Hamide HANGÜL
Gayrimenkul editörleriyle biraraya gelen Aremas Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Arslan, 2021 ve 2022’de hemen hemen aynı kalarak yaklaşık 1,5 milyon seviyelerinde gerçekleşen konut satışlarının, 2023’te 1,1 milyon seviyesinde kapanacağı öngörüsünde bulunarak, “Bu durum, daralmanın önemli bir istatistiki göstergesi ile karşı karşıya kaldığımızı gösteriyor” dedi.
Neredeyse ‘konut almayın’ yaklaşımı
Arslan, 2023’ün başında yaşanan deprem ve sıkılaştırma politikaları ile daralmanın kaçınılmaz olarak yaşandığını ifade etti.
Arslan; “%8‘lere kadar inmiş olan Merkez Bankası faizleri geldiğimiz noktada %40’lara çıkmış durumda, ikinci konutunu isteyenlere yönelik caydırıcı politikalar ile genel yaklaşım neredeyse konut almayın yönünde olmuştur” yorumunu yaptı. Kentsel dönüşüme de değinen Arslan, şu önerilerde bulundu: “Kentsel dönüşüme özel bir mortgage sisteminin kurulması ve bu şekilde riskin tabana yayılması sağlanmalı.
Bu mortgage sistemini destekleyecek yapılar; gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve fonları, emeklilik fonları veya portföy yönetim şirketleri vasıtasıyla kurulması ve bu yapıların satışın güçlü kılınarak desteklenmesi gerekiyor. Güçlü satış için ise kurumsallaşmasını tamamlamış organizasyonlara ihtiyaç bulunuyor. Ekonomi yönetiminin güncel politikaları doğrultusunda artmaya başlayan yabancı sermaye akımının, yapılacak düzenlemelerle ilerleyen dönemde sektörümüze de yönleneceğini bekliyoruz.”
Fiyatlar yüksek yabancılar temkinli
Yabancılara konut satışı hakkında da değerlendirmelerde bulunan Arslan şöyle konuştu: “Suudi Arabistan, İran ve Irak uzun yıllar lokomotif ülkelerdi ancak Ukrayna savaşıyla birlikte Rusların ciddi alım talebine karşı öngörümüz bunun en fazla bir yıl süreceği yönündeydi. Geçtiğimiz yılsonu itibariyle yüksek fiyatların da etkisiyle, hareketlilikte ciddi bir azalma oluştu. 2023’te zirvede Rusya olsa da satış adeti bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık %45 seviyesinde azalmış durumda. 2022’yi yaklaşık 6 milyar dolarlık satışla kapatan gayrimenkul sektöründe 2023 yılı için bu rakam 4 milyar doları bulamayacak gibi görünüyor.
Her 100 konuttan 3’ü yabancıya satıldı
Dünyada yabancıya satışın en yoğun olduğu ülkeler ABD, İngiltere, Portekiz, Almanya ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) olarak sayılabilir. Dünyada gerçekleşen toplam yabancıya gayrimenkul satışı pazarı yaklaşık 400 milyar doların üzerinde ve Türkiye’nin bundan aldığı pay %1 bile değil. Türkiye’de 2023’te satılan her 100 konuttan sadece 3 tanesi yabancılara satılırken, Antalya’da satılan her 100 konutta yaklaşık 20 tanesi yabancılara satılmış.”
