Mehmet Hanifi GÜLEL
Kakao, çikolata fiyatını yüzde 80 artırdı Türkiye geçen yılın ilk 11 ayında kakao ithalatı yüzde 25,4 artış ile miktar bakımından 106,9 bin ton, değer bakımından ise 273 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kakao tozu ithalatı yüzde 42,4 artış ile miktar bakımından 37,3 bin ton, değerde ise 114,9 milyon dolara yükseldi. Kakao yağında ise yüzde 42,5 artış ile miktarda 21,2 bin ton, değer bakımından 106,5 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Türkiye’den söz konusu ürünlerin ihracatı ise yüzde yaklaşık 100 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye kakao ve çikolata sektörünün ihracatı ise çikolatalı gıdalar 87,6 bin ton karşılığında 316,8 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 3 artış gösterdi. Kakaolu diğer gıdaların ihracatı yaklaşık 61 bin tona karşılık 241,4 milyon dolar ihracat yapıldı. Bu ürün grubunda yüzde 17,9 artış yaşandı. Çikolata ihracatı ise 64,4 bin tona yapılırken, bunun karşılığında 217,4 milyon d
Kakao fiyatlarında son bir yılda yaşanan yüzde 70 artış çikolata fiyatlarını da artırdı. İstanbul Sanayi Odası Kakaolu, Şekerli Ürünler ve İçecekler Sanayii Meslek Komitesi Başkanı Fuat Küçük, 2023 yılında çikolata fiyatlarının yaklaşık yüzde 80 arttığını söyledi.
Kakao fiyatlarının uluslararası piyasada vadelerinin 45 yıl sonra ton başına ilk kez 4 bin doların üzerini görmesi, çikolata fiyatını da ciddi şekilde artırdı. Kakao fiyatı son 1 yılda yüzde 70 oranında artış gösterdi. Pandeminin başından 2022’nin ortasına kadar kakaonun ton fiyatı 1750 dolar seviyesinde seyrediyordu.
Dünyada kakao üretiminin düşmesi ve tedarikte oluşabilecek sorunlardan dolayı fiyatının artmaya devam ettiğini aktaran Fuat Küçük, kakaonun yanında şeker fiyatlarında da görülen artışlar doğal olarak çikolata sektörünü doğrudan etkilediğini belirtti. Kakaodaki fiyat artışının çikolatada kullanılan en temel madde olan kakao yağını da ciddi derecede etkilediğini ifade eden Küçük, ‘’Kakaodaki hızlı fiyat artışı nedeniyle kakao yağı ve tozuna aynı anda gelen fiyat artışları çikolata fiyatları da bundan olumsuz etkilenmiş durumda. İlginç olan eskiden kakao bazlı ürünlerde işleme oranı ve arz talebine göre sadece birinde artış olurdu.
Örnek olarak kakao tozu artış gösterdiğinde kakao yağı o kadar yükselmezdi veya tam tersi bir durum olurdu. Ama şu an ikisi de ciddi derecede artış gösterdi. Durumu rakamlarla özetlemeye çalışırsak 2023 yılının başı ve sonunu göz önüne aldığımızda çikolata fiyatları yaklaşık olarak yüzde 80 artış gösterdi’’ dedi.
Dünya kakao arzında düşüş bekleniyor
Üretimin yapıldığı Afrika’da doğal afetlerin ve kuraklık sorunlarının devam ettiğini bildiren Küçük, Afrika üreticilerinin satışlarını gelecek yıl için düşürmesi ve Gana’da kakao üretiminin azalacağı söylentilerin olduğunu ifade etti. Küçük, diğer yandan üretimi hızlandıracak çözümlerin yanı sıra alternatif üreticilerin eksikliği önümüzdeki dönemde de bu maliyet baskılarının devam edeceğini gösterdiğini bildirdi. Kakaonun yetiştiği Gana ve Fildişi Sahili bölgesinde sorunların devam ettiğini aktaran Küçük, ‘’Küresel ısınmanın etkilerinden dolayı oluşan erken yağmurlar, kötü hava koşulları ve tarımsal hastalıklar üretimi ciddi manada etkiledi.
Fiyat artışının asıl sebeplerinden birisi haline geldi. Bu problemler hasat dönemini de fazlasıyla etkiledi. Hasattaki bu problemlerden dolayı küresel arzda yavaşlama meydana geldi. Rekolte rakamlarına baktığımızda 2022/2023 hasat dönemi için 600 bin tondan 450 bin tona düşmesi öngörülüyor. Bu öngörüler fiyatları da etkiledi. Bu yüzden benim beklentim küresel arzdaki bu düşüşün devam edeceği yönünde’’ diye konuştu.
İç pazarda çikolata talebinde artış yaşanıyor
Çikolatada fiyat artışlarına rağmen talepte artışı yaşandığını açıklayan Küçük, ‘’Artan fiyatlardan ötürü, çikolata üreticileri talebin düşmemesi ve müşteri kaybı yaşamamak adına yaptığı tüketici görüşlerini göz önüne alarak çeşitlerini arttırdı. Üreticiler ilgi odağı olacak yeni ürünleri piyasaya sunulmasıyla birlikte, tüketici talebine karşılık verdiler. Kısacası Türkiye açısından bakarsak çikolata çeşitliliğinin artması ve yeni ürünlerin piyasaya sunulmasından dolayı, talebin düşüşünün aksine arttığını söyleyebilirim. Bu da ülkemizde çikolataya olan ilginin iyi oranlarda olduğunu gösteriyor’’ ifadelerini kullandı.
