Kurak geçen kış mevsimi sadece tarım üretimini değil, bal üreticilerini de etkiledi. Havaların mevsim normallerinin üzerinde gitmesi arıların dengesini bozdu. Arıların kış süreci “uyuma” olarak tanımlanıyor. Kış sezonunda arılar küçültülen giriş deliğini sadece ihtiyaçları için kullanıyor. Ancak bu mevsimde normal koşullarda kovan içinde kışlamaları gereken arılar, kovan dışında çiçek arıyor.
Çiçek bulamayan arıların zayıflamaları, güçlülerinse zayıf kovanları yağmalaması kış kayıplarını artırıyor. Isıdan kaynaklanan diğer bir sorun arıların bu mevsimde yavru atımına gitmesi. Bal üreticisi Cihan Sancak “Üretim yazın gerçekleşiyor ama esas arıcılık sonbahara girerken başlıyor” diyor.
Yaşanan kayıp yüzde 20-25’lere çıktı
Sektörde yüzde 5-10 arasındaki bir kış Kaybının normal olduğunu ancak hava nedeniyle yaşanan kaybın bu yıl yüzde 20-25’lere çıktığını söylüyor. Şu anda kovanlarda kış arıları var.
Bunlar kovanları yaza taşıyacak arılar olarak tanımlanıyor. Bu mevsimde içeride yavru bulunmuyor ama sıcak havalar nedeniyle bazı kovanlarda yavrulamanın başladığına dikkat çekiliyor. Bu da kovanların ani soğuğa karşı korunması ve beslenme sorunlarını beraberinde getiriyor.
Viral ve mantar hastalıklarına davetiye çıkarıyor
Arılar için soğuk hava deposu Muğla İl Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, bu mevsimde ana arının yumurtlamaya devam etmesinin ani sıcaklık değişikliklerinde atılan yavruların üşümesine, besin tüketiminin artmasına, yavru çürüklüğü başta olmak üzere diğer bakteriyel, viral ve mantar hastalıklarına davetiye çıkardığına dikkat çekiyor.
Saylak, arıların 0 rakımdan ziyade hava sıcaklığının düşük seyrettiği yüksek rakımlarda kışlatılması gerektiğini söylüyor. Son yıllarda Avrupa’da uygulanan soğuk hava depolarında arı kolonilerinin kışlatılması, besin ihtiyaçlarının düzenli kontrol edilerek kolonilerin açlık yönünden takviye edilmesi de bir diğer çözüm olarak görülüyor
İklim çam balını da vuruyor
Küresel ısınma ve yangınlar çam balı üretimi için gerekli olan Basra böceğinin yaşam döngüsünü de olumsuz etkiliyor. Son iki yıldır Muğla’daki orman yangınları Basralı çam ormanları varlığını ve çam balı üretimini ciddi oranda düşürdü.
Muğla İl Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, “3 milyona yakın arı kolonisinin konaklayabileceği alanlar daraldı ve belirli alanlar (Menteşe Marçalı Mevki, Dalaman Bayram Dağı, Datça Alavera Karaköy ve Emecik, Bodrum Mazı ve Torba, Milas Kalınağıl ve Korucuk, Yatağan Çamlıca ve Bencik, Marmaris Hisarönü, Fethiye Faralya ve Dodurga) dışında çam balı üretilemez hale geldi” diyor.
Saylak, Basra böceğinin 500 rakımların üstüne çıkarak bölgenin kuzeyinde yerleşmeye başladığını söylüyor. 2019’da misafir arıcıların üretimiyle birlikte Muğla’da 30 bin tona yakın çam balı üretilirken, 2020’de 6 bin 103 ton, 2021’de yangınlarında etkisi ile 3 bin 800 ton civarında çam balı üretildi.
