Açılış konuşmalarını TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak, Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu, Data Market CEO’su Murat Boyla, sahibinden.com CEO’su Burak Ertaş ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Çoştu’nun yaptığı toplantıda, sektörün 2023 performansı ve geleceği hakkında görüşler paylaşıldı. Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl de raporun sonuçlarını açıkladı.
Rapor çalışmasına 2023 yılında 10 bin 424 şirket katıldı. Rapora göre Türkiye Bilgi ve İletişim pazarı büyüklüğü 2023 yılında TL bazında bir önceki yıla kıyasla yüzde 83 oranında büyüyerek 784,6 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakamın 36 milyar TL’lik kısmını ölçümlemeye yeni eklenen şirketler oluşturdu. 2019-2023 yılları arasında sektörün TL bazındaki yıllık ortalama büyümesi yüzde 50 civarında seyretti. Sektörün dolar bazındaki büyüklüğü ise yüzde 27’lik bir artışla 33 milyar dolara çıktı. Global BIT pazarı aynı yıllarda yüzde 1,1 büyüdü.
Alt kategoriler
Toplam sektör büyüklüğünü oluşturan iki ana unsura bakıldığında; 2019-2023 yılları arasında daha hızlı büyüyen bilgi teknolojilerinin, 2023 yılında pazar büyüklüğü olarak iletişim teknolojilerinin önüne geçtiği görüldü. 2019-2023 yılları arasında yüzde 60 büyüyen bilgi teknolojileri, 2023 yılında 402,2 milyar TL’ye ulaşırken; iletişim teknolojileri ise yüzde 41 büyüyerek 382,4 milyar TL’ye çıktı. Bilgi teknolojileri son dört yılda artan kura rağmen büyürken, iletişim teknolojileri kurdan etkilenerek küçüldü. Bilgi teknolojilerinin 2023 yılında dolar bazında büyüklüğü 16,9 milyar dolara, iletişim teknolojilerinin ise 16,1 milyar dolara yükseldi.
Bilişim Teknolojileri Donanım kategorisi yüzde 68 büyüyerek 133 milyar TL seviyesine çıkarken, Bilişim Teknolojileri Yazılım yüzde 132 büyüyerek 206,9 milyar TL oldu. Bilişim Teknoloji Hizmet ise yüzde 96 büyüyerek 62,2 milyar TL’ye ulaştı.
İletişim Teknolojileri Elektronik Haberleşme kategorisi yüzde 72 büyüyerek 224,5 milyar TL, iletişim teknolojileri Donanım kategorisi ise yüzde 93 büyüyerek 157,8 milyar TL’ye çıktı.
Sektörde öne çıkan teknolojiler
Rapora göre 2023 yılında Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe öne çıkan teknolojiler; üretken İş Hayatında GenAI, Bulut Dönüşümü, Platform Mühendisliği ve Sektörel Metaverse olmak üzere dört ana başlıkta değerlendirildi. İş Dünyasında Sürdürülebilirlik ise etkisi devam eden trend olarak yer aldı.
2023 yılı global bilgi ve iletişim pazar büyüklüğü
TÜBİSAD raporuna göre, global Bilgi ve İletişim pazarı büyüklüğü 2023 yılında yüzde 1,1 oranında büyüyerek 4,45 trilyon dolar seviyesine yükselirken; bilgi teknolojileri pazarı aynı oranda daralma gösterdi, iletişim teknolojileri pazar büyüklüğünde ise yüzde 4,1’lik bir büyüme görüldü.
Teknokentler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan istatistikler baz alındığında 2022-2023 yılları arasında teknokent sayısının yüzde 4,1 artarak 101’e çıktığı ve şirket sayısının yüzde 14,5 oranında artarak 10 bin 275 seviyelerine geldiği görüldü. Teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan kişi sayısı yüzde 16,3’lük artışla yaklaşık 93 bin kişiden 108 bin 360 kişiye geldi. Teknokentlerin toplam cirosu yüzde 174,5 büyüme oranıyla 75,6 milyar TL’den 207,5 milyar TL’ye ulaştı. Cirodaki artışla birlikte yüzde 138,7’lik artış oranıyla toplam ihracat 19,9 milyar TL’den 47,5 milyar TL’ye yükseldi.
İhracat
2023 yılında toplam ihracatta yüzde 85’lik büyüme gözlendi ve 58 milyar TL’ye ulaştı. Toplam ihracat içerisindeki en büyük payın ise Bilgi Teknolojileri Yazılım kategorisinde olduğu görüldü. BT Yazılım ihracatı yüzde 92 oranında büyüyerek 52 milyar TL tutara ulaştı. Sektörün toplam ihracatı 2018-2022 yılları arasında dolar bazında yıllık ortalama yüzde 22 büyüdü.
İstihdam
Sektörün toplam istihdamı yüzde 11’lik büyümeyle 237 bin kişiye ulaştı. Sektörün yüzde 31’ini kadın çalışanların oluşturduğu görülürken, üniversite mezunu çalışanlar ise yüzde 63’lük bir orana sahip oldu.
