New York
BMGK‘da, “Arria formula” olarak bilinen ve ülkeler arasında uzlaşı olmadığı zaman resmi format dışında düzenlenen toplantı kapsamında Rusya, “Çocuklar ve Silahlı Çatışma: Ukrayna Krizinde Çocukların Çatışma Bölgesinden Tahliyesi” konusunu ele aldı.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia’nın başkanlığında yapılan toplantı, İngiltere’nin karşı çıkması nedeniyle resmi BM kanallarından canlı olarak yayınlanamadı. Rusya’nın BM Daimi Temsilciliğinin sosyal medya hesabından yayınlanan toplantıya bazı tartışmalı isimler video konferans yoluyla katılım sağladı.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Nebenzia, Batı’nın Rusya karşıtı savaş yürütmek için çocuklar konusunu gündemde tuttuğunu, çocukların zorla kaçırıldığına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını savundu.
Çocukların özellikle Dontesk bölgesindeki çatışma alanından uzaklaştırılmak için geçici süreliğine Rusya’ya götürüldüğünü savunan Nebenzia, çocukların aileleriyle iletişiminin sürdüğünü ve çatışma sona erdikten sonra iade edileceklerini iddia etti.
Nebenzia, Batı ülkelerindeki bazı Ukraynalı ailelerin çocuklarının sosyal hizmetler tarafından zorla alıkonulduğunu belirterek, “Batı gerçekten çocuklara değer veriyorsa bu iki yüzlülüğe son vermeli” ifadelerini kullandı.
UCM’nin yakalama kararı bulunduğu Lvova-Belova toplantıya katıldı
Toplantıya video konferans yoluyla katılım sağlayanlardan biri Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) 18 Mart’ta Ukrayna’da işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakalama kararı çıkardığı Rusya’nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna Lvova-Belova oldu.
İngiltere gibi konsey üyelerinden bazılarının tepki göstermesine rağmen toplantıya katılım sağlayan Lvova-Belova, “Ukrayna’dan Rusya’ya geçici olarak getirilen” çocukların bulundukları merkezlerdeki videolarını gösterdi.
Lvova-Belov, “Donetsk’te güvenli bölge olmadığı için çocukların özellikle yetimhanelerden tahliye edildiğini” savunarak, “koruma amaçlı” ailelerden alınarak getirilen çocukların da ilk fırsatta tekrar aileleriyle birleştirileceğini kaydetti.
Diğer tartışmalı katılımcı ise Doğudaki ayrılıkçıların tek taraflı olarak ilan ettiği “Donetsk Halk Cumhuriyeti” yetkilisi Daria Morozova oldu. BMGK üyeleri mart ayında Morozova’nın konseyi bilgilendirmesine ilişkin talebi reddetmiş ve engellemişti.
“Lvova-Belova Lahey’de yaptıklarını anlatsın”
Bazı BMGK üyeleri toplantıya katılım sağlamazken, diğerleri de katılarak Rusya’ya konuyla ilişkin tepkilerini dile getirdi.
İngiltere’nin BM Daimi Temsilciliği, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, Rusya toplantısının BM kanallarından yayınlanmasının engellendiğini belirterek, “Rusya UCM’nin yakalama kararı olan Maria Lvova-Belova’yı toplantıya davet etti. İngiltere hiçbir zaman Rusya’nın yalanlarını kolay bir şekilde yaymasına izin vermeyecek. Lvova-Belova’ya BM platformunda yalanlarını anlatma imkanı verilmemeli. Lvova-Belova yaptıklarını anlatmak istiyorsa, bunu (UCM’nin bulunduğu) Lahey’de yapmalı.” ifadelerini kullandı.
Brezilya ve Çin delegasyonu uluslararası hukuka atıfta bulunarak çocukların haklarının korunması gerektiğine dikkati çekerken, Malta ve İsviçre gibi ülkeler açık bir şekilde Rusya’yı kınadı.
Malta ve İsviçre delegasyonları toplantıya katılımlarının hiçbir şekilde “Donetsk Halk Cumhuriyeti”ni tanıma anlamına gelmediğini, Lvova-Belova’nın katılımının kabul edilemez olduğunu ve UCM kararını desteklediklerini dile getirerek, Rusya’ya Ukrayna topraklarından çekilme çağrısı yaptı.
ABD delegasyonu ise Rusya’nın çocukları zorla kaçırdığını ve Rus ailelere evlatlık vererek Ukraynalı kimliklerini yok ettiğini öne sürerek, tüm suçluların cezalandırılması gerektiğini savundu. Lvova-Belova ve Morozova’nın toplantıya katılımlarının da yasal olmadığına dikkati çeken ABD delegasyonu, Rusya’nın bu adımının BM kurumları kararlarına yönelik itaatsizliğini gösterdiğini söyledi.
UCM kararı
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Ukrayna’da işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında, Putin ve Lvova-Belova hakkında savaş suçu gerekçesiyle yakalama kararı çıkarıldığını duyurmuştu.
UCM’den yapılan yazılı açıklamada Putin ve Lvova-Belova hakkında, Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında Ukraynalı çocukların Rusya’ya kaçırılması suçundan yakalama kararı çıkarıldığı bildirilmişti.
Açıklamada, Ukraynalı çocukların Rusya’ya hukuka aykırı olarak götürülmesi suçuna her iki şüphelinin de iştirak ettikleri belirtilerek, Putin’in kontrolü altındaki kişilerin bu suçu işlemesine engel olmadığı gerekçesiyle sorumlu tutulduğu ifade edilmişti.
