Necmi ÇELİK
Türkiye’nin ilk karşılıksız tiyatro destek programı olarak adlandırılan “Kumbara Sende”, 72 özel tiyatronun üyesi olduğu Tiyatro Kooperatifi ile Anadolu Efes tarafından hayata geçiriliyor. Programa, Kooperatif’e dahil tiyatroların yanı sıra 6 Şubat depreminden etkilenen illerdeki kooperatiflerin ortağı olan özel tiyatrolar da başvurabilecek. Türkiye’de ilk kez karşılıksız bir tiyatro desteği sağlamak için Tiyatro Kooperatifi tarafından tasarlanan program, özel tiyatroların ayakta kalma mücadelesine sürdürülebilir bir katkı sunmayı amaçlıyor.
Anadolu Efes’in öncü desteğiyle başlayan Kumbara Sende ile, özel tiyatroların ihtiyaçlarına kaynak yaratarak tiyatro ekiplerinin sürdürülebilir bir şekilde üretim yapmaları ve seyircileriyle buluşmalarına katkı sağlanması hedefleniyor. Programa başvuran tiyatrolar, sahne ve depo kirası, prova alanı, elektrik, su, doğalgaz ve nakliye gibi ihtiyaçlarında kullanmak üzere maddi destekten faydalanabilecekler.
Tiyatro Kooperatifi’ne üye olan ve İstanbul’da faaliyet gösteren tiyatroların yanı sıra, 6 Şubat depreminden etkilenen illerde bulunan Akdeniz Bölge Tiyatro Kooperatifi ile Güneydoğu Anadolu’da faaliyet gösteren Ahura Tiyatro Kooperatifi’ne üye olan tiyatrolar da bu desteğe başvurabilecek.
Seyircilerimizin katkısı dışında yeni bir fon yapısı kurma fikrimiz vardı
Kumbara Sende isimli kampanyanın tiyatro adına ilk gerçek destek programı olduğunu belirten ünlü tiyatrocu ve Tiyatro Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Mert Fırat, pandemi sonrasında tiyatro dünyasında çok ciddi bir kenetlenme olduğunu ve Tiyatro Kooperatifine üye olan tiyatro sayısının 72’ye ulaştığını söyledi.
Mert Fırat Kumbara Sende kampanyası fikrinin gelişimi konusunda şu görüşleri ifade etti: “ Tiyatro Kooperatifi olarak özel tiyatroların yaşadığı sorunların çözümü için kamu kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademi, ulusal ve uluslararası kültür kurumları ile işbirliği yapıyoruz. Tiyatrocuların şimdiye kadar çok fazla yer almadığı alanları doldurmaya ve etki yaratmaya çalışıyoruz bu ortak çabalarla. Çok kırılgan bir yapıya sahip olan tiyatroların nasıl birlikte hareket edebileceği konusunda bu dönemde stratejik konuşmalar yaptık hep birlikte. Anadolu Efes yıllardır tiyatrolara, sanatın her alanına destek oluyor. Tabii ki pandemi dönemindeki destekleri çok başka idi. Bu nedenle Anadolu Efes’in özel tiyatrolar cephesinde ayrı bir yeri var. Birlikte düşünebilme kültürünü çok önemsiyoruz, bize çok şey öğretiyor. O zamanlardan beri aklımızda seyircinin katkısı dışında özel bir fon kurabilme fikri vardı. Kurumsal şirketleri de harekete geçirebilecek bir ortak proje nasıl geliştirebiliriz bunu düşünüyorduk. Bu anlamda çeşitli kurumlarla birlikte çalışıyoruz. Ne zaman sanatın desteğe ihtiyacı olsa Anadolu Efes’in kapısını çaldık, hatta bazen de onlar bizim kapımızı çaldı sizler için neler yapabiliriz diye. Kumbara Sende projesi konusunda bir anlamda ilk ateşi yakan kuruluş da Anadolu Efes oldu.”
Kumbara Sende kampanyasının kurumlarla dayanışma içinde olmanın yanı sıra aslında sanatın şeffaf yönetimini de gerçekleştirebilecek bir model olduğunu ifade eden Mert Fırat “Sadece bir finansal kaynak yaratmanın ötesinde, var olan finansal işleyiş yapısının biraz daha içini açtığımız kurumsal şirketlerin ve seyircinin daha iyi anlayabileceği yeni bir özelliklik katmış olduk Kumbara Sende ile. Burada sahneli sahnesiz özel tiyatroların işletme giderleri, faturaları,kira ve personel giderleri var ayakta kalabilmeleri için. Turne desteği de bu anlamda çok değerli. Tiyatroların ihtiyacı olabilecek birçok başlıklı bir fon yapısı kurmayı amaçlıyoruz ”dedi.
Bu fondan yararlanabilmek için kabul kriterleri de olduğunu hatırlatan Mert Fırat “Öncelikle Tiyatro Kooperatifi üyesi olmaları gerekiyor. Deprem bölgesinde ise Aura ve Akdeniz bölgesi tiyatro kooperatiflerine üye olmaları kriterimiz var. 2023-2024 sezonu içinde en az bir oyun oynamaları bizim için önemli veya 2024 için sahneye koyacakları bir oyunları olması gerekiyor”diye konuştu.
Kumbaraya destek için çağrımız tüm şirketlere
Anadolu Efes Türkiye Genel Müdürü Onur Altürk yaptığı konuşmada : “Kumbara Sende tiyatrolara karşılıksız destek programının ilk örneği. 36 yıldır görsel sanatlardan müziğe, tiyatroya ve kültür-sanatın her alanına destek veriyoruz. Her zaman sanatın ve sanatçının yanında olmaya çalışıyoruz. Kültür ve sanatın iyileştirici ve birleştirici bir gücü var ve tiyatro da bu konuda çok önemli bir rol oynuyor. Tiyatronun mevcut sorunlarını çözmesi ve içinde bulunduğu zorlukları aşması için kollektif bir çabaya ihtiyaç var. Kapanan özel tiyatrolara baktığımızda son dönemde tiyatroların sıkıntılarının arttığının da farkındayız. 105 tiyatro faal görünüyor ama bu şartlarda nasıl aktifler sormak lazım. Aktif olan tiyatroların birçoğu sahne bulmakta, lojistik maliyetlerini karşılamakta, faturalarını ödemekte ya da dekorlarını koyacak bir depo bulmakta zorluk yaşıyor. Kültür sanata bu kadar emek ve gönül vermiş bir şirket olarak bu tabloya çok daha fazla seyirci kalmak istemedik ve Tiyatro Kooperatifi ile birlikte bu yolculuğa çıktık. Kumbara Sende ile daha ileriye taşıyoruz. Tiyatro Kooperatifi üyelerinin ve deprem bölgesindeki tiyatroların belirlenen kriterlere göre faydalanabilecekleri karşılıksız bir destek programı açıklıyoruz. Bu kollektif bir çaba ve bu vesileyle özel sektördeki diğer kuruluşlara da bir çağrı yapmak istiyorum. Kumbara Sende kampanyasına onların da desteğini bekliyoruz. Biz kendi ölçümüzde destek olmaya çalışacağız ama bu mesajımı tüm şirketler dünyasına ulaştırmak istiyorum. Biz Anadolu Efes olarak her zaman sanatın ve sanatçının destekçisi olmaya devam edeceğiz” dedi.
