Hamide HANGÜL
Çevreci yaklaşımlar kapsamında bu yıl mart ayında yürürlüğe giren Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile daha yeşil ve sürdürülebilir kentleri oluşturulması hedefleniyor.
Bu kapsamda yönetmelikte 9 önemli değişikliğe yer verildi. Yüksek Şehir Plancısı ve İmpo İmar Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Müberra Oflaz, yağmur suyu kullanımından gri su geri kazanımına kadar getirilen yeniliklerin yeşil kentlerin planlanmasında da önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.
Planlama anlayışının sadece yapıları içermediğini, o kentin alt yapısının ve dere yatakları gibi ilişkisinin de göz önünde bulundurduğunu anlatan Müberra Oflaz, yönetmeliğin bu açıdan, özellikle suyun kullanımına ilişkin maddeleri ile planlamayı yakından ilgilendirdiğini anlattı.
Taşkınlardan koruyacak bir yönetmelik
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde, su kaynaklarının kullanımının geniş yer tuttuğunu anlatan Müberra Oflaz, “Mesele sadece var olan suyu dengeli kullanmaktan ibaret değil, aynı zamanda doğanın dengesini koruyarak, örneğin taşkın gibi afetleri önlemek amaçlanıyor.
Kentsel alan oluşturulurken afetlere karşı dirençli bölgeler seçilir ya da oluşturulması hedeflenir. Taşkınlar özellikle son 5 yılda dünyanın da acil çözmesi gereken sorunlarından biri haline geldi” diye konuştu. Yönetmelikte, yağmur suyunun toplanmasına ilişkin bir zorunluluk olduğunu da hatırlatan Müberra Oflaz, bu düzenleme ile yağmur suyu altyapısıyla ilgili sorunların azaltılmasının hedeflendiğini vurguladı.
Ayrıca yönetmelikteki engelsiz oyun alanları, yapı ruhsatları gibi birçok maddenin inşaat ve planlama süreçlerine etki edeceğine vurgu yapan Oflaz, bir kenti “yeşil” haline getirmek için tek bir reçete olmadığını, her kentin, hatta her mahallenin farklı dinamikleri olduğunu vurguladı. Oflaz, bu nedenle yönetmeliğe ek olarak, yerel idarelerin de kendine özgü düzenlemeleri ile yeşil kentlerin oluşumuna katkı yapacağına inandıklarını açıkladı.
Tüm bu düzenlemelerin kentleri yeşil dokusunu korumada uzun vadede etki edebileceğini belirten Müberra Oflaz, “Yeşil dokusu korunan, nefes alabilen kentlere, yine bu zihniyetle hazırlanmış planlamalarla destek olmak sorumluluğunun, kamudan şehir planlamacısına, belediyeden sektör paydaşlarına kadar herkesin sorumluluğunda olması gerektiğinin altını çizdi.
Yönetmelikle gelen 9 tane yenilik
-Yağmur suyu kullanımı
Binalarda yağmur suyu toplama sistemi zorunlu hale geldi.
-Gri su geri kazanımı
Büyük yapı ve tesislerde gri su kullanımı şartı getirildi. Ocak 2026’dan itibaren yatak sayısı 200’den fazla olan konaklama tesisleri, yapı inşaat alanı 10 bin metrekareden büyük olan AVM’ler ve yapı inşaat alanı 30 bin metrekareden büyük kamu binalarında gri su kullanımı zorunlu olacak.
Bu uygulama ile binalarda yıllık ortalama 4 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması bekleniyor. Apartmanlarda, otellerde ve işletmelerde; duş alma, el yıkama, bulaşık veya çamaşır yıkama amacıyla kullanılan atık su, gri su olarak tanımlanıyor. Gri su, kanalizasyon sistemleri üzerindeki yükü azaltıyor. Sağladığı bu avantaj, taşkınlarla mücadelede kritik önem taşıyor.
-Yeşil sertifika zorunluluğu
Kamu binalarında yeşil bina sertifika alma şartı uygulanacak. 1 Ocak 2026’dan itibaren inşa edilecek, toplam inşaat alanı 10 bin metrekarenin üzerinde olan yeni kamu binalarının YeS-TR sertifikasına sahip olması zorunlu hale getirilecek. Bu düzenlemeyle birlikte, yıllık yaklaşık 600 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanacak.
-Elektrikli araç şarj üniteleri kolaylaşıyor
Şarj ünitesi kurulumu ruhsat şartından muaf tutularak binalarda şarj ünitesi kurulumu kolaylaştırıldı. Şarj cihazı kurulumu için tüm kat maliklerinin onayı gerekmeyecek. Kat maliklerinin yarısından fazlasının onayı alınması yeterli olacak. Müstakil evlerde bulunanlar ise kendilerine ait park alanının bulunması nedeniyle şarj cihazı kurulumunun tamamen kendi inisiyatiflerine göre yapacak
-Engelsiz oyun alanları
2500 metrekare ve üzeri park alanlarının en az yüzde 4’ünün engelli çocukların kullanımına sunulması zorunlu tutulacak. Bu alanlardaki ekipman ve malzemeler engelli kullanımına uygun olacak.
-Kansorejene karşı önlem
Enerji sistemleri bilgisi yapı ruhsatına eklenecek. Böylece binada kullanılan maddelerin kansorejen içerip içermediğinden, yeşil enerji sistemlerine kadar tüm detaylara ulaşılabilecek.
-Bina güvenlik ağı şartı
Umumi binalarda kat boşluklarına güvenlik ağı zorunlu oldu.
-Rüzgar türbini standartları
Rüzgar türbinleri için ruhsat ve harç kriterleri netleştirildi.
-Bina yaşam döngüsü analizi
Karbon ayak izi hesaplaması ve zorunlu hale getirildi.
