Mehmet Hanifi GÜLEL
Uluslararası piyasada artan ham ayçiçek yağı fiyatlarının yurtiçinde raflara yansıması bekleniyor. Sıcak hava koşulları, Hindistan ve Avrupa’dan artan talebin artmasının yanı sıra Ukrayna’da ayçiçek çekirdeği stoklarının 1 milyon tonun altına düşmesi nedeniyle ham yağ fiyatlarını tetikledi. Son 1 ayda ham ayçiçek yağının fiyatı yüzde 20’ye yakın yükselerek, 870 dolardan 1.030 dolara çıktı.
Uluslararası piyasada artan fiyatların iç pazara da yansıyacağını ifade eden sektör temsilcileri, bayram sonrası ve temmuz ayında ayçiçek yağının fiyatında yüzde 10’luk bir artışın yaşanabileceğini belirtiyorlar. Şu anda zincir marketlerin kendi markalı 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı 195 lira seviyesinde bulunuyor. Markalı ürünlerin fiyatı ise 250 ile 279,95 lira arasında değişiyor. Yurtdışında son dönemde yüksek artışların kaydedildiğini aktaran Kadooğlu Yağ Sanayi İthalat Müdürü Muzaffer Yıldırım, bir ay önce 870 dolar seviyesinde olan ham ayçiçek yağı fiyatlarının şu anda 1.020 ile 1.030 dolara yükseldiğini söyledi.
Ukrayna’da çekirdek stokları 1 milyon tonun altına geriledi
Bunun temel sebebinin diğer destinasyonlardan daha fazla talepten dolayı daha yüksek fiyatların verildiğini ifade eden Yıldırım, “Rus ve Ukraynalı satıcılar, Hindistan ve Avrupa’dan gelen taleplerle fiyatı artırdılar. Özellikle Mısır’ın son yaptığı ihale, o günkü koşullara göre çok yüksek bir fiyatla sonuçlanınca ham yağ fiyatında bir anda artışa neden oldu.
Ayrıca, sezondan çok uzaklaştığımız için temmuz ve ağustos aylarında emtianın en dip olduğu döneme geldik. Şu anda temmuzun ikinci yarısı itibariyle Ukrayna’da çekirdeğin 1 milyon tondan daha az olduğu söyleniyor. Bu da fiyatların atması noktasında büyük bir etken olodu. Muhtemelen fiyatlar bu şekilde 1.000 dolar seviyesinde devam edecek gibi duruyor. Ne kadar artacağını zaman gösterecek” dedi.
Yurtdışı 1 ton ham yağın maliyeti 45 bin liraya dayandı
Yurtiçinde ise Tarım Kredi Kooperatifi ve Trakya Birlik aracılığıyla fiyatların baskı altına alındığını kaydeden Muzaffer Yıldırım, özellikle bayram öncesinde ham ayçiçek yağının tonu 36 bin lira seviyesinde olduğunu bildirdi. Söz konusu fiyatın bayram sonrasında bu seviyede kalmayacağını, yurtdışı fiyatının artış göstermesinden sonra ham yağın 38 ile 39 bin lira seviyesine gelebileceğinin konuşulduğunu aktaran Yıldırım, “Bu fiyatın oluşması da gayet normal, şu anda düşük seviyelerde gitmesi zaten anormal bir durum.
Yurtdışında tonunu 1.000 dolar ile hesaplandığımız zaman ve buna vergi de dahil ettiğimizde 1.360 dolara denk geliyor. Buna 20 dolar da masrafları eklediğimizde 1.380 dolar yapıyor. Bunu kurla çarptığımız zaman yaklaşık 45 bin lira fiyat ortaya çıkıyor. 36 bin lira yurtiçi fiyatken, yurtdışı maliyet 45 bin liraya yaklaşıyor ise bunun yukarı doğru bir düzeltme yapması normal” diye konuştu.
‘’Ayçiçek yağı fiyatları normalin çok altında seyrediyor’’
Yurtiçi fiyatlarla ilgili dernekleri aracılığıyla bakanlığa müracaat ettiklerini dile getiren Muzaffer
Yıldırım, fiyatların manipüle edilmesinin söz konusu olduğunu, şu anda damping ve anti dampingin bulunduğunu belirtti. Fiyatların zincir marketler dolayısıyla çok çok geride olduğuna değinen Yıldırım, “Ayçiçek yağı fiyatları, şu anda normalde olması gerekenin çok altında. Maliyetin altında fiyatlarla raflarda bulunuyor ve imalatçı firmalar çok büyük bir sıkıntı yaşıyor. Fiyat artışının bayramdan sonra birden raflara yansıması mümkün değil. 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı 300 lira olması da çok mümkün gözükmüyor. Fiyat 230 ile 250 lira civarına gelebilir. Fiyatın olması gereken seviye ise maksimum 250 lira civarında olur” dedi.
