“Kur-enflasyon dengesiz, faaliyetten kazanan yok”

RECEP ERÇİN

Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) üyeleri, hammaddede yaşanan hızlı fiyat artışlarından şikâyetçi. Arzın sınırlı kalması ve geçen dönemde yapılan yatırımlarla talebin artması yüzünden atık kağıt piyasasında yaşanan dengesizlik nedeniyle yılbaşından beri hammaddeye yüzde 40 zam geldiğini belirten KASAD Başkanı Alican Duran, “Atık kağıda yılbaşından bu yana yüzde 40 zam geldi. Fiyat dalgalanmasının Avrupa ile eş güdümlü olması lazım yoksa karton ambalaj ihracatı sıkıntıya girer. Hurda kâğıt arzında sıkıntı var. Avrupa’da talep yokken ne oldu da bu oldu? Bugün biraz para kaybedip idare ederiz durumu var ama Avrupa ile uyumu oturtmamız lazım yoksa pazar kaybederiz” diye konuştu.

“DPT olsaydı da, herkes her yatırımı yapmasaydı”

10 Nisan’da yönetim kurulu üyelerinin de katılımı ile düzenlenen basın sohbetinde 2024 yılı değerlendirmelerini ve ilk çeyrek ardından 2025 yılına yönelik beklentilerini açıklayan KASAD Başkanı Duran, “Yüzde 40 artış bize yüzde 20 yansıyor. O yüzden sıkıntı var. Ya şirketler göğüsleyecek ya da nihai ürün fiyatlarına yansıyacak. Keyfi bir zam yapılmadığının farkındayız ama. Bu sene 1 milyon ton ilave kapasite geliyor içeriye. Keşke Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) olsaydı da herkes her yatırımı yapmasaydı. Uygun olup olmadığının devletten cevabı gelseydi. Burada iş var biz de yapalım mantığı bu tür sonuçları doğuruyor. Yarın ABD de çok ciddi kontaklar alabiliriz ama içimizdeki dengesizliklerden dolayı kaybedebiliriz. Dünyadaki fiyatlama neyse hammadde maliyeti buna uygun olmalı. İhracat olmadan büyük ambalaj şirketleri yaşayamaz” yorumu yaptı.

“Selüloz üretimi için devlet işin içinde olmalı”

Kur ve enflasyon dengesizliği yüzünden faaliyet kazancı sağlayan karton ambalaj üreticisi olmadığını dile getiren KASAD Başkanı Duran, “Bu birçok şeyi batıracak. İyi bir hizmet ülkesi ve sanayi ülkesiyiz ama yüksek teknoloji satmıyoruz. Yüzde 35’ler (kur-enflasyon farkı) içinden çıkılacak, sürdürülebilir oranlar değil. Bir sene iki sene sabredebilirsiniz…” ifadelerini kullandı.

Türkiye’de selüloz üretilmediğini sektörün bu anlamda ithalatçı ve atıktan dönüştürülen hammaddeye muhtaç olduğunu kaydeden Duran, şunları söyledi: “Selüloz dünyada birkaç kartelin elinde. Çin çok fazla yatırım yaptı. Almanya’nın üretimi 1,2 milyon ton iken Çin’de tek bir şirketin bir makinesi yılda 1,6 milyon ton üretiyor. Çin’in üretimi 15 milyon ton. Selüloz hammaddesi fiyatına dünyada karton satılıyor. Selülozdan yapılan kartonun fiyatı 750 dolar. Fiyatı neredeyse geri dönüşümlü hammadde ile aynı. Türkiye mutlaka kendi selüloz bazlı bir fabrikaya sahip olmalı. Daha önce SEKA vardı. 1936’da Atatürk’ün üzerinde özellikle durduğu sanayi hamlesi idi. İzmit’te başladı ve tüm tesisleri entegre idi. Selülozdan karton kağıda kadar ama 2005’te kapandı. Özel sektörün selüloz üretimine gücü yetmiyor. Selüloz üretimi için devletin işin içinde olması lazım. Selülozu sadece kağıt sektörü değil tekstilde alıyor. Bir grubun üzerine vermek doğru değil.”

“ABD pazarında önemli olan fiyat değil güven”

Yönetimsel yanlışlara da değinen KASAD Başkanı Duran, “Net ihracatçı olduğumuz sektörümüzde ithalata koruma önlemi aldık. İlişkiler ve güveni sağlamadan fiyatla gitmek Çin yaklaşımı oluyor. Türkiye ilişkilerle yürümeli. O yüzden Avrupa’nın tedarikçisiyiz. En iyi hurdayı herkesten en iyi bizim toplamamız lazım. Toplamada sıkıntımız da yok ama ayrıştırmada var. Avrupa’da büyük dediğimiz ABD’de orta büyüklüğe denk geliyor. ABD, Çin’e olduğunun yüzde 10’unu bize dönse full kapasite oluruz, bir o kadar da yatırım gerekir. Amerikalıların yoğurt yiyişi Avrupa’dan farklı, başka bir dünya, başka bir anlayış. Ben 15 senedir uğraşıyorum ihracat da yapıyorum ama orası için hiçbir şey değil. Orada da ilişkiler çok önemli ucuza hiç bakmıyorlar yüzde 20-25 fazla da verebiliyor; bunu yaşatacak kar marjları var” bilgilerini paylaştı.

“Yatırım siyasete değil hukuka bakar”

Piyasalarda yaşanan gelişmelerin sektöre etkisine ilişkin soruları da yanıtlayan KASAD Başkanı Duran, “Geçen hafta en büyük yabancı tahvil satışı geldi. Kur politikasından memnun kalmasak da son olaylar ülkenin imajı açısından olumsuz oldu. Birçok müşteriden soru aldık; ürünü alabilecek miyiz diye.. Bir güven bunalımı var. Yatırım siyasete filan bakmaz, hukuka ve güvene bakar” İfadelerini kullandı.