Hamide HANGÜL
Dünyada her yıl 30 milyon kişi sağlık için seyahat ediyor. Bu hareketin getirdiği ekonomik büyüklük ise 500 milyar dolar. Türkiye’ye geçen yıl 1 milyon 506 bin sağlık turisti geldi. Sağlık ve güzellikle 3 milyar dolar yakalandı.
Ancak farklı sektörlere etkisi de dikkate alındığında bu gelir 10 milyar doları aşıyor. Kişi başı harcama da daha yüksek. Ortalama 1.000 dolar olan kişi başı harcama, sağlık turistinde 2 bin ile 10 bin dolar arasında değişiyor. Türkiye, özellikle pandemi sonrası bu alanda ciddi bir sıçrama yaşadı. Ülkemize 2021’den bu yana şifa bulmak için gelenler yüzde 106,5 arttı.
Son 4 yılda ise toplam 5,1 milyon kişi geldi. İstanbul’un saç ekimi, Antalya’nın diş estetiğinde dünya çapında bir markaya dönüştüğünü söyleyen turizmciler, hatta İngilizlerin birbirlerine, “Antalya’da en iyi diş estetiğini Lara’da yaptırırsın, en iyi klinikler orada” diye tavsiye verdiğini belirtiyor. “Avrupa’dan yoğun talep alıyoruz” diyen sektör temsilcileri, “İngilizler, Kanadalılar ve şimdi Amerikalılar da estetik, mide küçültme ve Hollywood Smile için ülkemize geliyorlar. Avrupa’dan diş estetiğinde çok talep var” dedi.
Kayıt dışına karşı ‘akreditasyon’ teşviki
Uluslararası arenada önemli başarı sergilense de küresel ölçekteki 500 milyar dolarlık pastadan alınan 3 milyar dolarlık pay, hala gidecek yol olduğunu gösteriyor. Ancak sektörün sıkıntılarından biri kayıt dışılık. Bu da rakamları aşağı çekiyor. Örneğin saç ekiminde 2024 yılında 4 bin euroya kadar olan fiyatlar, bu yıl rekabetten dolayı 3 bin 500 eurolara çekilmiş durumda.
Ancak kayıt dışıyla mücadele için kamunun akreditasyon çalışması var. Uluslararası Sağlık Turizmi Enstitüsü Başkanı Dr. Fatih Seyran, bu çalışmayı şöyle özetliyor: “Hasta güvenliği açısından kalite ve akreditasyon standartlarını, ülkeler ve sağlık turistleri son derece önemsiyor. Bu bağlamda Ticaret Bakanlığı, sağlık turizmi yapan hastanelere AACI, JCI, ACHSI ve TÜSKA gibi hastane akreditasyon belgeleri için yüzde 60 oranında devlet desteği veriyor.”
“Tüm dünyadan hasta getiriyoruz”
Türkiye’nin sağlık turizminde en çok pay alabileceği bir diğer alanın termal olduğuna işaret eden uzmanlar, ancak bu merkezlerde de uçuş sayısının yetersiz olmasından dolayı potansiyelinin altında kaldığına vurgu yaptı. Sektörde yaşanan gelişmeleri uzmanlarla konuştuk. Sağlık turizminde tüm dünyadan İstanbul ve Antalya’ya hasta getirdiklerini söyleyen Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi, Hizmet ihracatçı Birliği Sağlık Komite Üyesi Elif Ural, İstanbul ve Antalya’nın saç ekimi ve diş estetiğinde herkesin bildiği bir destinasyon olduğunu vurguladı.
“Termalden de çok pay alırız ancak direkt uçuş çözülmeli”
Türkiye’nin medikal turizmde ilk 5’te olduğunu söyleyen Elif Ural, dünyadaki ilk sıralarda Malezya, Singapur, Tayland, Hırvatistan’ın geldiğini söyledi. Ural, “Ancak diğer alanları maalesef ilerletemedik. Fizik tedavi, termal konusunda. Bu konuda da çalışmalar yapıyoruz” dedi. Medikal turizmin yanı sıra, Türkiye’nin en fazla pay alabileceği alanlardan birinin de termal olduğuna işaret eden Ural, “Termal turizminde Afyon, Ankara, Mersin çok öne çıkıyor. Ancak bu termal kentlerimizde maalesef direkt uçuş dezavantajımız var. Bunları da çözersek termal turizmde hızlı ilerleme kaydederiz” diye konuştu.
“Maliye ile çalışma içindeyiz tüm kurumları geziyorlar”
Türkiye’nin sağlık turizminden aldığı payın 2024 yılında 3 milyar dolar olduğunu söyleyen Elif Ural, kayıt dışına yoğun şekilde çalıştıklarını belirterek, “Maliye Bakanlığı’mızla da çok yoğun bir çalışma içerisindeyiz. Şu anda bütün sağlık kurumlarını geziyorlar. Çok net biliyoruz ki bu 3 milyar dolar, sadece Antalya bölgesinin dental turizmde yaptığı gelir. Biz sağlık turizmdeki şu anda elde ettiğimiz geliri maalesef gösteremiyoruz” ifadelerini kullandı.
“İspanyollar saç ekimine geliyor”
İstanbul’a saç ekimi için tüm dünyadan gelişlerin olduğuna işaret eden Elif Ural, “Orta Doğu birinci sıra, ancak herkesi ektik. Ortadoğu’nun ardından İstanbul’a saç ekimi için İngiltere, Almanya, İspanya’dan gelişler var. Mesela İspanyolları hiç getiremiyorduk, son 2 yıldır İspanyolları çok yoğun getiriyoruz. İtalyanlar böyle devam ediyorlar. Dental tedavilerde de Antalya önde. Hatta İngilizler, ‘Antalya’da en iyi diş estetiğini Lara’da yaptırırsınız, en kaliteli diş klinikleri orada’ diye tavsiye veriyor. Kliniklerin yüzde 70’i Lara bölgesinde” diye konuştu.
Hedef 2,5 milyon turistle 6 milyar dolar gelir
“Dental tedaviyi en hızlı yapan ülkeyiz” diyen Ural, ülkeler ve işlem taleplerini şöyle açıkladı: “4 günde full ağız estetiği yapıyoruz. Yani, daha çok reklamlarda gördüğümüz Hollywood Smile… Özellikle Avrupalılar, dişleri sağlam olsa bile gelip Hollywood Smile yaptırıyor.
Ortalama fiyatı 3 bin 500 euro. Obezite ameliyatlarına da Avrupa çok yoğun geliyor. İngilizler estetik ve obezite, yani mide küçültme ameliyatlarına geliyorlar. Şimdi Amerika başladı obezite için gelmeye. Kanada başladı, çok yoğun. Mide ameliyatları, estetik operasyonları ve diş tedavilerine geliyorlar. Bu sene hedefimiz 2,5 milyon sağılık turisti ve 6 milyar dolar gelir. Kişi başı sağlık turizmindeki gelir yaklaşık 2 bin dolar. Bunu 4 bin dolar yapmak istiyoruz. 2030 hedef de 20 milyar dolar.”
“Aleyhte yayınlar için ‘Türkiye Globalde’yi başlattık”
Uluslararası Sağlık Turizmi Enstitüsü Başkanı Dr. Fatih Seyran, bazı uluslararası yayınlardaki dezenformasyona karşı çalışma söyledi. Seyran, şunları kaydetti: “Türkiye’deki sağlık turizmine yönelik aleyhte yayınlar yapıldığını gördük. Vakit kaybetmeden ‘Sağlık Turizminde Türkiye’ye Yönelik Dezenformasyonla Mücadele’ kapsamında ‘Türkiye Globalde’ hareketimizi paylaştık. Eylem planlarını Sağlık Bakanlığı, Turizm Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile paylaştık.
Önümüzdeki süreçte bu kapsamda etkin işbirlikleri ve eylemsel çalışmalarımızla yine sahada olacağız.” Türkiye’nin sağlık turizm gelirinin 3 milyar dolar olduğuna işaret eden Seyran, “Bu rakamın gelir bazında aslında başka sektörlerde etkileyen destek kalemleriyle 10 milyarın üzerinde olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Türkiye’nin bu pastadan hak ettiği payın 15-20 milyar bandında olduğu kesin. Zaten resmi açıklamalarda bunu gösteriyor” diye konuştu.
“En çok Körfez, ABD ve Avrupa’dan gelen var”
Esteworld Plastik Cerrahi Sağlık Grubu CEO ve Medikal Direktörü Dr. Burak Tuncer, Türkiye’nin gelişmiş diş hekimliği teknoloji ve uygun maliyetiyle bu konuda önemli bir merkez haline geldiğini söyledi. Tuncer, şunları söyledi: “Hollywood Smile ile amaç, kişiye özel daha simetrik, daha beyaz ve daha estetik kusursuz bir gülüş sağlamak.
Sağlık turizminin artmasıyla Türkiye, Macaristan, Tayland ve Meksika gibi ülkeler, uygun fiyatları ve kaliteli hizmetleri sayesinde uluslararası hastaların en çok tercih ettiği destinasyonlar haline geldi. En çok hasta gönderen ülkeler arasında Suudi Arabistan, BAE, Katar, Kuveyt, İngiltere, Almanya, Fransa, ABD ve Kanada gibi ülkeler. Bu ülkelerden gelen hastalar daha estetik ve simetrik bir gülüş için Hollywood Smile tercih ediyor.”
“İstanbul’da saç ekimi çılgınlığı yaşanıyor”
Sağlık turizminde farklı branşlarda ayrışmalar olduğunun da altını çizen Elif Ural, “İstanbul’da hepimizin bildiği gibi bir saç ekimi çılgınlığı var. Yani biz İstanbul’un yarı fiyatına da versek Antalya’ya bir saç ekimi hastası getiremiyoruz. Çünkü, dünyada artık bir İstanbul markası olmuş. İstanbul’da saç ektirirseniz en iyi klinikler orada dünyanın gözünde. Dünyanın gözünde İstanbul, bir numaralı marka saç ekiminde” ifadelerini kullandı.
Ortalama kişi başı harcama 10 bin $’a çıkıyor
Elite World Hotels Yönetim Kurulu Üyesi Emel Elik Bezaroğlu, sağlık turizminin, turizme de önemli katkılar sağladığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Türkiye, sağlık turizmi alanında önemli bir destinasyonlar arasında. Gelen turistlerin harcamaları da dikkat çekici. Sağlık turisti başına ortalama harcama, genel turizmdeki harcamaların üzerinde. Sağlık turizmi için Türkiye’yi ziyaret eden bir turistin kişi başı ortalama harcaması, resmi rakamlara göre 2 bin ila 10 bin dolar arasında değişiyor. Sağlık turizmi, Türkiye’nin ekonomik refahına önemli ölçüde katkıda bulunurken, döviz gelirlerinin artmasına ve istihdamın desteklenmesine katkıda bulunuyor.
