Hasan KUŞ
Son yıllarda hayata geçirilen 750’yi aşkın proje sayesinde 2021’de 10 milyar dolar ciro ve 3 milyar 224 milyon dolarlık rekor ihracata ulaşan savunma sanayiinde, 2022 yılı için ihracat hedefi 4 milyar dolar olarak belirlendi. Salgın şartlarının getirdiği kısıtlamaların ortadan kalkması ve 2021’deki fuar faaliyetlerinin de olumlu etkileriyle ihracatta rekor kırmaya devam eden sektörde, özellikle havacılıkta yaşanan toparlanmayla beraber ihracat rakamlarının çok daha artması bekleniyor.
Sektörde 2022’nin ilk 2 ayındaki ihracat artışı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 58,6’ya ulaştı. Böylece 2 aylık ihracat 633 milyon 998 bin dolara yükseldi. Küresel gelişmeler ve fuarlarla ihracat pazarlarını yeniden şekillendiren sektör; Nijer, Ruanda, Senegal, Kongo, Mali, Nijerya dahil olmak üzere 25’ten fazla Afrika ülkesi ile imzalanmış Savunma Sanayii İş Birliği (SSİ) anlaşmaları üzerinden ilişkilerini de derinleştirmeye devam ediyor. Afrika ülkeleri ihracatta 2021’in ilk 11 ayına kadar en büyük 5’inci pazar konumundayken, 2022’nin ilk 2 ayı itibarıyla 141 milyon dolarlık ihracat yapılan Kuzey Amerika’dan sonra 2’nci sıraya yükseldi.
FUARLAR İHRACATIN ÖNÜNÜ AÇIYOR
Diğer taraftan küresel gelişmelerin yanı sıra fuarlar da savunmada ihracatın önünü açıyor. Afrika ülkelerine ihracatını söz konusu dönemde yüzde 608 artırarak 138,6 milyon dolara taşıyan sektör, 21-25 Eylül’de Güney Afrika’daki Afrika Havacılık ve Savunma Fuarı’na katılarak çevre ülkelerdeki ihracat ağını daha da güçlendirmeyi hedefl iyor. Geçen yıl ve bu yılki fuarlarda Afrikalı şirketlerin ilgisinin çok büyük olması, ihracattaki bu artış beklentisini de beraberinde getiriyor. Afrika’da ilk 2 ayda ihracat artışıyla dikkat çeken ülkelerin başında ise Burkina Faso geliyor. Geçen yıl ilk 2 ayda 386 bin dolarlık ihracat yapılan ülkeye bu yıl aynı dönemde 83,2 milyon dolarlık ihracat yapıldı.
UKRAYNA’YA SATIŞTA REKOR ARTIŞ
Kuzey Amerika ülkelerine yapılan savunma ve havacılık ihracatı ise 2019 yılında olduğu gibi zirvede yer alırken 2022’nin ilk 2 ayında yüzde 19 düşüşle 141,7 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kuzey Amerika’nın yanı sıra 5-10 Nisan döneminde de Güney Amerika bölgesinin en büyük savunma ve güvenlik fuarı FIDAE 2022 için Şili’yi ziyaret edecek olan Türk şirketleri, Şili başta olmak üzere Arjantin, Brezilya, Kolombiya ve Peru gibi bölge ülkelerine yönelik de iş birliği ve pazarlama fırsatlarını değerlendirmeye çalışacak.
İhracatta, Bağımsız Devlet Topluluğu ülkeleri ise Ukrayna-Rusya savaşının da etkisiyle 4’üncü sıradaki yerini sağlamlaştırdı. Sektör başta Ukrayna’daki artışla birlikte bölgeye olan ihracatını yüzde 56,9 artırarak ilk 2 ayda 101,4 milyon dolara çıkardı. Ukrayna’ya ihracat ilk 2 ayda önceki yılın aynı dönemine göre 970 bin dolardan 58,3 milyon dolara çıktı. İhracat kalemindeki rekor artışın sebebi ise Baykar’ın ürettiği Bayraktar TB-2 insansız hava araçları oldu. Rusya’ya ihracat aynı tarihte yüzde 107 artarak 2,7 milyon dolara yükseldi.
ORTADOĞU PAZARI İLK 2 AYDA KAYIP
Dünyanın en yüksek savunma sanayi ürünü alan ülkelerin olduğu Körfez bölgesi, rotasını son yıllarda Türkiye’ye çevirmesine rağmen Ortadoğu pazarı ilk 2 ayda düşüş yaşayan pazarlar arasında yerini aldı. 2019 yılında 2’nci en büyük pazar olarak öne çıkan Ortadoğu ülkeleri, 2022’nin ilk 2 ayı itibarıyla 5’inciliğe geriledi. Ortadoğu’ya ihracat yüzde 3,4 düşerek 54,5 milyon dolara geriledi. Bu dönemde, Türkiye’nin ihracatının 1 milyon dolardan 26,8 milyon dolara çıktığı Pakistan ve 198 bin dolardan 22,9 milyon dolara yükseldiği Tunus pazarları dikkat çekti.
