Hamide HANGÜL
Türkiye’de marka değeri en yüksek zeytinyağlarından biri hiç şüphesiz Ayvalık. Bölgede hem ihracatçıya ürün temin etmek, borsayla fiyatını belirlemek ve hem de marka değerini daha yukarı çekmek için lisanlı depoculuk çalışmaları da hızlandı.
Ayvalık’ta zeytinyağı üretimi, lisanslı depoculuk ve sahtecilere karşı verdikleri mücadeleyi Ayvalık Ticaret Odası (ATO) Başkanı ve TOBB Ticaret Odaları Konsey Üyesi Ali Uçar’la konuştuk. ATO’nun lisanslı depoculuk çalışmalarının güzel gittiğini söyleyen Ali Uçar, yer tahsisi için ilgili bakanlıktan onay aldıklarını belirterek, şöyle devam etti: “Cumhurbaşkanlığındaki komisyondan çıktıktan sonra yer tahsisini alacağız. Lisanslı Depoculuk şirketini kuracağız.
En geç 2 sene içerisinde tamamlamamız gerekiyor. Fizibilitesini yaptık. Bu model, aslında Türkiye’de ilk defa olacak, yerli ve Milli bir proje bu. Oda ve borsaların çoğunluğa sahip olabileceği bir tüzel kimlik oluşturmayı düşünüyoruz. Yani yüzde 51’i burada olmak isteyen ticaret borsaları var. Balıkesir’de, Çanakkale’de var. Yine, buraya yatırım yapmak isteyen TOBB çatısı altında borsalar var.
İleride özel sektörü de bu işe katmayı düşünüyoruz. Çünkü amacımız ihracata dönük mal temin edebilmek, zeytinyağının var yıllarında envanterini oluşturmak. Mesela geçen sene için 115.000 ton yağ devri var, ancak nerede envanteri yok. Coğrafi işaretli ürünleri sınıflandırılarak kaliteli bir şekilde saklanması için çok önemli bir yatırım. Bir de en büyük özellik borsasını oluşturmak. Bu işin fiyat kontrolünü sağlayabilmek. Fiyat kontrolünü lisanslı depolar yapmazsa tüccarın elinde kalıyor.”
“Sahtecilerle mücadele ediyoruz”
Öte yandan Ayvalık zeytinyağının yüksek marka değeri olduğunu ve bunu kullanmak isteyen sahtecilere karşı da mücadele verdiklerinin altını çizen Ali Uçar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sosyal medyada ve e-ticaret sitelerindeki satışların yüzde 80’i Ayvalık ibareli. Bunda marka değerinin yüksek olması etkili. Biz bu değeri korumak için coğrafi işareti aldık.
Ayvalık zeytinyağının coğrafi işareti bizde. Ancak buna rağmen sahtecilerle mücadele ediyoruz. Ayvalık ibareli farklı yörelerdeki markalara da isim verilmesi, sosyal medya ve e-ticaret sitelerinde denetimlerin azlığından dolayı sıkıntılarımız var. Zeytinyağı fiyatının yüksek olduğu dönemlerde bu daha fazla öne çıkıyor. Dijital kanallar üzerinden sahtecilik yüzde 60-70’lerde diyebilirim.”
İzini sürüyoruz ancak öyle bir adres yok
Ticaret Bakanlığı’yla da sahteciliğin engellenmesi için çalıştıklarını dile getiren Uçar, ayrıca sahtecileri bulmak için onların izlerini de sürdüklerini söyledi. Uçar, “Nereden geldiklerini takip etmek için bu zeytin yağlarından sipariş ediyoruz. Son zamanlarda bakıldığında yağın adında Ayvalık olduğunu, ancak üretim yerinin Aydın, Bursa, Ankara’dan, Trabzon olduğunu görüyoruz. Bu konuda Reklam Daire Başkanlığı ile çalışıyoruz.
Sosyal medya üzerinde olanlara engel koymaya çalışıyoruz. Savcılıklar aracılığıyla bunları engellemeye çalışıyoruz. Ayvalık ibaresi olanların üzerine gidiyoruz. O da kolay yürümüyor. Çünkü adresler sahte.. Gittiğiniz öyle bir adres yok” açıklamasında bulundu. En sık görülen sahteciliğe de değinen Uçar, şöyle devam etti: “Trans yağlar, geri dönüşüm, yani restoranlardan çıkan kızartma yağları yüksek basınç altında tekrar rafine ediliyorlar. Bunların fiyatları çok düşük. Litrede 15 TL ile 35 TL arasında. Bunlar alınıp karıştırılıyor, en çok görünen sahtecilikten bir tanesi bu. İkincisi de bitkisel yağlar, tohum yağları karıştırılıyor.”
Coğrafi işareti bizde hologramı bir firma basıyor
Ayvalık zeytinyağı coğrafi işaretinin kendilerinde olduğunu söyleyen Ali Uçar, tüketicinin zeytinyağında coğrafi işaretli ürünleri tercih etmesi gerektiğini belirtti. Uçar, “En güzeli bilindik yerden, coğrafi işaretli ürünleri almak. Çünkü coğrafi işaretli ürünler bizdeki ticaret odasının laboratuvar analizinden geçer. Yılda 4 kez denetliyoruz, Türk Patent Kurumu’na da bildiriyoruz. Seri numarasından hangi markaya verildiğini görebilirsiniz. Hem coğrafi işareti, hem hologramı var. Sahteciler hologramı yapamaz çünkü özellikli. Baktığınızda Ayvalık Ticaret Odası’nın işaretini görürsünüz. Türkiye’de sadece bir firma basıyor bu hologramları” dedi.
Zeytinyağı litrede 100 lira geriledi
Türkiye’de zeytin ve zeytinyağında bu yıl “Var yılı” yaşandığına işaret eden Ayvalık Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uçar, bunun fiyatları etkilediğini belirterek, şöyle devam etti: “Fiyatlar çok geriledi. Litrede 100 lira gibi fiyat gerilemiş durumda. Şu andaki fiyat, geçen yılın yüzde 35 gerisinde. Bunun sebebi de bu ülkelerde var yılı olması, rekoltenin bol olmasından kaynaklı.”
