Mehmet Hanifi GÜLEL
Son dönemde kırmızı ette fiyat artışı hız kazanmaya başladı. Ramazan ayına girmeden hareketlenen kırmızı et fiyatları son 10 günde hızlandı. Sektör temsilcileri, 10 günde karkas etin kilogram fiyatı 50 lira artış gösterdiğini aktardı. Dana karkas etin kilogram fiyatı 430 liradan 480 liraya yükseldi.
Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin en son geçen hafta yayımladığı fiyatlarda ise bölge ortalamalarına göre dana karkas etin kilogramı yaklaşık 20 lira artış gösterdi. Dana karkas etin kilogramının bölgeye göre 445 ile 480 lira arasında değiştiğini belirten İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Aydın Tüfekci, son iki hafta içinde sosyal medyada ‘fiyat artacak hayvanınızı kestirmeyin’ ifadelerinin kullanıldığını iletti.
Kuzu karkas et fiyatının en son yazılan Marmara bölgesi kıvırcık kuzunun kilogramının 655 lira olduğunu aktaran Tüfekçi, perakende kıyma etin kilogram fiyatının etin geldiği bölgelere göre 750 ile 900 lira arasında değiştiğini kaydetti. Karkas ette 10 günde 50 lira zam geldiğine dikkat çeken Tüfekçi, Ticaret Bakanlığı’nın önceki gün Kırşehir ve Afyon başta olmak üzere 8 ilde 20 tesisi inceleme başlattığını hatırlattı. Fiyat manipülasyonunun incelenmeye alınan söz konu illerde yapıldığını da belirten Tüfekçi, bazı kişiler yüksek fiyattan hayvan toplayarak fiyat artırdıklarını vurguladı.
Yurt dışından ise en son geminin geçen hafta geldiğini ve şu anda Brezilya ve Uruguay’dan gelen iki geminin yolda olduğunu ifade eden Tüfekçi, yolda olan gemilerden birinin 22 bin ve diğerinin ise 17 bin büyükbaş taşıdığını söyledi.
“Yılbaşından bu yana işler yüzde 50 düştü”
Ramazan ayında işlerin durgun olduğunu, fiyat artışının bir yerde durmasını beklediğini de ifade eden Tüfekçi, ‘’Fiyatlar illaki bir yerde duracak. Fakat bundan kasap esnafının satışları çok etkilendi. Müşteri kasaba gelip fiyat sorup gidiyor. Bazı zincir marketlerde Ramazan ayında Et ve Süt Kurumu (ESK) aracılığıyla kilogramı 399 liradan et satılıyor. Yılbaşından bu yana kasap esnafın satışları yüzde 50’nin üzerinde düştü. Tüketiciler beyaz ette ise medyada yapılan olumsuz haberler nedeniyle salmonella hastalığı taşıyor endişesiyle almaktan çekiniyorlar’’ dedi.
Şubatta her gün bir kasap kapandı
Fiyat artışının sorumluluğunun kasaplara yüklendiğini söyleyen Aydın Tüfekçi, ‘’Kasaplar artık kar haddini bile koymadan satıyor. Etin üzerinde yüzde 55 ile 60 arasında kira, personel ve kemik firesi gibi maliyetler var. En son şubat ayında İstanbul’da 28 kasap dükkanı kapatmak zorunda kaldı. Yeni açılan kasap sayısı ise sadece 4 tane. Mart ayının rakamları daha belli olmadı’’ diye konuştu.
“Aralarında anlaşmışlar ağır cezalar verilecek”
Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, son zamanlarda kırmızı et sektöründeki teşebbüslerin ürün fiyatlarını birlikte tespit ettiklerine, aralarında anlaşarak fiyatları yükselttiklerine veya arzı kısıtladıklarına ilişkin çok sayıda şikayet ve ihbar aldıklarına dikkati çekti. Küle, “Kırmızı et sektörüne ilişkin eş anlı çok sayıda inceleme yürütüyoruz ve bu konuda elimizde önemli bulgular var” diye konuştu. Küle, incelemelerine rağmen sektörde ihlali sürdüren teşebbüslere yönelik uyarıda bulunarak, “Rekabeti ihlal eden teşebbüslere kanunumuzun Rekabet Kuruluna verdiği yetkiye dayanarak cirolarının yüzde 10’u tutarında idari para cezası vereceğiz. Nitekim 2023’te sektörün önde gelen bir firmasına önemli para cezası tesis ettiğimizi hatırlatırım. Vatandaşın refahına etki eden her türlü rekabetçi endişe karşısında duruş taahhüdümüzün bir parçası olarak, teşebbüsleri bu sektörü rekabet sorunlarından bertaraf etmeleri konusunda uyarıyorum” diye konuştu.
