Emel YİĞİT
Depremin ardından bölgeyi bu sefer sel vurdu. Sel ve şiddetli yağıştan tarım alanları etkilenirken en çok buğday, mercimek alanları ile Antep fıstığı bahçeleri zarar gördü. Şanlıurfa Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar öncelikle kuraklığın yaşandığı bölgede yağmurla birlikte toprağın suya kavuştuğunu ancak aşırı yağışın toprağın aşınması ve kökün dışarı çıkması tehlikesi yarattığını söylüyor.
“Pamuk alanlarında pamuk ekimi yapılmamıştı, hazırlık vardı ama toprağın en verimli kısmı 3-4 santimlik tabakadır. Bu tabaka akınca daha fazla gübre gerekecek” diyen İpar, şiddetli yağışın en çok Harran ve Akçakale’de etkili olduğunu söyledi.
İpar, depremden zarar gören yerlere ekstra mazot ve gübre desteği talepleri olduğunu kaydederek kuraklık zararlarını da hatırlatıyor: “Urfa’da ciddi kuraklık yaşadık. Hasar tespit çalışması yaptık. İlgili birimlere gönderdik onu da bekliyoruz.” Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Mustafa Yılmaz da hububat alanlarında bazı tarlalarda DSİ drenaj ve tahliye kanalı yapılmadığını söylüyor.
Şehrin 3-4 deresinin kırsal alana aktığını ve hububat tarlalarını etkilediğini kaydeden Yılmaz, tarlalarda göletler oluştuğunu bunun da boğaz çürüklüğü hastalığına davetiye çıkardığını belirtiyor. “Rekoltede yüzde 20-30’luk düşüş öngörüyoruz. Bu dönemde zaten sağlıklı gıdaya erişimde sıkıntı var. Makarnalık, ekmeklik buğdayda sıkıntı olacak” diyen Yılmaz, bir diğer soruna da dikkat çekiyor.
“Tekrar gübre atmak gerekecek”
Kuraklık nedeniyle gübre atmak için bekleyen çiftçi meteorolojinin yağmur haberinin ardından tarlasına gübre ve ilacı attı. Ancak aşırı yağış ve sel nedeniyle gübrenin etkisini kaybettiğini kaydeden Yılmaz, “Çiftçi şimdi tekrar gübre atmak zorunda kalacak. Zaten ilaç mazot gübre belini büküyor, ikinci defa atma takati yok. Çiftçi daha yaralarını saramadan sel oldu. Üretici hayvan yemini depolamıştı onlar gitti.
Bazı hayvanlar da telef oldu” diyor. Yamaçlardaki Antep fıstıklarının sel nedeniyle köklerinin dışarı çıktığını söyleyen Yılmaz, güneşle beraber köklerin kuruyacağını, ovalardaki fıstık bahçelerinde ise su birikmesi nedeniyle köklerin oksijensiz kalabileceğini ve çürüyebileceğini belirtiyor.
Mustafa Yılmaz, Şanlıurfa’nın Türk tarımına katkısına da dikkat çekiyor. “3 milyonluk ekilebilir buğday alanımız var. Bunun 2,8 milyonu sulu, 200 bini kuru alandı. 900 bin dönüm arpa ekili alanımız var. Şanlıurfa’nın mercimekte de ciddi payı var. 1.5 milyon dekarlık kırmızı kabuklu mercimek alanımız var. Ve Antep fıstığında da yüzde 45-50 payımız var. Adı Antep fıstığı ama biz Gaziantep’ten daha çok üretim yapıyoruz. ” diyor.
Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa Temsilcisi Müslüm Ösün de “Ekili alanlarda ani ve yer yer 50 ila 100 kg/metrekare yağışla birlikte bitkilerde kök hastalıklarına yol açacağı, sararmadan dolayı daha fazla gübreye ihtiyaç duyulacağı dolayısıyla daha çok maliyet yükü ve verim kaybına yol açacağı tahmin edilmektedir” diyor.
Toprakta kaymak tabaka denilen yüzeydeki verimli katmanın sel sularıyla erozyona uğradığını belirten Ösün, yüzde15-20’lere varacak verim kaybı oluşacağının tahmin edildiğini ifade ediyor. Ösün perşembe gününden itibaren yağış tahmin edildiğini ve çiftçinin endişeli bir bekleyiş içinde olduğunu da vurguluyor.
Gübrede sıkıntı yaşandı
Bölgede yaşanan kuraklık nedeniyle tarlasına gübre atmayı bekleten üretici, meteorolojinin yağmur haberiyle birlikte gübre almak için harekete geçti. Ancak yoğun talep nedeniyle bir süre gübre tedarik sıkıntısı yaşandı. Diğer yandan Hatay’daki çuval fabrikasının depremden zarar görmesi nedeniyle bazı firmaların gübreyi çuvallayamaması da sorun yarattı. Üreticilerin yorumlarına göre gübre karaborsaya düştü, çiftçi zorluklarla tarlasını gübreledi.
