Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Türkiye deri ve deri mamulleri sektöründeki kan kaybı devam ediyor. En fazla kayıp ayakkabı ve sarayice iş kolunda yaşanırken, deri konfeksiyoncular da ayakta kalmak için direniyor.
Geçen yıl ihracatta %20’lik düşüş yaşayan deri konfeksiyonun 2024’ün ilk çeyreğindeki kaybı %28’e ulaştı. Bu da talepte %40’a yakın bir daralma olarak yorumlanıyor. Adetteki düşüş ise %20 olarak kayıtlara geçti. Rusya pazarında yüzde 70, Ukrayna’da %90 düşüş yaşayan deri konfeksiyoncular, umudunu Antalya’da düzenlenen Leather & Fur Fashion Fuarı’na bağladı. 4 gün sürecek fuardaki tablonun bu yılki gidişatla ilgili sektöre yeni bir rota çizmesi bekleniyor.
Gözmen: Destek gelmezse ihracatçı yılı atlatamaz
“Pandemide rüzgâr arkadan esiyordu, şimdi tersten esiyor. 2024 bizim için bir dönüm noktası olacak” diyen İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Gürkan Gözmen, sektörün bir çıkış aradığına dikkat çekti. Deri konfeksiyon sektörünün zararı göze alarak kilogram satış fiyatlarını 135 dolardan 110 dolara indirmesine rağmen ihracat düşüşü yaşadığını anlatan Gözmen, “Küresel pazarda %60-70 bir daralma yaşandı. Derdimiz dövizin artması-düşmesi değil ama ihracatçının özel desteğe ihtiyacı var.
Ama enflasyon oranında artması gerekiyor. Destek gelmezse yılı ya borçla ya da iflasla kapatacağız. İhracatçı bu tablo ile 2024’ü atlatamaz” vurgusu yaptı. İlk çeyrek verilerine göre %28 ihracat kaybının deri konfeksiyonda %40’a yakın bir talep kaybı anlamına geldiğini söyleyen Gözmen, “Bu tolere edilebilecek bir şey değil, ciddi bir şekilde kan kaybı yaşanıyor” dedi.
“Kur farkı vergilendirilmesin”
İhracatçının önünü açabilecek teşviklere acil ihtiyaç olduğunun altını çizen Gözmen, “İthalata konulacak vergiler içerideki enflasyonu da körükleyeceği için devletten bunu beklemiyoruz. Devletin birinci önceliği şu anda enflasyonu indirmek. Yani biz hem devletin elini güçlendirmek hem ihracatçının dayanabilir pozisyona getirilmesi için ülkeye döviz kazandıranların birtakım muafiyetlerden daha fazla faydalanması, kur farkından dolayı herhangi bir vergilendirme yapılmamasını talep ediyoruz” yorumunu yaptı.
Rakip ülkelerinin satış fiyatlarının 35- 50 dolar seviyesinde olduğunu kaydeden Gözmen, “Fiyatlarımız 70-80 dolar arasına gelmediği için biz pazarlara giremiyoruz ve ürün satamıyoruz. Bunun için ihracatçılara ilave teşvikler lazım. Birim fiyatımızın yükselmesi katma değer olarak iyi gözükse de reel olarak elimizdeki pazarları kaybediyoruz” dedi. Gözmen’in verdiği bilgilere göre, geçen yıl deri ve kürk konfeksiyonda ihracat 236 milyon dolar seviyelerinde gerçekleşti. Bu yılın ilk 4 ayında deri ürünleri genelinde 750 milyon dolar olan ihracat, 510 milyon dolar oldu.
Maliyetler nedeniyle büyük markaların Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde üretim üssü kurmaya başladığına dikkat çeken Gözmen, “Bütün üretim kayarsa Türkiye’de en az 40- 50 milyar dolarlık açık çıkar” uyarısı yaptı. Deri konfeksiyon sektörünün yıllık 600 milyon dolar, ayakkabı sektörünün de 5 milyar dolar iç pazarda turist satışı yaptığını kaydeden Gözmen, turizm bölgesindeki satışlar dahil edilse ihracatın iki katına çıkacağını söyledi.
Sarıgül: Geleceğimizi fuar belirleyecek
Uluslararası piyasalarda yaşanan daralmanın da etkisiyle sektörünün kan kaybetmeye başladığını söyleyen Türkiye Deri Konfeksiyon Derneği (TDKD) Başkanı Cengiz Sarıgül, Antalya’da düzenlenen fuardaki tablonun sektörün önünü görmesini sağlayacağını belirtti. TDKD tarafından 12’nci kez düzenlenen deri moda fuarına destek de isteyen Sarıgül, “Deri sektörü umudunu fuara bağladı.
Fuar için 5 bin adet yeni ürün yapıldı. Sektöre yön veren bu fuara yurtdışı fuar desteği verilmeli. Sektöre de destek verilmezse ihracatçı bu yılı atlatamaz” dedi. Dünya deri modasını Leather & Fur Fashion Fuarı’nın belirlediğini dile getiren Sarıgül, “Sektörümüzü ayakta tutan da bu fuar. Her şeye rağmen 70 firmamız müşteri bulmak, var olanı korumak için fuarda yer alıyor” dedi.
“Rusya’nın tamamının muafiyet kapsamına alınması gerekiyor”
Rusya’dan gelen müşterilerin gelişinde bir düşüş yaşanmadığını aksine para transfer sorunu olduğuna işaret eden Cengiz Sarıgül, sektörün en büyük sorunlarından bir tanesinin Rusya’dan para gelişinde yaşanan sorun olduğunu söyledi.
İşleyişin dolarla olduğunu fakat ödemenin TL olarak geldiğini söyleyen Sarıgül, “Bankalar gelen TL’yi beyannamenin karşılığında faturası TL olarak kesilmediği için kapama olarak kabul etmiyor ve bu firma cezaya düşüyor. Normal şartlarda altı ay önce firma bunu dolar olarak ihracatını gerçekleştirmiş, beyannamesini açmış, malını yollamış. Yurt dışına çıkış faturalarımızı hepimiz dolar olarak kesiyoruz. Dolar olarak kestiğimiz faturanın ödemesinin haliyle dolar gelmesi lazım. Rusya’nın tamamı muafiyet kapsamına alınmalı” dedi.
Bin 300’den fazla alıcı geldi
Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği’nce (TDKD) düzenlenen Leather&Fur Fashion Fuarı, sektördeki Türk firmalarının temsilcilerini yurt dışı pazarının temsilcileriyle bir araya getiriyor. Türkiye’den 70 firmanın katıldığı fuar, 20’nin üzerinde ülkeden katılım ve bin 300’ün üzerinde alıcıyla 12’nci kez kapılarını açtı. 16-19 Mayıs tarihlerinde gerçekleşecek fuara, sektörün ana pazarı olan Rusya’ya uygulanan ambargolara rağmen katılımcı talebinin çok yüksek olduğunu söyleyen Cengiz Sarıgül, sektör ihracatının çok önemli bir bölümünün bu fuarla gerçekleştirildiğini belirtti.
Üretimin %95’i ihraç ediliyor
Cengiz Sarıgül, “Arkamızda bir rüzgâr almamız gerekiyor. Yoksa ihracatçı bu seneyi geçiremez. İç piyasada neredeyse satışımız yok. Üretimin %95’i ihracata gidiyor. Şu anda turizm bölgelerinde yapılan satışlar sektörü ayakta tutuyor. Herhangi bir teşvik ve destek almadan kendi imkanlarımızı zorlayarak yaşanan bu kadar zorluğun içerisinde bu fuarla bütün firmaları zinde tutup, sektör can vermeye çalışıyoruz. Otoriteden beklentimiz, sektörün ayakta kalabilmesi için teşvik ve destek sağlamaları” dedi.
