Emre ERGÜL
Hindistan’da 9-10 Eylül’de düzenlenen G20 zirvesinde tanıtılan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomi Koridoru’nun (IMEC) piyasalardaki bomba etkisi sürüyor. Bazı Batı gazeteleri, “modern Baharat Yolu” olarak da anılan IMEC Koridoru’nun Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi”ne alternatif olacağına dikkat çekerken; Ortadoğu basını ağırlıklı olarak İsrail’in Arap ülkeleriyle ortak çalışacak olmasına dikkat çekti.
Basra’dan Şırnak’a, Şırnak’tan da Mersin’e
2033’te başlaması beklenen IMEC Koridoru, iki etaptan oluşacak. Mallar, Hindistan’dan deniz yoluyla BAE’ye; oradan da Suudi Arabistan ve Ürdün üzerinden demiryoluyla İsrail’e ulaşacak. İkinci aşamada da mallar İsrail limanlarından İtalya da da Fransa limanlarına denizyoluyla taşınacak. Çin’in “Kuşak ve Yol Projesi”- nin karayolu güzergâhında bulunan Türkiye, IMEC Koridoru’nda yok. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiyesiz koridor olmaz” diye tepki gösterirken; Batı medyasının önde gelen yayınları bu çıkışı manşetlerine taşıdı.
Londra’dan yayın yapan Middle East Eye da Erdoğan’ın tepkisini hatırlatıp, Türkiye’nin alternatif olarak Irak’ın mayıs ayında tanıttığı “Kalkınma Yolu Projesi”ni destekleyebileceğine işaret etti. 17 milyar dolara mal olacak proje, bin 200 kilometrelik demiryolu ve karayoluyla Türkiye’yi Basra Körfezi’ndeki Fav Limanı’na bağlayacak. Basra-Nasiriye-Necef-Kerbela-Bağdat-Samarra-Musul üzerinden Türkiye’ye getirilecek mallar, karayoluyla Şırnak-Mardin-Şanlıurfa-Gaziantep-Osmaniye-Adana üzerinden Mersin Limanı’na ulaştırılacak.
Projenin 2029’da hayata geçmesi bekleniyor. Irak Ulaştırma Bakanlığı da dün bir açıklama yayınlayarak, “Kalkınma Yolu”nda ilerleme sağlandığına dikkat çekti. Bakanlığın Basın İşleri Başkanı Maytham el-Safi, yazılı açıklamasında, “Ekonomik fizibilite çalışmasının ardından Kalkınma Yolu projesinin ilk bölüm tasarımlarını tamamladık ve iki firma zemin etütlerine başladı. Proje, bildirildiği gibi herhangi bir ülkenin girişimiyle çelişmiyor. Projemizin, ulaşımın kolaylaştırılması ve Asya ile Avrupa’nın birbirine bağlanması açısından en uygun proje olacağına inancımız tam” dedi.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, geçtiğimiz mart ayında Ankara’yı ziyaret edip, Erdoğan’la görüşmüştü. Proje kapsamında Sudani ile anlaşmaya varan Erdoğan, “Ankara Bildirisi’ne” imza atmış; “Diğer kardeş ülkelerin de bu projeyle yakından ilgilendiğini biliyoruz” şeklinde konuşarak, projeye yeni ülkelerin de dahil olabileceğinin sinyallerini vermişti. Irak Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi de mayısta verdiği bir röportajda, Avrupa’yı Körfez ülkelerine bağlamak için Türkiye’nin önemli bir konumda olduğunu belirtip, projeyi “Dünyaya açılmanın en iyi yolu, Türkiye ve Irak güzergâhı” diye özetledi.
Erdoğan: Türkiyesiz koridor olmaz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi’nde gündeme gelen Hindistan–Ortadoğu–Avrupa Ekonomi Koridoru’nun (IMEC) önemli olduğunu ve bir yol koridorunun Türkiye olmadan olmayacağını belirtti.
Erdoğan, Hindistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorusu üzerine, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi projesini hatırlattı; bu konuda yol alındığını vurguladı. Ardından da IMEC ile ilgili olarak, “Türkiyesiz bir koridor olmaz. Türkiye, önemli bir üretim ve ticaret üssü. Doğudan batıya trafik için en uygun hat Türkiye üzerinden geçmek durumunda” dedi. Bu süreçte Körfez’in Türkiye ile beraber attığı adımın çok önemli olduğunu belirten Erdoğan, “Irak, Katar, Abu Dabi, Türkiye üzerinden Avrupa’ya giden bir koridordan bahsediyoruz.
Bu konuda özellikle Muhammed Bin Zayed kararlı bir telkinde bulundu, ‘Bu işi uzatmayalım, 60 günde arkadaşlarımız görüşmeleri bitirsinler ve hemen temelleri atalım’ dedi” diye konuştu. Kendisinin de bu konuda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na gerekli talimatları verdiğini söyleyen Cumhurbaşkanı, “Onlar muhataplarıyla görüşerek inşallah bu adımı atacaklar. Bu rakam öyle ufak rakam değil. Ama Birleşik Arap Emirlikleri bu işe çok hazır. Katar çok hazır. Bizler de buna çok hazırız. Bu adımı inşallah bu şekilde atmış olacağız” diye konuştu.
