Ferit PARLAK
Çiftçinin “artan elektrik maliyeti”ne çözüm aranıyor. Gelecek Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici tarafından verilen ve komisyonda görüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ile, “Tarımsal Destekleme Araçları” başlığına “Tarımsal Elektrik Desteği” eklenerek, tarımsal sulamada kullanılan elektriğin devlet desteği kapsamına alınması amaçlanıyor.
CHP Eskişehir Milletvekili Dr. Jale Nur Süllü tarafından verilen ve komisyonda görüşülmeye başlanan diğer Kanun Teklifi’nde ise, tarımsal sulamada elektrik fatura bedellerinin ürün hasat döneminin sonunda tahsil edilmesi öneriliyor. Gelecek Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici’nin verdiği kanun teklifinin gerekçesinde, artan girdi maliyetleri ve zamanında alınamayan desteklerin, kredi borçlarıyla ekonomik açıdan zorlanan tarımsal üreticilerin, sulamaya en çok gereksinim duyduğu üretim sürecinde, elektrik zamlarıyla artan faturaları ödemek zorunda kalmaması ile rahatlatılmasının ve tarımsal üretimin sürekliliğinin sağlanmasının hedeflendiğine dikkat çekildi.
Gıda arz güvenliği tehlikede
Genel gerekçede ise, tarım sektörünün, Türkiye ekonomisinin temel taşlarından biri olduğunun, gıda arz güvenliğinin sağlanmasının, istihdam yaratılmasının ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi açısından hayati bir öneme sahip olduğunun; ancak, son yıllarda girdi maliyetlerinde yaşanan artışların, üreticilerin rekabet gücünü ve üretim kapasitelerini olumsuz yönde etkilediğinin altı çizildi.
Enerji fîyatlarındaki yükselişin, tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilirliği açısından büyük bir sorun teşkil ettiğine vurgu yapılan gerekçede, “Tarımsal üretimde, özellikle sulama amacıyla kullanılan elektrik, çiftçiler için en büyük maliyet kalemlerinden biri haline gelmiştir.” denildi.
İklim değişikliği, sulama ihtiyacını artırdı
Genel gerekçede, Türkiye’nin geniş bir coğrafî alana yayılmış tarımsal üretim sahalarında, iklim değişikliğinin de etkisiyle sulama ihtiyacının her geçen yıl arttığı ifade edilerek, geleneksel sulama yöntemlerinin yerine basınçlı sulama sistemleri gibi modem teknolojilerin kullanımı teşvik edilmekle birlikte, bu sistemlerin çalışması için gerekli elektrik maliyetleri çiftçiler için büyük bir yük oluşturduğuna değinildi.
Gerekçede ayrıca, artan enerji maliyetleri nedeniyle çiftçilerin sulama faaliyetlerini azalttığının, bu durumun ise doğrudan üretim düşüşüne ve gelir kayıplarına yol açtığının altı çizilerek, “Özellikle kuraklık tehdidinin arttığı günümüzde, su kaynaklarının verimli kullanılması ve üretimin sürdürülebilir kılınması için sulama sistemlerinin uygun maliyetlerle işletilmesi büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de tarımsal üretimin devamlılığım sağlamak, çiftçilerin maliyet yükünü hafifletmek ve gıda güvenliğini teminat altına almak amacıyla, tarımsal sulamada kullanılan elektrik giderlerinin destekleme kapsamına alınması gerekmektedir.”
Mevcut tarımsal destekleme politikalarının, çiftçilere çeşitli alanlarda önemli katkılar sağladığına da dikkat çekilen gerekçede, “Tarımsal sulama için kullanılan elektrik giderleri bugüne kadar doğrudan bir destek mekanizmasına tabi olmamıştır. Kanun teklifi ile, 5488 sayılı Tarım Kanunu’nun 19. maddesinde düzenlenen “Tarımsal Destekleme Araçları” başlığına “Tarımsal Elektrik Desteği” eklenerek, tarımsal üretimde kullanılan elektriğin belirli oranlarda devlet desteği kapsamına alınması amaçlanıyor” denildi.
Kuraklık elektrik tüketimini etkiliyor
CHP Eskişehir Milletvekili Dr. Jale Nur Süllü tarafından verilen ve komisyonda görüşülmeye başlanan diğer Kanun Teklifi’nin gerekçesinde ise, mazot, gübre, tohum, ilaç, sulama gibi girdilerdeki yüksek fiyat artışları ile borç yükü altında kalan çiftçinin, kuraklık sonucu artan elektrik tüketimi ve elektriğe yapılan yüksek zamlarla birlikte borcuna borç eklendiğine dikkat çekildi.
Çiftçinin tarımsal sulamada kullandığı elektrik bedelinin, kuraklığa bağlı olarak, her geçen yıl açılan yeni kuyular ve daha derinlerden su çekilmesi ile orantılı olarak yükseldiğine vurgu yapılan gerekçede, küresel iklim krizinin etkileriyle özelikle İç Anadolu Bölgesi’nde kuyulardan çekilen suyla yapılan tarımsal sulamada enerji maliyetinin, elektrik zamları ile altından kalkılamaz boyuta ulaştığı dile getirildi. Gerekçede, kredi borçlarıyla gerçekleştirmeye çalıştığı üretimde, verimi artırmak üzere sulamaya ağırlık verdikçe, kullandıkları elektrik bedellerini ödemede her geçen yıl daha da zorlanan çiftçilerin, tarımla uğraşmaktan vazgeçmeye yöneldiğinin de altı çizildi.
Tarımdan vazgeçmek gıda fiyatlarını yükseltir
Eskişehir Milletvekili Dr. Jale Nur Süllü’nin kanun teklifinin genel gerekçesinde, tarımsal üretimin hızla terk edilmesinin, fiyatların yükselmesine, gıda krizine ve Türkiye’nin tarımda dışa bağımlığının artmasına sebep olduğu belirtildi. Gerekçede, “Bu gerçekler doğrultusunda, tarımsal üretim yapan çiftçilere ödemelerde kolaylık sağlanması gerekmektedir.
Tarımsal üretimde özellikle ekim dönemlerinde tohum, gübre ve sulamada yüksek maliyetler düşünüldüğünde, henüz hiçbir gelir elde etmemişken aylık yüksek elektrik faturaları konusunda üretici rahatlatılmalıdır. Teklif ile, çiftçinin üretim ve hasat süreci göz önüne alınarak, tarımsal sulamada kullanılan elektrik faturalarının aylık değil, yıllık olarak tahsil edilmesi önerilerek sulamaya en çok gereksinim duyduğu süreçte elektrik fatura bedellerini ödemek zorunda kalmaması amaçlanmaktadır” denildi.