Türkiye Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesi ve küresel etkilerini en aza indirmek için elini taşın altına en çok koyan ülke.
Rus işgaliyle başlayan savaş sebebiyle tahıl krizi, insani ve nükleer felaket tehlikesi, enerji krizi gibi sorunların küresel çapta büyümemesi için adımlar atıyor.
Türkiye’nin bu adımları başta Ukrayna olmak üzere tüm dünyada yankı buluyor.
Amerikan düşünce kuruluşu olan Atlantic Council’den Ukrayna Dış Politika Uzmanı Yevgeniya Gaber TRT Haber’e değerlendirdi.
“Türkiye krizleri önlemek için Karadeniz’de istikrar istiyor”
Yevgeniya Gaber, Ankara’nın adımların hayati önemini vurguladı:
“Türkiye kritik konumda. Çevresinde çatışma alanları var. Türkiye insani, gıda, enerji gibi krizleri önlemek ve kendi ulusal güvenliği için karadeniz’de istikrar istiyor. Çünkü Rusya Ukrayna’nın güneyini ele geçirirse Karadeniz Rus gölüne döner, bu, Türkiye’nin ulusal güvenliği için büyük sorun demek. Türkiye bunu önlemeye çalışıyor.”
Kış mevsiminin yaklaşmasıyla Rus Gazprom’un doğal gazı kesmesi Avrupa’yı tedirgin ediyor:
“Ruslar’ın enerjiyi silah olarak kullanması Avrupa’ya enerji çeşitliliğini artırması için fırsat. Küresel enerji güvenliği için farklı kaynaklara yönelmeleri gerek. Türkiye bu noktada hayati rol oynayabilir. AB ile Azerbaycan arasında gaz akışının artırılması öngörülüyor. Burada Türkiye TANAP ile enerji bağlantı noktası olduğunu gösterebilir. Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği gaz 5-10 yılda Türkiye ve Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını bitirmeye yardımcı olabilir.”
Tahıl krizinin küresel gıda felaketine dönüşmesini önlemede Türkiye’nin çabaları yankı buluyor.
Ukrayna Dış Politika Uzmanı Gaber, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çabasıyla sağlanan İstanbul inisiyatifi ile tahıl anlaşması hayati önemde. Odessa Limanı ve deniz yolunun açılması ile Ukrayna tahılını dünyaya sevkederek küresel piyasalar üzerindeki baskıyı azaltmada Türkiye’nin rolü çok önemli. Ayrıca Karadeniz’de seyrüsefer özgürlüğünün devamı Ukrayna ve Türkiye için çok önemli. Zira Rusya anlaşmalara bağlı kalmıyor.” diyor.
Türkiye’nin adımları öne çıkıyor
Türkiye’nin, insani koridor ve esir değişimindeki aktif rolü ile Zaporijniya Nükleer santrali konusundaki yaklaşımı da kritik önemde.
Uzman Gaber, “Türkiye, insani koridorlar ile sivillerin tahliyesinde aktif rol aldı. Ayrıca 2017’de kırımlı tatarların serbest bırakılmasında çok etkiliydi. Savaş esirlerinin değişimi konusundaki adımları çok önemli. Ruslar avrupa’nın en büyük nükleer tesisini şantaj olarak kullanıyor. Nükleer felaketi önlemek için türkiye’nin, ruslar’ın tesisten çekilmesinin önemini moskova’ya aktarması çok önemli.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Savaşın adil bir barış ile sonlanması için Ukrayna’nın toprak bütünlüğü hayati önemde görülüyor. Gaber’e göre, bunun için batılı ülkelerden ülkeye silah desteğinin sürmesi gerekiyor.
