Hayriye MENGÜÇ
Aralarında çelik üretimi yapan da var, inşaat, tarım, mobilya, tekstil, kauçuk ve plastik sektörlerinde üretim yapan da… Kimi şirket sahibi, kimi ortağı. Hemen hepsi yüksek eğitimli, bilgi çağının gereği üst düzey beceriye; üstelik hem saha hem de üretim bilgisine sahipler. O nedenle kendilerine hem ‘altın yakalı’ hem de ‘mavi yakalı’ diyorlar.
2023 yılında 35 kadın bir araya gelerek kurdukları Uluslararası Sanayici İş Kadınları Derneği (USİTAD) ile Türkiye’de kadın girişimciliğini artırılması, kadın istihdamı önündeki engellerin kaldırılması ve kadınların tıpkı hizmet sektöründe olduğu kadar sanayide de aktif olabilmesi için projeler üretmeyi hedefliyor. Amaçları, erdemli etik bir sistemin içinde topluma rol model olmak. USİKAD Başkanı Müge Öz, özellikle niş projelere odaklandıklarını ve bu konulardan üretim yapıp ‘Made in Türkiye’ algısına destek olacaklarını söylüyor ve ekliyor: “Şikayet etmeden sorun ve aksaklıklara çözüm önerileri getiriyoruz.”
“Üretime girelim”
Kadın girişimcilerin yüzde 47’sinin hizmet sektöründe yer aldığına işaret eden Müge Öz, kadının üretimde çok başarılı olduğunu vurgulayarak, “Girişimci kadınlara umut olmayı, yaptığı işte daha istekli olması için yol göstermeyi ve işlerini kolaylaştırmak için her alanda destek olmayı amaçlıyoruz” diyor.
Örneğin ipek böcekçiliğinin yıllar içinde yok oluşuyla ilgili uluslararası bir projeye başlanmış. Kadın girişimciler başta olmak üzere bu konularda üretim yapanları desteklemek istiyorlar. Öz, “Niş alanlarda fark yaratarak ‘Made in Türkiye’ algısına destek olacağız. Yok olmaya yüz tutmuş milli değerlerimize ve yerli üretimimize uluslararası akreditasyon almaya ve bir girişimcilik ekosistemi oluşturmaya çalışıyoruz. İkinci projemiz ise kadın organize sanayi bölgesi (OSB) projesi” diyerek özetliyor.
Kadın OSB’si ve ortaklık kültürü
Ortaklık kültürünü işleterek küçük sanayilerin yanı sıra kadın OSB kurulmasını hedeflediklerini belirten Müge Öz, “Tamamen kadın girişimcilerden oluşan bir OSB kurmayı planlıyoruz. Burada ekonomik, sosyal, verimlilik ve çevresel koşullar tüm yanlarıyla gözetilerek kadının iş hayatındaki bütün süreci için planlama yapılacak. Kadının ailedeki, iş hayatındaki ve eş olarak yönetim kurulundaki rolleri de dahil bir ekosistem kurulması planlanıyor. İçinde OSB Akademisi, özel bir eğitim merkezi ve kuluçka merkezi olacak” diye anlatıyor.
Türkiye toplam ihracatının yüzde 20’sinin kadınlar tarafından gerçekleştirildiğinin altını çizen Öz, “Küçük ölçekli şirketler ile büyükleri partner yapabiliriz” diyor. Konuyu projelendirdiklerini söyleyen Öz, kadınlarda ortaklık kültürünü artırmak gerektiğini düşünüyor. “Kadınlar olarak kendi cam tavanlarımızı kırmak zorundayız” diyen Müge Öz, ayrıca uluslararası projeleri ve akademi-sanat-sivil toplum iş birliğini önemsediklerini ifade ediyor.
Yeşil pasaport için kolaylık
Başka bir istekleri ise ihracata ilk kez girmiş kadın girişimciye yönelik. Onlara göre; kadın girişimler ihracatta belirli rakamlar üzerine çıktıktan sonra, yeşil pasaport alımında kolaylık sağlanmalı. Müge Öz, “Kadın ihracatçıların yeşil pasaporta daha kolay erişimini sağlamak için Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin ihracat rakamlarının farklı bir gözle tekrar gözden geçirilmesi gerek” diyor. Öz; “Kadın girişimcilerin fuarlara katılımı desteklenmeli, bir şirkete kolaylık sağlanıyorsa en önemli kriterlerden biri kadın istihdamı olmalı” şeklinde isteklerini sıralıyor. Çünkü kadın girişimci bir yerlerde bir şey yapmaya çalışıyorsa, şartlarını zorluyorsa bu çaba, kadına başta finansal olmak üzere kolaylıklar sağlanmalı. Müge Öz’e göre “Bu adım, kadın ihracatçıların küresel pazarlara erişimini kolaylaştıracak.”
Dünyadaki ticaret hareketliliğine de dikkat çeken Müge Öz, Hırvatistan ve Kanada’ya yaptıkları ziyaretlerde Türkiye’deki kadın üreticilerden ürün alma isteğiyle karşılaştıklarını, erkek egemen sektörlerde çalışan kadın yöneticiler bulunduğunu, kadın üreticilerin daha rahat seyahat etmek için yeşil pasaporta ulaşmasının mutlaka kolaylaştırılması gerektiğini düşünüyor. Bu arada yoğun bir şekilde yurt dışı pazarları araştırıyorlar. Yakında Tunus’a gidip, sanayici kadınlar olarak neler yapabileceklerini değerlendirecekler.
İlk temsilcilik Erzurum’da açılacak
Dernek, uluslararası temsilciliklerin yanı sıra ülkenin her bölgesinde temsilcilik oluşturmayı hedefliyor. Yurt içinde ilk temsilciliğin Erzurum’da açılması planlanıyor. Müge Öz, Batıda kadınların bilgi, destek ve mentorluğu kolay bir biçimde alabildiğini belirtip “Doğu ve Güneydoğu’da aktif olmak istiyoruz” diyor.
