruz. Sonra buna göre ilaç molekülleri üzerinde çalışıyoruz. Bir molekülün çalışıp çalışmadığını test edebilen tek cihaz Türkiye’de sadece bizde var. Dışarıdan araştırmacıların da molekül testlerini yapıyoruz. Halen üç molekülün test süreci devam ediyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Füsun Can, yapılan cihaz yatırımıyla bundan sonraki virüs salgınlarına hazırlık yaptıklarını da söyleyerek şöyle devam etti: “Bioterörizm için geliştirilen cihazı Türkiye’ye getirdik. Bu cihaz havadaki virüsü yakalıyor. Bundan sonra havadan bulaşacak bir virüs olursa biz hazırız.”
