Ankara
CNN’e röportaj veren Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Genel Kurulunun sadece ülkeleri değil, özel sektörü, sivil toplumu, kadın ve gençlik örgütlerini, bilim insanlarını da bir araya getirdiğini kaydetti.
Guterres, önemli kararların verilmesi ve uygulanmasında BM’nin gücünün kısıtlı olduğunu ifade ederek “gücün üye devletlerde” olduğunun altını çizdi.
BM’nin ikna olmayan tarafları bir araya getiremeyeceğini söyleyen Guterres, 2014’te imzalanan Minsk Anlaşması’nda Rusya’nın BM’nin arabulucu olmasını istemediğini hatırlattı.
Guterres, sorunun çözümüne yönelik çeşitli eylem biçimlerinin geliştirildiğini ve BM’nin “kendisine izin verilen tüm alanlarda elinden geleni yaptığını” ifade etti.
Karadeniz Tahıl Girişimi’nin önem verilen konulardan biri olduğuna işaret eden Guterres, gıda depolarına yönelik bombardımanların dünyanın ihtiyaç duyduğu gıda ve gübreyi sağlama çabalarını “baltaladığını” vurguladı.
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile 13 Eylül’de, Rusya’nın Amur bölgesindeki Vostonçniy Uzay Üssü’nde görüşmesinin hatırlatılması üzerine Guterres, Rusya’nın silah satışı konusundaki BM yaptırımlarına saygı göstermesini umduğunu söyledi.
Guterres, “Aksi takdirde Güvenlik Konseyi’nin çalışmalarında çok ciddi bir sorun daha yaşayacağız.” dedi.
“Sahip olduğumuz şey, sesimiz ve bu sesin ne kadar güçlü çıktığıdır”
BM Sekreteri’nin hiçbir gücü ve parası olmadığını vurgulayan Guterres, “Sahip olduğumuz şey, sesimiz ve bu sesin ne kadar güçlü çıktığıdır. Benim bu sesi güçlü kılma gibi bir sorumluluğum var.” diye konuştu.
Guterres, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri süper güçler arasındaki bölünme nedeniyle BM’nin “sözlü ifade gücünün” engellendiğini belirtti.
Savaştan bu yana “süper güçler arasında emsali görülmemiş düzeyde bir bölünme yaşandığını” ifade eden Guterres, “Soğuk Savaş döneminde bile her şey bugün olduğundan daha öngörülebilirdi.” dedi.
“Siyasi kararlar ve jeopolitik bölünmeler, BM’nin çalışmalarını felce uğratıyor”
Guterres, var olan jeopolitik bölünmelerin “dramatik zorluklara” yanıt vermeyi güçleştirdiğini kaydederek “Üye ülkelerin birlik olmasına her zamankinden daha fazla ihtiyaç var.” değerlendirmesinde bulundu.
Dünyadaki insani ve uluslararası yardımların yarısından fazlasının BM aracılığıyla sağlandığını ifade eden Guterres, siyasi kararların BM’nin çalışmalarını felce uğrattığını ve özellikle “daha fazla güce sahip olan” üye devletlerin söz konusu bölünmelerin üstesinden gelinmesine yardımcı olmasının beklendiğini kaydetti.
“İklim krizine yönelik gereken adımlar atılamıyor”
“Kilit üye ülkeler” arasında “yeterli” dayanışma ve mutabakat olmadığı için iklim krizine yönelik gereken adımların atılamadığına işaret eden Guterres, bu yılki görüşmelerde 2015’te dünya liderlerince kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SDG) yerine getirmek için harekete geçilmesi için çalışılacağını belirtti.
Emisyonları, 2030’a kadar, hedeflendiği gibi yüzde 45 azaltabilmek için gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ekonomiler arasında yapılacak “sağlam temelli bir anlaşmanın” gerekliliğinin altını çizen Guterres, emisyonlar azaltılmadığı takdirde “dramatik” zorluklarla karşı karşıya kalınacağını söyledi.
Guterres, ülkelerin, yapay zekanın insanlık için bir tehdit olarak değil yararına kullanılmasını garanti altına almak için bazı yönetim mekanizmalarını bulmak amacıyla bir araya gelmesi gerektiğini ifade etti.
BM Genel Sekreteri, gelecek dönem için aday olmayacağını da açıkladı.
