Güneş DOĞDU SOYLU
Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen, son iki yıldır yüksek seyreden makarnalık durum buğdayı rekoltesinin hem çiftçiyi hem de üretici ve ihracatçıyı memnun ettiğini, stratejik ürün haline gelen buğdayda bir an önce fiyat açıklanmasının her kesimi mutlu edip motive edeceğini ifade etti. Makarna sektörünün genel durumunu DÜNYA’ya değerlendiren Başkan Göymen, beklenti ve önerilerini anlatırken yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi.
“Bu yıl ülkemiz için durum buğdayı yılı”
Makarnalık durum buğdayında geçen yıla göre ekim alanlarının yüzde 15 civarında büyüdüğünü belirten Göymen, “Geçen yıl üretim 4 milyon 300 ton, bu yıl 5 milyon ton olacak. Bizim sektör olarak beklentimiz 4 milyon 900 bin ton, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) beklentisi 5 milyon ton. Ülkemizde yürütülen tarım politikaları neticesinde çiftçinin makarnalık durum buğdayına olan ilgisi arttı. Rekolteler yüksek geldi.
İthalat yapıp üretim gerçekleştirirken, buğday ihraç eder konuma geldik. Tam bir başarı hikayesi. Ürünün her zaman var olması, ihracata hazır olması biz üreticilerin dünyada elini güçlendiriyor” dedi. Geçtiğimiz haftalarda Avrupa Birliği’nde (AB) Türk makarnalık buğdayını ön plana çıkaracak önemli bir karar alındığını söyleyen Göymen sözlerine şöyle devam etti: “Rusya’dan ithal edilen ekmeklik buğdaya 95 euro, makarnalık buğdaya 148 euro vergi getirildi. Rusya’nın makarnalık durum buğdayının bu vergilerle Avrupa’ya girmesi çok zor bir hale geldi.
Yani ibre ülkemize döndü, Bu bizler için önemli bir avantaj” dedi. Fiyatların biran önce açıklanmasının buğday üretimin sürdürülebilir olması için önemli olduğunu aktaran Başkan Göymen, “TMO, bir regüle kuruluşudur. Fiyat düştüğü zaman çiftçi tarafında olup çiftçiye “ürününü biz alırız” diyor. Fiyat çok yükselip ürün bulunamadığında ise sanayi tarafına geçiyor “fazla telaş etmeyin benim stoğum var biz size satarız” diyor. TMO, hem çiftçinin hem de sanayicinin kara gün dostudur. TMO, geçen yıl makarnalık buğdayında açıklanan fiyatın haricinde 1 liralık bir destek primi vermişti.
Sektör olarak Tarım Bakanımıza, 1 liralık desteği mümkün olduğu kadar yüksek tutmaları yönünde talebimizi bildirdik. Tarım Bakanımız da konuyu Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı ilgili birimlerine bildireceğini sonrasında da ihtiyaç halinde fiyat açıklayabileceklerini deklare etti. Mahsul gelmeye başladı, politikaların oluşması lazım. Geçen yıl 9 lira açıklandı, 1 lira da destek primi açıklandı. Bu yıl fiyatlarının biran önce açıklanmasını bekliyoruz. Son söz ilgili kurumlarımızda. Çiftçinin korunması ve buğday üretimin sürdürülebilir olması için önemli” ifadelerini kullandı.
“25 makarna tesisi 50 bin kişiye istihdam sağlıyor”
Türkiye’de toplam 25 tane makarna tesisinin bulunduğunu ve bu firmaların 50 bin kişiye istihdam sağladığına değinen Başkan Göymen, “Ülkemizde toplam da 25 firma faaliyet gösteriyor. Makarna tesislerinin de çoğu büyük ölçekli firmalar. Bu 25 firmanın da toplamda 3 milyon tonluk üretim kapasitesi var. Makarna sektöründe 3 milyon tonluk üretim kapasitesinin toplamda 2 milyon 100 bin tonu iç ve dış pazarda değerlendiriliyor. Üretimin 1 milyon 400 bin tonu ihracatta, 700 bin tonu iç pazarda dağılıyor. Makarna tesisleri genelde hammaddenin buğdayın yakın olduğu yerde faaliyetlerini gösteriyor. Bu nedenle sektördeki firmalarında yaklaşık yüzde 50’den fazlası Gaziantep’te faaliyet gösteriyor. Makarna sektörünün iç ve dış ticarette toplamda 2 milyar dolarlık bir ekonomik gücü var. Makarna sektörü toplamda 50 bin kişiye istihdam sağlıyor” diye konuştu.
Önümüzdeki yıl “Dünya Makarna Günü” Türkiye’de
“Dünya Makarna Günü” için hazırlıklara başladıklarının altını çizen Başkan Göymen, “Derneğimiz, Uluslararası Makarna Sanayicileri Derneği üyesi. Aynı zamanda Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonları’na da üye. Yaptığımız temaslar sonucu her yıl dünyanın farklı ülkelerinde kutlanan “Dünya Makarna Günü”nü 25 Ekim 2025 tarihinde Türkiye’de kutlayacağız. Bu konuda mutabakat sağladık. Güzel, dolu dolu sese getirecek bir organizasyonun hazırlıklarına sektör paydaşları olarak başladık” diye konuştu.
“Makarna tüketiminde dünyada 8. sıradayız”
Makarnanın artık ucuz ürün algısından çıktığını yeni neslin makarnayı sevdiğini anlatan Başkan Aykut Göymen, kişi başına tüketilen makarna tüketiminde Türkiye’nin gerilerde olduğunu söyledi. Dünya’da makarna üretim ve ihracatında ikinci sırada olmamıza rağmen tüketimde 8. Sırada olduğumuza ifade eden Göymen, “Makarna artık bir ana yemek oldu. Buna rağmen Türkiye makarna tüketim sıralamasında gerilerde. Dünyada 8.,9. sıralardayız. İtalya, 3.5 milyon ton makarna üretmiş. Biz 2 milyon 100 bin ton üretmişiz. Amerika, 2 milyon ton üretmiş. Kişi başına makarna tüketimine baktığımızda geçen yıl kişi başı 8.3 kilo makarna tüketmişiz. İtalya kişi başına yılda 23 kilo, Tunus 17 kilo, Venezuela 15 kilo, Yunanistan 12 kilo makarna tüketmiş. Bu anlamda iç piyasada sektörün tüketimi artıracak çalışmalar yapması gerekiyor” dedi.
