Emre ERGÜL
“Dünyada 4 çeşit ülke vardır: Gelişmişler, gelişmekte olanlar, Japonya ve Arjantin…” Nobel ödüllü ekonomist Simon Kuznets, Güney Amerika ülkesinin önemini 1970’lerde bu cümle ile anlatmıştı. Yarım asır sonrasında, ekonomik kriz ve yüksek enflasyonla boğuşan Arjantin bir kez daha dünyanın gündeminde.
Pazar günü, 5 adayın yarıştığı devlet başkanlığı seçiminin ilk turu yapıldı. Anketler, “Merkez Bankası’nı kapatacağım” diyen, dolarizasyon isteyen aşırı sağcı ekonomist Javier Milei’yi favori gösteriyor; ülkenin mevcut krizinden sorumlu tutulan Ekonomi Bakanı Sergio Massa’ya pek şans tanımıyordu. Ancak yüzde 74 katılımın olduğu seçimde sandıktan “Üçüncü olur” denilen Massa çıktı. İktidardaki “Peronist” ittifakının adayı Massa, yüzde 36.33 ile ilk turu önde tamamladı. 13 Ağustos’ta düzenlenen ön seçimlerde en yüksek oyu alan Özgürlük Gelişimi Partisi’nin adayı Milei, yüzde 30.18 ile ikinci sırayı aldı.
Ülkenin eski Güvenlik Bakanı Patricia Bullrich ise yüzde 23.82 ile sıralamada üçüncü oldu. (Diğer iki aday, yüzde 8’lere ulaşamadı.) Seçimi kazanabilmesi için adaylardan birinin yüzde 45 oy alması ya da yüzde 40’ı aşan bir adayın diğerine 10 puan fark atması gerekiyordu. Sandıktan bu yönde bir sonuç çıkmadığı için 19 Kasım’da seçimin ikinci turu yapılacak.
Bu kez Massa ile Milei kozlarını paylaşacak. 1991’den bu yana enflasyon rakamlarının ilk kez üç haneye ulaştığı ülkede Peronistlerin ilk tur zaferi dünya basınını şaşırttı. Buna rağmen Milei kendinden emin konuştu: “Halkın üçte ikisi değişim istediğini gösterdi. Değişim olacak. Son 100 yılın en önemli seçimiyle karşı karşıyayız.
Birlikte çalışırsak kazanabiliriz, birlikte çalışırsak ülkemizi kurtarabiliriz.” Massa’nın zafer konuşması ise sakindi: “Bize oy verenlerin çoğunun en çok acı çekenler olduğunu biliyorum. Ülkemiz, karmaşık, zor bir durum yaşıyor… Onları yüzüstü bırakmayacağım.” CNN’e konuşan bir seçmenin “Peronizm, en yoksullarımızın bile temel şeyleri parmaklarımızın ucuna getirebilmesi olasılığını sunan tek alandır” sözleri ise Massa’nın şok ilk tur zaferini açıklar gibiydi.
“İkinci turda katılım bu kadar düşük olmaz”
Sıradışı ekonomist Javier Milei’nin kazandığı ağustostaki ön seçimlere katılım yüzde 81’di. Milei’nin ikinci geldiği pazar günkü ilk tur seçimlerinde ise oran yüzde 71’di. CNBC TV, “Bu oran, 1983’ten bu yana en düşük genel seçim katılımı” derken; Milei destekçilerinin bir kısmının zafer rahatlığıyla sandığa gitmediğine dikkat çekildi. Milei yanlısı gazeteler, ikinci turda katılımın daha yüksek olacağını ve Milei’nin kazanacağını belirtti. 4 yıllığına yeni devlet başkanı olacak kişi, aralık ayı başında görevi devralacak.
