Rusya’nın Ukrayna’yı işgali tüm dünya gündemini meşgul etmeye devam ederken Çin’den destek ya da eleştiri yönünde hala net bir mesaj yayımlanmış değil. Neredeyse tamamı devlet destekli olan medya kuruluşları, işgali küçük başlıklarla arka sayfalardan görürken uzmanlar bu durumun Çin’in karar vermek için zaman kazanma stratejisi nedeniyle olduğunu söylüyor
Rusya’nın Ukrayna işgaline vereceği cevabı değerlendiren Çin’de kamu bağlantılı medya kuruluşları, yaşanan savaşın Çin sosyal medya platformlarında en çok konuşulan konulardan olmasına rağmen ön sayfalarından yer vermemeye devam ediyor.
Komünist Parti’nin yayın organı olarak değerlendirilen People’s Daily üçüncü sayfanın alt kısımlarında Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Rus mevkidaşıyla temasını ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson’un İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük çatışma dediği olayları için ABD tarafını durumu kızıştırmaya çalışmakla suçladı.
Devlet resmi ajansı Xinhua News Agency ise Japonya Başbakanı Fumio Kishida’nın, “uluslararası düzenimizin temeline vurulmuş bir darbe” olarak nitelediği krizin ciddiyetini önemsizleştiren haberler yayımladı. Ajans, Ukrayna başkenti Kiev’de günlük yaşamlarına devam eden insanların görüntüleri yayınlandı.
Devlet televizyonu CCTV bölgeden bazı görüntüler yayınlasa da uygulamalarının ön sayfaları Ukrayna’ya dair herhangi bir habere yer vermedi. Devlet destekli Jiemian haber sitesinde ise “Ukraynalıların en zor günü” başlıklı haber birkaç saati içinde kaldırıldı.
Zaman kazanma stratejisi sürüyor
Küresel bir güç olarak tanınma çabaları kapsamında ABD’nin hegemonyasına karşı çıkmak isteyen Çin Rusya’nın Ukrayna’yı işgali kapsamında bir pozisyon üretmekte sıkıntılar çekmeye devam ediyor. Çin Devlet Başkan Şi Jinpin de iki ülkenin dostluklarının “sınırı olmadığını” açıklamasından haftalar sonra gerçekleşen işgal ile ilgili yorum yapmadı.
“Bu durum daha önce Pekin’deki liderlerin yeni bir hikayeyi takip etme ve hangi tarafı seçeceklerine karar verme sürecinde de yaşanmıştı” diyen ABD destekli Freedom House’ta Çin, Hong Kong ve Tayvan Araştırmaları Direktörü Sarah Cook, “Zaman kazanmaya çalışıyorlar ve birkaç gün içinde Ukrayna’daki durum daha da netleşince daha açık ve tutarlı bir mesaj görebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
Çin medyasında “işgal” sansürü
Ukrayna’da hala 6000 Çin vatandaşı bulunuyor. Pekin’in bir tahliye planı oluşturması gerektiğini belirten Georgia Devlet Üniversitesi Küresel İletişim Profesörü Maria Repnikova, “Rusya yaptırımları geldiğinde Çin’in Rusya’ya nasıl yardımlarda bulunacağını takip etmemiz gerekir tabi yaparlarsa” yorumunda bulundu.
Perşembe günü gerçekleştirilen gergin basın toplantısında sözcü Hua Chunying tekrar tekrar sorulan Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı askeri müdahalenin Çin tarafından işgal olarak mı görüldüğü sorusuna cevap vermekten kaçındı. Sözcü Çin’in “Ukrayna’da olanların yaşanmamış olmasını dilediğini belirtirken her ülkenin egemenliği ve bölgesel bütünlüğünün korunması gerektiğini ekledi.
Çin devlet medyası ise büyük oranda “işgal” tabirinden kaçınarak Rusya’nın saldırısına “özel askeri operasyon” demeyi tercih etti. Devlet destekli Beijing News ise sosyal medya hesabında yayımlanan fakat sonrasında silinen editoryal yönlendirme ile muhabirlere Rusya’yı eleştiren ya da Batı görüşlerini destekleyen yorumlardan kaçınmalarının istendiğini duyurdu.
Çin sosyal medya kullanıcılarından Tayvanlılara gözdağı
Çin’de Twitter yerine kullanılan Weibo’da Cuma günü en çok gündem olan on konudan dokuzu Ukrayna ile alakalı olduğunu göz önünden bulundurduğumuzda bu tedbirli davranlışlar dikkate değer. Ukrayna Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Batı ülkeleri tarafından “yanlız bırakıldıkları” açıklaması ise 490 milyon görüntülenmeyle dördüncü sıraya yerleşti.
Birçok kullanıcı ABD’nin güvenilir olmadığını belirterek Tayvanlılara olası bir Çin işgalinde ABD’nin kendilerini savunacağı düşüncesini terk etmeleri çağırısında bulundu.
