Ali YILDIRIM
Tüm dünyada ve Türkiye’de elektrikli araç satışları her geçen gün artıyor. Pazardaki payını her geçen gün arttıran modellere teşvik üzerine teşvik geliyor. Özellikle Türkiye’de belirli bir güç seviyesine kadar yüzde 10 ÖTV dilimiyle satılan modeller fiyat tarafında oldukça avantajlı hale gelmeye başladı. Bunun yanında kampanyalarda da voltaj yükselince ucuz elektrikli araçlara talep arttı.
Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ilk kez Mart 2023’te getirdiği kararını aradan geçen bir yılda güncelledi. İlk güncelleme Mart 2024’te gerçekleşti. Şimdi ise aradan geçen bir yılın ardından ikinci düzenleme geldi. Türkiye’de üretilen elektrikli araçlar için kredi baremlerinde yukarı yönlü değişikliğe gitti. 1.6 milyon TL olan en düşük barem 2.5 milyon TL’ye, 5 milyon lira olan en yüksek barem de 7.5 milyon liraya çıktı. Yani 1.6 milyon liraya kadar olan 48 aylık vade sınırı 2.5 milyon liraya yükselmiş oldu. Türkiye’de şu an sadece Mart 2023’ten beri Togg T10X üretimi yapılıyor.
2.5 milyon TL’ye kadar 48 ay vade
BDDK’nın sitesinden aldığımız bilgilere göre, yerli elektrikli araçlar için getirilen kredi limitlerinde yüzde 50 ila 65 arasında artış gerçekleşti. Yapılan değişikliğin ayrıntıları da ‘Taşıt Kredilerine İlişkin Sınırların Değiştirilmesi İlişkin Kurul Kararı’ adıyla yayımlandı. Buna göre, kredi vade sınırları, nihai fatura değeri 2 milyon 500 bin lira ve altında olan elektrikli araç alımında kullanılan kredilerde 48 ay olarak belirlendi. Bu daha önce 1.6 milyon lira seviyesindeydi. Bu sınır fatura değeri 2 milyon 500 bin liranın üzerinde olup 5 milyon lirayı aşmayan araçlarda 36 ay, 5 milyon liranın üzerinde olup 6 milyon 500 bin lirayı aşmayan araçlarda 24 ay, 6 milyon 500 bin liranın üzerinde olup 7 milyon 500 bin lirayı geçmeyen taşıt alımı amacıyla kullandırılan kredilerde 12 ay olarak uygulanacak.
7.5 milyon TL’nin üzerine kredi yok
Taşıt teminatlı krediler hariç, tüketicilere binek araç edinimi amacıyla kullandırılacak taşıt kredilerinde veya yapılacak finansal kiralama işlemlerinde, kredi tutarının taşıtın değerine oranında, nihai fatura değeri 2 milyon 500 bin lira ve altında olan taşıtlar için yüzde 70’i aşamayacak. Kredi tutarının taşıtın değerine oranı, 2 milyon 500 bin liranın üzerinde olup 5 milyon lirayı aşmayan araçlarda yüzde 50’yi, 5 milyon liranın üzerinde olup 6 milyon 500 bin lirayı aşmayan taşıtlar için yüzde 30’u, 6 milyon 500 bin liranın üzerinde olup, 7 milyon 500 bin lirayı aşmayan taşıtlar için yüzde 20’yi geçemeyecek. Bu oran, nihai fatura değeri 7 milyon 500 bin liranın üzerinde olan taşıtlar için ise yüzde 0 olarak belirlendi.
Bireysel taşıt kredisinde artış başladı
Bireysel taşıt kredisi BDDK verilerine göre, uzun süredir yaşadığı düşüş serisini geçen hafta yükselişle kapattı. 1 haftada yaklaşık 50 milyon TL’nin üzerinde yükseliş görüldü. BDDK ve TCMB verilerine göre, son hafta bireysel taşıt kredisinde hacim arttı. Merkez Bankası’nın faiz indirim hamleleri de piyasalara olumlu yansıdı. Daha yılın son haftasında bireysel taşıt kredileri 75.5 milyar TL seviyelerindeydi. Fakat düşüş serisi yeni yılla birlikte hız kazandı. Bireysel taşıt kredisi kullanımı 74.4 milyar liradan yılın ilk haftasında gerileme sürecine girdi. Gelinen 8’inci hafta bu seviye 68.3 milyar TL’ye kadar geriledi. 9’uncu haftada düşüş döneminin sona erdi. 28 Şubat verilerinde düşüş trendi yönünü yükselişe çevirerek 68.4 milyar TL’ye çıktı.
2026’da iki yerli elektrikli daha geliyor
Türkiye kısa süre içinde yüzde 100 elektrikli araç tarafında da önemli bir üretim payına sahip olacak. Bunun ilk girişimini Ford Otosan elektrikli Transitle yaptı. Ardından Türkiye’nin ilk yerli markası olan Togg T10X Mart 2024’te pazara çıktı. Şimdi ise geçen sene açıklanan BYD fabrika kurma aşamasında. Marka burada elektrikli modellerinin de üretimini gerçekleştirecek. Aynı zamanda bir önceki hafta Hyundai de Türkiye’de yeni bir elektrikli modelin üretimine başlayacaklarını duyurdu. İki marka da üretime 2026 yılında başlayacak. Böylece hem kredi hem de vergi avantajları bulunacak. BYD daha şimdiden en vergi yaptırımlarına yatırım kararıyla çalım atmış bunu şimdi bir de BDDK kararıyla kredi tarafında da avantaja dönüştürecek.
Pazardaki payları yüzde 12’yi aştı
Elektrikli otomobil satışlarında da tam gaz artış sürüyor. Benzinliden sonra ikinci sırayı hibrit araç satışları aldı. Hibrit otomobil satışları 37 bin 864 ile yüzde 28,7 paya sahip olurken, elektrikli otomobil satışları 16 bin 698 ile pastadaki payını yüzde 12,7’ye çıkardı. Tabi en çok talep düşük ÖTV oranına sahip olan 160 kW altındaki elektrikli otomobillerde oldu. Öte yandan dünyada da satışlar hız kesmedi. İlk 2 aylık dönemde satılan elektrikli araç sayısı 2.4 milyon adedi geçti. Bunun sadece 1.4 milyon adedini Çin pazarı oluşturdu. Tesla satışları başta Avrupa ve Çin olmak üzere sert düşüşler yaşadı. Ocak-Şubat 2025’te elektrikli araç satışları yüzde 30 arttı. Sadece Şubat 2025’te küresel elektrikli araç satışları, yıllık bazda yüzde 49 artışla yaklaşık 1,2 milyona ulaştı. ncak satışlar geçen ay, Ocak 2024’e göre yüzde 3 azaldı.
