KOCAELİ – Meclis toplantısında konuşan Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, ekonomik değerlendirmelerde bulunarak, “Mart ayında ihracat yüzde 19,8 artışla 22 milyar 708 milyon dolar olarak gerçekleşti, bu tarihi bir rekor, şubat ayının da yüzde 13,5 üzerinde. Hammadde ihracatı yüzde 32,3, yatırım malı ihracatı yüzde 14,6 ve tüketim malı ihracatı ise yüzde 6,2 artış gösterdi. İhracatımızın yarıdan fazlası hammadde ve aramalı ürünlerinden. Orda ve uzun vadede hammadde ürünlerinden daha fazla yatırım ve tüketim mallarına dönmeli. En fazla ihracat yaptığımız ilk beş ülke sırasıyla 1 milyar 904 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 561 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 276 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 166 milyon dolar İngiltere ve 1 milyar 160 milyon dolar ile Irak. Avrupa Birliği’ne olan ihracatımız yüzde 27 artarak 9 milyar 975 milyon dolar oldu. Diğer Avrupa ülkelerine 2 milyar 434 milyon dolar, Yakın ve Ortadoğu Ülkelerine 3 milyar 975 milyon dolar, Kuzey Afrika Ülkelerine ise 1 milyar 504 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik” dedi.
Dış ticaret açığının 8 milyar 240 milyon dolara yükseldiğini belirten Zeytinoğlu, “İthalatımız yüzde 31’lik artış ile 30 milyar 948 milyon dolar oldu. Son dönemde ihracatımız da ithalatımız da rekor kırıyor. İthalattaki hızlı artışta emtia fiyatlarının yükselmesi etkili. Şubat ayında yıllık cari açık 21 milyar 845 milyon dolara yükseldi. TÜİK tarafından 13 Nisan’da açıklanan şubat ayı dış ticaret endeksleri verilerine göre; Türkiye ihracatını miktar olarak yıllık bazda yüzde 14,5 arttırırken değer olarak yüzde 9,5 artırabildi. Görüldüğü gibi ihracatta değer olarak artış, miktar olarak artışın gerisinden geliyor. Yani daha düşük fiyata daha çok mal ihraç etmeye çalışıyoruz. İthalatta ise miktar olarak yüzde 5,9’lük bir artış varken değer olarak yüzde 36,5 artış söz konusu. Bir başka deyişle ithalat tarafında, miktara göre ithal ettiğimiz malların fiyatlarının hızla yükseldiğini görüyoruz. Bildiğiniz gibi dış ticaret haddi, ihracat birim değer endeksinin, ithalat birim değer endeksine bölünmesi ile hesaplanıyor ve burada birçok alt kalem (imalat, yakıt, ham madde) birlikte değerlendiriliyor” açıklamasını yaptı.
İthalat yüzde 24,1 artışla 16 milyar 699 milyon dolar oldu
Kocaeli Gümrüklerinden alınan verileri paylaşan Zeytinoğlu, “Kocaeli’den gerçekleşen ihracat 3 milyar 428 milyon dolar, ithalat ise 6 milyar 340 milyon dolardır. İlk üç aylık döneme baktığımızda; ihracat yüzde 13,8 artışla 9 milyar 40 milyon dolar, İthalat yüzde 24,1 artışla 16 milyar 699 milyon dolar oldu” ifadelerini kullandı. Reel Efektif Döviz (REK) kuru hakkında da konuşan Zeytinoğlu, mart ayında REK’in 54,01, ÜFE bazlı REK ise 78,65 olduğunu hatırlatarak, “İhracatçılar, üreticiler olarak baz almamız gereken ÜFE bazlı REK. Buna göre; kurun mevcut durumu aştığını görüyoruz. Rekabetçi kurdan uzaklaşmaya başladığımızı görüyoruz” diyerek enflasyona ezilmeyen ve öngörülebilir kurun önemine değindi.
Mart ayı enflasyon verilerini de paylaşan Zeytinoğlu, “TÜFE yıllık yüzde 61,14, aylık yüzde 5,46 arttı, ÜFE ise yıllık 114,97, aylık ise 9,19 artış gösterdi. Martta döviz kurları stabil devam ederken enerji ve petrol ürünleri başta olmak üzere girdi fiyatlarındaki artışların etkisini görüyoruz. ÜFE ile TÜFE arasındaki fark 53,83 puana yükseldi. Emtiadan kaynaklanan enflasyon kalksa dahi, ÜFE’deki aylık artışların TÜFE’nin üzerinde gerçekleşmesi, ileriye yönelik enflasyonun kalıcı olma ihtimalini artırıyor” dedi.
Kocaeli’de kapasite kullanımı yüzde 71
Zeytinoğlu, mart ayı kapasite kullanımınım Türkiye genelinde yüzde 77,3, Kocaeli ‘de ise yüzde 71 oranında gerçekleştiğini paylaştı. Sanayi üretiminin şubat ayında yılık yüzde 13,3 aylık yüzde 4,4 olarak gerçekleştiğini, aylık bazdaki ocak ayında gaz kısıntısı nedeniyle üretime ara verilmiş ve ivme kaybı olduğunu hatırlattı, “Mart ayında; tarihi rekor ihracat ve kapasite kullanımlarındaki artışın mart ayı verilerine yansıyacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla bu yıl, sanayi üretiminin ülkemizin büyümesine önemli katkı vereceğini düşünüyoruz” dedi.
İşsizlik oranının şubat ayında yüzde 10,7 olarak açıklandığını söyleyen Zeytinoğlu, toplam çalışan sayısının ise 2022 Şubat itibariyle 30 milyon 6 bin kişi olduğuna dikkat çekti, “Nüfusumuza oranla çalışan sayımızın daha yüksek seviyelere ulaşmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı. Bütçenin mart ayında 68,97 milyar TL açık verdiğine değinene Zeytinoğlu, “Gelirler yüzde 15,6 artışla 155,96 milyar TL, giderler yüzde 102,3 artışla 224,93 milyar TL olarak gerçekleşti. Ocak-mart bütçe dengesi 30,8 milyar TL oldu. Bütçe giderlerindeki artışta ve borç verme kalemi altında KİT’lerin sübvanse edilmesi karşımız çıkıyor” diyerek ekonomik değerlendirmelerini sonlandırdı.
Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi kapsamındaki gelişmeleri yakından izlediklerini söyleyen Zeytinoğlu, “ Uluslararası alanda yaşanan bu gelişmelerin ekonomik ve finansal etkileri; tarım, turizm, dış ticaret, enerji ve müteahhitlik dahil birbirine bağlı birçok alanda devam ediyor. Son günlerde antrepolarda yaşanan sıkışıklıklar ile ilgili şikayetler almaya başladık. Bildiğiniz üzere AB’nin Rusya’ya uyguladığı ambargolar nedeni ile Rusya’dan hareket eden gemiler AB limanlarına giremiyor. Bu sebeple ülkemiz limanları ve antrepoları transit ticarette kullanılmaya başladı. Antrepolardaki doluluk oranları birkaç hafta önceye nazaran oldukça yüksek” diye konuştu.
Kocaeli antrepoları tamamen dolu
Zeytinoğlu, “Zaten transit ticarette son dönemde yaşanan canlılığa bu savaşında eklenmesi ile şuan İstanbul ve Kocaeli antrepolarının tamamen dolu olduğunu söyleyebiliriz. Bu sıkışıklığın bir diğer nedeni ise kurdaki dalgalanmalar. Antrepoda bekleyen mallar son dönemde kur seviyelerine göre çekilmeye başladı. Döviz kuru yüksek olduğunda maalesef firmalarımız antrepolarda bekleyen mallarını çekemiyor. Bu sorunların çözümü için Ticaret Bakanlığı tarafından verilen antrepo izinlerindeki bürokrasi azaltılarak süreç kısaltılabilir veya bir yönetmelik değişikliği ile transit aktarmaların özel antrepolar üzerinden yapılmasına ait bir müsaade verilebilir. Bu konudaki görüşlerimizi TOBB’a iletmeye devam ediyoruz” ifadesini kullandı.
KSO Başkanı Zeytinoğlu’nun ardından söz alan Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, güncel ekonomik gelişmeler ışığında enflasyon, büyüme, işsizlik ve uluslararası arenadaki gelişmeleri paylaştı. Prof. Dr. Erdoğan, yapısal olarak cari fazla veren bir ülke olmak için de önerilerini paylaşarak, “Benim bu konudaki görüşüm; Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Birliği’ni ana ihracat kapısı yapmayı kalıcı olarak başarmak ve bu iki kaynaktan doğrudan yatırımları çekebilmektir” dedi. Prof. Dr. Erdoğan, 1,5-2 yıl sonra yaşanması beklenen potansiyel küresel resesyona (ekonomik durgunluğa) ve Çin’de beklenen üretim yavaşlaması ile tedarik zincirindeki olası bozulmalara karşı Türkiye’nin kendisini hazırlaması gerektiği uyarısında bulunarak, ekonomik değerlendirmelerinin ardından soruları yanıtladı.
