Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran’da bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. İki liderin Rusya-Ukrayna savaşının başladığı günden bu yana ilk yüz yüze görüşmesi, Tahran Uluslararası Konferans Salonu’nda gerçekleşti. Görüşme yaklaşık bir saat sürdü. Baş başa görüşme öncesi salona girişte el sıkışarak basın mensuplarına görüntü veren iki lider, kısa birer konuşma yaptı. Konuşmasına teşekkürlerini ileterek başlayan Erdoğan, yüz yüze görüşmedikleri süreç içinde Rusya ile diplomasiyi telefonla sürdürdüklerini hatırlattı. İki lider daha sonra üçlü zirve için bir araya geldi ve Suriye konusu ele alındı. İşte 3 liderin de açıklamaları…
ÜÇLÜ ZİRVE GERÇEKLEŞTİ
Tahran’da bir araya gelen Erdoğan, Putin ve Reisi kritik açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvede yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı:
“TERÖRLE MÜCADELE SÜRECEK”
“Suriye krizi konulu meydan okumalar bu görüşmeleri zorunlu kılıyor. Astana platformu etkin çözümler üretebilen ve somut adımlar atabilen yegane girişimdir. Terör örgütleriyle mücadelemiz nerede ve kimler tarafından desteklendiğine bakılmaksızın her daim sürecektir. Milli güvenliğimize kasteden şer odaklarını Suriye’den söküp atmakta kararlıyız. Suriye’nin toprak bütünlüğüne tehdit terördür. Beklentimiz Türkiye’ye destek olunmasıdır. Tüm terör örgütleriyle mücadele kesintisiz bir şekilde sürdürülmelidir. Tel Rıfat ve Münbiç terör yatağı haline geldi. Buraları terörden temizlemenin vakti çoktan geldi. Bölgenin geleceğinde terör örgütlerine yer yok. Terör örgütü eylemlerine devam ederken Türkiye’nin kayıtsız kalması beklenemez.
‘500 BİN SURİYELİ GERİ DÖNDÜ’
Suriye ihtilafının meydana getirdiği insanı dramın yükünü en fazla çeken ülke Türkiye’dir. Suriyelilerin topraklarına gönüllü geri dönüşü temin edilmelidir. Güvenlik ve istikrar sağlandığı takdirde Suriyelilerin geri döndüklerini görüyoruz. 500 bin Suriyeli geri döndü. 1 milyon Suriyelinin dönmesi için de hazırlıklar sürüyor. Birleşmiş Milletlerin yardımlarının sürdürülebilir devamı Suriye’deki krizin büyümesini engelleyecektir.”
REİSİ: ABD MÜMKÜN OLDUĞUNCA ÇABUK SURİYE’DEN ÇEKİLMELİ
İran Cumhurbaşkanı Reisi, Türkiye-Rusya-İran arasında başkent Tahran’da düzenlenen “Astana Formatında 7. Üçlü Zirve Toplantısı”nın açılışında konuştu.
ABD’nin Suriye’deki “gayrimeşru” varlığının bu ülkede istikrarsızlığa neden olduğunu belirten Reisi, “İran, Suriye’yi daha güçlü şekilde desteklemeye devam edecektir. Zengin petrol bölgelerini yağmalayan ABD mümkün olduğunca çabuk Suriye’den çekilmelidir.” dedi.
Reisi, Suriye’yi istikrara kavuşturmanın tek yolunun, bu ülkenin ordusunun sınırlarda güçlü mevcudiyeti ve Esed rejiminin komşu ülkelerle iş birliği olduğunu savunarak, “Suriye sınırlarının ihlali terörle mücadeleye yardımcı olmamıştır.” ifadesini kullandı.
“İran, Suriye krizine siyasi çözümü ve bu konuda her türlü inisiyatifi destekliyor.” diyen Reisi, Suriye’nin kaderinin dış müdahale olmadan Suriye halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
Reisi, Suriyeli mülteciler konusuna da değinerek, “Bu mesele çok önemlidir. Uluslararası toplum, yerinden edilmiş Suriyeli mültecilerle ilgili krizi çözme sorumluluğunu taşıyor. Bu konuda yapılacak her türlü girişimi destekleyeceğiz.” diye konuştu.
ABD’nin tek taraflı politikalarını, Suriye ve diğer ülkelere yönelik yaptırımlarını da kınayan Reisi, bu yaptırımların ülkelerin egemenliğiyle çeliştiğini vurguladı.
Suriye’de askeri çözüm yolunu desteklemediklerini belirten Reisi, “Suriye’deki krizin başlamasının üzerinden 11 yıl geçti ve İran, hala krizin tek çözümünün siyasi olduğuna ve askeri çözümün durumu daha da kötüleştireceğine inanıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Reisi, İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırılarının ve Golan’ın işgalinin bu ülkenin egemenlik haklarının ihlali olduğunu kaydetti.
PUTİN: SURİYE’NİN DAHA FAZLA YARDIM ALMASI LAZIM
Putin, zirvede şunları söyledi:
“Suriyeliler’in kendi aralarında anlaşmaları lazım. Ülkelerinin geleceğini korumak için bazı adımlar atmalılar. Suriye’de uluslararası terör ocaklarını söndürmek için çabalarımızı sürdüreceğiz. Bizim üçlü görüşmelerimiz çok önemli. Bazı adımların atılmasını sağlamak için görüşmeler önemli. Rusya, İran ve Türkiye, Suriye halkına yardım etmek için elini uzatıyor. Mülteciler konusunda da onlar için uygun şartlar oluşturmak için elimizden geleni yapıyoruz. Ayrıca uluslararası toplumun diğer üyelerinin de bu çözüme katılması lazım. Suriye’nin daha fazla yardım alması lazım. Bizim konuşmalarımızın olumlu ve faydalı olacağına inanıyorum. Rusya’da da bazı görüşmeler olacak.”
ERDOĞAN: TÜM DÜNYAYI OLUMLU ETKİLEYECEK
Astana formatında bir araya gelinmesinin çok büyük bir avantaj olduğunu vurgulayan Erdoğan, Putin’le görüşmesinden önce şu ifadeleri kullandı;
“Dışarıda da dostları gördük. Gerçekten bugün yoğun bir gündemi sizlerle paylaşacağız. İnanıyorum ki bu süreç içerisinde hakikaten arabuluculuk formatında da Rusya’nın yaklaşım tarzı olumlu istikamette sürüyor. Son İstanbul görüşmelerinde de Rus heyetinin yaklaşım tarzı çok olumluydu. Buradan alacağımız netice, tüm dünyayı da olumlu etkileyecektir. Ben şahsım, heyetim adına teşekkür ediyorum. Görüşmelerimizin verimli geçeceğini umuyorum.”
PUTİN: ÇABALARINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİM
Rusya Devlet Başkanı Putin, Erdoğan’la görüşmesinde “İlişkilerimiz her durumda gelişiyor. Çok önemli bir hızda ticari ciromuz artıyor. Astana Zirvesi öncesinde ikili görüşme fırsatı bulduğumuz için mutluyum. Elbette birçok soru var. Karadeniz üzerinden tahıl ihracatı konusunda müzakere için bir platform oluşturduğunuz ve arabuluculuk çabalarınız için teşekkür ederim. Tüm sorunlar henüz çözülmedi. Ancak ileri yönde bir hareket olduğu gerçeği olumlu” ifadelerini kullandı.
(AA/İHA)
